از نردبام تا پیمانکار؛ همه مقصرند جز شهرداری

همانطور که پیش بینی می‌شد، شهرداری تهران در پی کشته شدن یک کارگر بر اثر ضرب و شتم ماموران منتسب به این سازمان، پیمانکار را مقصر معرفی کرد.

به گزارش انتخاب  سالانه حوادث زیادی در گوشه و کنار تهران رخ می‌دهند که مسئولیت تعداد قابل توجهی از این حوادث بر عهده شهرداری قرار دارد. بر حسب اتفاق - مثلا اگر خبرنگاری از وقوع حادثه مطلع شود - یک حادثه برای چندین روز سر خط خبری رسانه‌ها قرار می‌گیرد اما نهادهایی که به طور طبیعی مسئول این حوادث دانسته می‌شوند، مسئولیت این تعداد ناچیز را هم قبول نمی‌کنند.

مقصر حوادث گاهی «درشت نمایی رسانه‌ای» معرفی می‌شود و گاهی «بداخلاقی جریانات سیاسی». زمانی هم که ده‌ها موبایل از تراژدی سقوط دو کارگر زن در آتش سوزی خیابان جمهوری فیلم برداری می‌کنند، «نردبام» مقصر فاجعه خوانده می‌شود.

مرگ «علی چراغی» بر اثر ضرب و شتم ماموران گشت سد معبر منتسب به شهرداری تهران در ناحیه ۴ منطقه ۴ که پنج شنبه هفته گذشته اتفاق افتاد، یکی از حوادثی است که شهرداری تهران مطابق معمول حاضر نشده مسئولیت آن را بپذیرد.

«علیرضا جاوید»، شهردار منطقه ۴ در واکنش به انتشار این خبر گفت «این موضوع ارتباطی به شهرداری ندارد و درگیری صورت گرفته بین یک کارگر با عوامل پیمانکار این منطقه بوده است». سپس برای تاکید بیشتر افزود: «این موضوع را می‌شود از خود پیمانکار پیگیری کرد، زیرا این افرادی که با کارگر درگیر شده‌اند، از کارکنان شهرداری نبوده‌اند. عوامل پیمانکاران تحت نظارت خود پیمانکاران هستند و افرادی که در این موضوع حضور داشتند زیر مجموعه پیمانکاران بوده‌اند. این حادثه توسط زیر مجموعه پیمانکاران رخ داده و پیمانکار باید پاسخگوی این موضوع باشد».

اما گویا این حد از تاکید بر مسئول نبودن شهرداری در حادثه یاد شده کافی نبود و «محمدباقر قالیباف»، شهردار تهران پنج روز پس از مرگ کارگر یاد شده توسط ماموران پیمانکار نهاد متبوعش در دفاع از ماموران متهم به قتل گفت «در سال چندین نفر از ماموران شهرداری هم هستند که نقص عضو می‌شوند».

در الگویی تکراری، شهرداری تهران در حادثه شغلی که روز پانزدهم تیرماه امسال رخ داد و به مرگ دو کارگر خط ۷ مترو تهران منجر شد، باز هم پیمانکار را مسئول ارائه گزارش این فاجعه معرفی کرده بود.

این حادثه که به کشته شدن دو کارگر و مصدومیت شدید یکی دیگر از کارگران این خط در حال احداث بر اثر خروج دستگاه لوکو از ریل منجر شد.

شرکت راه آهن شهری تهران و حومه (مترو) - زیرمجموعه شهرداری تهران - در توضیحات مکتوبی که برای ایلنا ارسال کرد، گفت «بدلیل بیمه بودن پیمانکار، نگرانی از بابت جبران حادثه وجود ندارد».

آقای فرزان‌پور از مسئولان پیمانکار نظامی این خط مترو نیز به خبرنگار ایلنا گفت «دستگاه لوکویی که دچار حادثه شد ایتالیایی است و کارشناس‌های ایتالیایی هم اکنون در حال بررسی علت حادثه هستند. کار را فعلا متوقف کردیم تا علت حادثه مشخص شود چرا که تا به حال چنین اتفاقی برای ما رخ نداده بود و این حادثه برای خود ما نیز عجیب است».

البته علت حادثه هیچ‌گاه اعلام نشد. شاید شهرداری، مترو و پیمانکار گمان می‌کردند مرگ دو کارگر آنقدر اهمیت ندارد که گزارش حادثه را منتشر کنند.

گزارش شهرداری از مرگ دو کارگر زن در آتش سوزی خیابان جمهوری - در تاریخ ۲۹ دی - که ده‌ها دوربین عکس و فیلم برداری آن را ثبت کردند، مورد دیگری بود که تعجب افکار عمومی را برانگیخت و رسانه‌ها را حیرت زده کرد. در گزارش شهرداری از این حادثه، «عملیاتی نشدن نردبام اول» و «شلوغی و ازدحام صحنه حادثه» به عنوان «عامل باز دارنده در استقرار نردبام دوم» مقصر فاجعه اعلام شدند.

در مرحله بعد، «مجتبی عبداللهی» معاون خدمات شهری شهرداری تهران کشته شدن این دو کارگر زن را «مشیت الهی» خواند تا احتمالا سومین دلیل وقوع آن فاجعه غم انگیز را کشف کرده باشد.

کمی عقب‌تر برویم. ۱۸ مرداد ۸۸، نشست زمین در بزرگراه نواب حد فاصل خیابان آزادی به سمت جمهوری به سازه موقت تونل در حال ساخت توحید فشار وارد کرد و موجب ریزش سقف تونل به طول ۱۰ متر شد. در پی این حادثه، چهار کارگر مصدوم شدند و یک کارگر جان باخت.

خبر این حادثه در آن برهه زمانی با اتفاقات پس از انتخابات سال ۸۸ همزمان شده بود و رسانه‌ها آنطور که باید دلیل وقوع حادثه را از شهرداری پیگیری نکردند. اگر چه شهردار تهران‌‌ همان زمان اعتراضات به اهمال کاری نهاد متبوعش را بداخلاقی‌ خواند و گفت «به دنبال اینگونه پروژه‌ها مقداری عملیات روانی هم وجود دارد اما همانطور که بار‌ها به شهروندان تهرانی گفته‌ام ما هیچ‌گاه تحت تاثیر این حرف‌ها قرار نمی‌گیریم».

یکسال پیش از این واقعه - ۱۰ تیر ۸۷ - فرو ریختن ساختمانی هفت طبقه در خیابان سعادت‌آباد تهران باعث شد ۱۷ کارگر زیر آوار مانده و کشته شوند.

ایلنا‌‌ همان زمان گزارش داده بود اهالی محل مدت‌ها پیش از این حادثه وضعیت خطرناک ساختمان را به مسئولان گزارش داده بودند، اما اقدام به موقع صورت نگرفته و تخریب آن منجر به ریزش ساختمان شده است. با این حال قالیباف در پاسخ به سوال خبرنگار ایلنا در رابطه با احتمال تکرار اینگونه حوادث گفت «گاهی حاشیهٔ موضوعات برای رسانه‌ها مهم می‌شود، مثل حادثه سعادت آباد که آن را خبرنگاران بزرگ می‌کنند.»

اگر از استدلال‌های تکراری آقای شهردار در خصوص حوادث بر حسب اتفاق راه یافته به رسانه‌ها چشم پوشی کنیم و در کنار این حوادث تلخ، سقوط ترن در پارک ارم، خودکشی کارگر دستفروش در متروی گلبرگ، سقوط جرثقیل در اتوبان نیایش و همه حوادث دیگری که در جریان سریع خبر از دست در رفتند را بچینیم، متوجه می‌شویم شهرداری تهران هیچ‌گاه مقصر اعلام نشده است.