مجله فارین افیرز: چرا نتانیاهو در مورد تمدید مذاکرات هسته ای «جیک» هم نزد؟

مجله فارین افیرز در مقاله ای تحت عنوان«غزه و مذاکرات هسته ای» بقلم دالیا داسا کایه می پردازد به دلایلی که احتمال نیل به توافق با ایران بر سر برنامه هسته ای این کشور کمتر می شود.

به گزارش «تیک»، توافق موقت ماه نوامبر سال ۲۰۱۳ بین ایران و گروه موسوم به ۵+۱ با واکنش شدید بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر اسرائیل روبرو شد که  توافق را « یک اشتباه تاریخی» توصیف کرد که بنظر او جهان را « بجائی بمراتب خطرناکتر» تبدیل می کند.

مهلت ۶ ماهه برای نیل به توافق نهائی جامع که ۲۰ ژوئیه یا ۲۹ تیر بود گذشت ولی حتی پیش از آن مذاکره کنندگان تصمیم به تمدید گفتگوها برای چهار ماه دیگر گرفتند. اما، این بار نتانیاهو «جیک جیکی» هم نکرد.

سکوت نتانیاهو با توجه به عکس العمل پر جار و جنجال ماه نوامبر او  بنظر شگفت آور می رسد. برخی ممکن است بگویند که گسترش درگیری در غزه توجه رهبری اسرائیل را به آنجا معطوف داشته است. یکی از روزنامه های اسرائیلی حتی نوشت؛ «نتانیاهو میخواست به ایران حمله کند، ولی در عوض در غزه گیر کرده است.»

نتانیاهو، اما، نظرش را خیلی واضح گفت که اسرائیل ترجیح می دهد هیچ توافقی صورت نگیرد تا اینکه توافقی بد به امضا رسد، که شاید سکوت نسبی اش را به تمدید مذاکرات توجیه کند. ولی در تفکر نتانیاهو ، حماس هنوز جای ایران را به عنوان چالش عمده امنیتی اسرائیل نگرفته است. در گیری غزه احتمالأ نگرانیهای نخست وزیر اسرائیل درباره ایران را شتاب بخشد و بر روند مذاکرات هسته ای تأثیر گذارد و نهایتأ حتی نیل به توافق در مذاکرات دشوارتر شود.

مذاکره کنندگان ایرانی بروشنی گفتند که نمیخواهند وارد بحث در باره موضوعات گسترده ای چون سوریه و عراق با آمریکائیها در طول گفتگوهای هسته ای  شوند زیرا چنین مأموریتی ندارند. و تأکید کردند که می خواهند برنامه هسته ای را از مسائل دیگر مجزا نگهدارند.

منطق بر این بود که با چنین شیوه ای چشم انداز نیل به توافق را بالا ببرند، بویژه اینکه بحث هسته ای بخودی خود موضوع غامضی است. گرچه، چنین جداسازی در عمل تقریبأ غیرممکن است،  و بحرانهائی مثل غزه بر محاسبات تمام کشورهای مذاکره کننده  و مواضع رژیم هایی چون اسرائیل که منافع زیادی در نتیجه مذاکرات دارد، تأثیر می گذارد.

برای اوباما، نیل به توافق هسته ای با ایران از طریق دیپلماسی یک دستآورد عمده در سیاست خارجی خواهد بود، یک مشکل عمده را در یک منطقه پر تلاطم ازبین خواهد برد.

آیا میتوان به فرمولی برای توافق دست یافت که خواسته های ایران برای برنامه هسته ای مسالمت آمیز را تأمین کند، ولی باندازه ای باشد که رضایت آمریکا و متحدانش را بر آورده سازد هنوز نامعلوم است.

ولی اگر درگیریهای غزه ادامه یابد، دشوارتر خواهدبود که مذاکرات را از جریانات گسترده تر منطقه ای تفکیک کرد پدیده ای که باعث میشود مذاکرات به یک نتیجه موفقیت آمیزی منجر نشود.