علل ورشکستگی سینماها از منظر سینمادارها به گردش مالی سینماهایی بازمیگردد که قرار بوده از راه گیشه درآمدی را هم برای تهیهکنندگان و هم سینمادارها ضمانت کند. اما افت ادامهدار فروش گیشه که مهمترین عامل آن افت کیفی فیلمهاست؛ سینمادارها را ناامید کرده و به نگرانی آنها در زمینهی هزینههای جاری سینماها دامن زده است. چگونه میتوان میان هزینههای سالنداری با درآمد ناچیز گیشه نسبتی به وجود آورد که ناچار از زیر بار بدهی رفتن نبود؟ این سوالیست که سینمادارها در یک دو سال اخیر همیشه آن را گوشهی ذهن خود داشتهاند. هرچند سعی کردهاند صورت را با سیلی سرخ نگاه داشته و مادام که بحران زمینگیرشان نکرده؛ با آن کنار بیایند و به آینده امیدوار باشند.
ایلنا این نگرانی با با دو نفر از صاحبان سینماها درمیان گذاشت. علی سرتیپی و حسین فرحبخش.
صاحب سینما شکوفه:
سینمادارهای خصوصی همه ورشکستهاند
علی سرتیپی درباره مالیاتهایی که در بحران اقتصادی سینماها به سینمادارها تحمیل میشود؛ گفت: انواع و اقسام مالیاتها در لباسها و شکلهای متفاوت به سینمادارها تحمیل میشود، 8 درصد عوارض، 3 درصد مالیات تکلیفی و 5 درصد عوارض شهرداری. هزینههای دیگری هم طبیعتا وجود دارد که به دلایل مختلف از سینمادارها طلب میشود. با احتساب این هزینهها و با درنظر گرفتن هزینههای تولید که روزبه روز بالاتر میرود و ریزش مخاطب؛ ببینید برای کلیت سینما چه اتفاقی میافتد؟
رئیس فیلمیران ادامه داد: با این هزینهها هیچ پولی دست صاحب سینما را نمیگیرد و اگر صاحب سینما خیلی هنر کند میتواند هزینههایش را با فروش یکی کند و ضرر ندهد.
تهیهکننده "شهر موشها" درباره ساخت پردیسهای سینمایی در چنین بحرانی گفت: دو نوع پردیس سینمایی ساخته میشود: یکی دولتی است که هزینههایش توسط دولت پرداخت میشود و جزء فعالیتهای فرهنگی دولت محسوب میشود مثل ساخت پارک و مسجد. دیگری هم در بخش خصوصی اتفاق میافتد که برخی دوستان با استفاده از تسهیلات مثلا معافیت تجاری آن را تقبل میکنند. تصمیم میگیرند که پردیس بسازند. ولی آنها هم با برخورداری از معافیت تجاری بازهم از فروش و درآمد پردیسها راضی نیستند.
این تهیهکننده درباره همکاری دولت با سینماداراها و صنعت سینما گفت: دولتها همواره قول همیاری میدهند که متاسفانه در نهایت هیچ حرکت مثبتی برای سینمادارها و کلیت سینما اتفاق نمیافتد. دولت قبل کاری نکرد حالا چشم سینمادارها به قولهایی است که توسط دولت جدید داده شده تا ببینیم که چقدر اجرایی میشود.
او دیجیتالی شدن اکثر سینماها را اتفاق مثبتی ارزیابی کرد و گفت: دیجیتالی شدن بیشترین کمک را به صاحبان فیلمها کرد و سود اندکی هم نصیب سینمادارها شد اما بحران هنوز ادامه دارد.
سرتیپی؛ هدفمندسازی یارانهها را یکی دیگر از معضلات سینمادارها دانست و گفت: از وقتی یارانهها هدفمند شد بسیاری از سینماها تعطیل شد و سینمادارها دیگر قادر نبودند خرج حداقلی سینما را دربیاورند چه برسد به اینکه بخواهند امرار معاش کنند.
یکی از صاحبان سینما عصر جدید:
هر کسی حاضر شود سینما عصر جدید را بخرد؛ در جا میفروشم
حسین فرحبخش نگران وضعیت سینمادارهاست او اوضاع را را بسیار بد توصیف میکند. فرحبخش گفت: ما همین حالا از عصر جدید هیچ درآمدی نداریم و هر کسی پیدا شود این سینما را بخرد به سرعت و درجا می فروشیماش.
کارگردان "زندگی خصوصی" ادامه داد: سینماداری در کشور ما هیچ توجیهی ندارد و فقط عشق به این کار سینمادارها را زنده نگه میدارد.
تهیهکننده "کلاغ پر" گفت: همیشه گفتهایم که سالن نداریم تا فیلم اکران کنیم. باید این نکته را نیز درنظر بگیریم که فیلم خوب هم اساسا نداریم و سانسور هم که حاکم است و محدودیت و عدم واگذاری کامل سینما به بخش خصوصی هم وجود دارد. اینها مشکلاتی را برای ما رقم زده که نتیجهاش این است که با این وضع سینما دیگر نمیتواند دوام بیاورد و روز به روز مهجورتر میشود.
یکی از صاحبان سینما عصر جدید:
مسئولان میخواهند سینما به کلی تعطیل شود
عبدالله علیخانی هم گفت: به ظاهر میگویند مالیات را به سینمادارها بخشیدهایم. همین خرج بخشیدن و به ثبت رساندنش سالی دو سه میلیون هزینه میخواهد. از سویی باید عوارضی پرداخت کنیم و جالبتر از همه آن است که باید از فروش هر فیلم "ارزش افزوده" 14 درصد به شهرداری بدهیم که برای قیمت بلیت ما و وضعیت کنونی سینما واقعا رقم زیادی است، با این اتفاقات سینما روز به روز ورشکستهتر میشود و بخش خصوصی هم فرسودهتر.
تهیهکننده "رژیم طلایی" گفت: سینما یک مکان عمومی است، ممکن است دست مبل در خانهی من و شما سه سال دوام بیاورد ولی صندلی سینماها نیاز به مرمت مداوم دارد و اگر مرمت صورت نگیرد به سرعت از بین میرود.
او ادامه داد: سینما برخلاف صنوف دیگر دخل و خرجش کاملا واضح است، حقوق کارگر، پول آب و برق و... واضح است که مسئولان میتوانند به راحتی اقتصاد سینما را بررسی کنند و ببینند چه پولی برای سینمادار میماند که بخواهد درصدی از آن را نیز به شهرداری یا بخشهای دیگر بپردازد.
علیخانی گفت: سینمای "عصرجدید" ردهی دو محسوب میشود. 8 سال است این سینما را به اتفاق فرحبخش خریدهایم و تاکنون ماهی دو هزارتومان هم برای خرج زندگیمان از آن برداشت نکردهایم.
او ادامه داد: بسیاری از سینمادارها که منبع درآمد دیگری ندارند؛ مجبورند از فروش بلیت هزینههای زندگیشان را تامین کنند که همین مسئله باعث میشود به صاحبان فیلم بدهکار شوند و بدهی بالا بیاورند و درنهایت ورشکسته شوند.
این تهیهکننده گفت: هرچه میگوئیم مسئولین گوششان بدهکار نیست، عوارض نوسازی شهرداری را به یکباره دوبرابر میکنند، تا دو سال پیش عوارض هفتصد هزار تومان بود امسال یک میلیون و نهصد هزار تومان است!
علیخانی گفت: بسیاری از موارد هست که مردم در طول روز ناچار به تهیه آن هستند، خوراک، پوشاک، پول آب و برق و... ولی سینما جز مصارف ضروری مردم نیست پس باید با توجه به تورم امروز تسهیلاتی قائل شد که مردم بتوانند به سینماها بیایند و فیلم تماشا کنند.
صاحب سینما "عصرجدید" درباره پردیسهای خصوصی هم گفت: مطمئن باشید کسانی که پردیس با هزینههای شخصی میسازند تا چهار سال آینده سالنهای سینما را به عنوان انبار به مغازههایی در پردیسها واگذار میکنند و بجای متری بیست میلیون که خریدند 40 میلیون تومان میفروشند، اگر غیر از این است چرا شاهد پردیسهایی نیستیم که فقط در آنها سالن سینما وجود داشته باشد و غیر از سالن سینما مغازه و سالن دیگری نداشته باشد؟
این تهیهکننده درباره کیفیت فیلمها و تاثیرش بر سینمادارها و کلیت سینما کفت: در اینکه فیلم خوب اساسا ساخته نمیشود و فیلم خوب اگر باشد؛ ما دیگر مجبور نیستیم برای یک قران و دوزار حساب و کتاب کنیم؛ هیچ شکی نیست. اگر فیلمهای خوب اکران شود، مردم استقبال میکنند و دیگر نیازی نیست ما با این شدت و وخامت نگران هزینهها باشیم. اما وقتی به ندرت فیلمهای خوب ساخته میشود که ویژگی جذب مخاطب را داشته باشند؛ مشخص است که ما باید از هزینههای دیگر کم کنیم تا بتوانیم سینمای نیمهجان امروز را به همین وضعیتی که هست؛ حفظ کنیم.