جزئیات تازه درباره دستکاری اسکانیا: از حمل غیرمجاز بنزین تا نداشتن چکش اضطراری

تحقیقات شرکت عقاب‌افشان در رابطه با دستکاری‌های غیرمجاز اتوبوس‌ها توسط راننده بعد از تحویل بسیاری از دستکاری‌های سانحه‌ساز را مشخص کرده است. در این میان، در برخی از اتوبوس‌ها لاستیک زاپاس غیر قابل استفاده است. همچنین در برخی موارد به‌رغم ترکیدگی و صدمه به قطعات جانبی از تایرهای فرسوده استفاده می‌شود. نصب قطعات غیرمجاز نیز یکی دیگر از تخلفات شایع است. بررسی اتوبوس‌ها نشان می‌دهد که باک اضافه جنب موتور و بالای بخاری، استفاده از گالن‌های غیر مجاز در محفظه موتور، حمل غیرمجاز باک و گالن‌های بنزین، قرار دادن وسایل قابل اشتعال در محفظه موتور یا جعبه بار، ایجاد فضای گازوئیل در بالای منبع اگزوز با قرار دادن تخته چوبی قابل اشتعال، استفاده از پیک‌نیک، بخاری و اشیای متفرقه در جعبه برق و بار از تغییراتی است که احتمال آتش‌سوزی را بالا می‌برد.

نصب غیرمجاز چراغ‌های تزئینی داخل اتوبوس، در حاشیه یونیت کولر و در صندلی‌های مسافری، داخل درب توری موتور، نصب کولر و بخاری خارج از استاندارد نیز از دیگر موارد تخلف است. همچنین، کورکردن کلید اضطراری درب بادی، عدم وجود کپسول آتش نشانی، نداشتن چکش اضطراری برای شکستن شیشه‌ها و خروج از اتوبوس از مواردی است که راه نجات را هنگام حادثه بر مسافران می‌بندد. در این میان، به نظر می‌رسد معاینه فنی اتوبوس‌ها توسط مراکزی انجام می‌شود که به رغم رعایت نشدن استانداردهای لازم، برگه معاینه فنی ارائه می‌دهند. همچنین، تعاونی‌ها نیز نظارت لازم  بر اتوبوس‌ها پیش از حرکت را انجام نمی‌دهند چراکه، با نگاهی گذرا می‌توان متوجه شد که محتوای جعبه بار اتوبوس شامل چه چیزهایی می‌شود. در رابطه با مراکز معاینه فنی، هر يك از اشخاص حقيقی يا حقوقی با رعايت ضوابط و مقررات مي توانند نسبت به تاسيس و ايجاد مراكز معاينه فنی مجاز به شهرداری يا وزارت راه و ترابری اقدام کنند. براي كنترل كيفيت فعاليت مراكز معاينه فنی مجاز نیز كارگروهی متشكل از نمايندگان ستاد معاينه فني خودرو حسب مورد از شهرداري‌ها يا سازمان راهداری و حمل‌ونقل جاده‌ای، سازمان حفاظت محيط زيست و راهنمايی و رانندگی تشكيل می‌گردد.

مشاور مدیرعامل اسکانیا  می‌گوید: خودروهای اسکانیا تنها سال اول برای دریافت خدمات به این شرکت مراجعه می‌کنند و پس از آن به مراکز معاینه فنی غیرمجاز می‌روند. علیرضا محمدی علت عدم مراجعه به شرکت اسکانیا برای معاینه فنی را تغییرات زیادی می‌داند که رانندگان در اتوبوس ایجاد می‌کنند و می‌دانند اگر ما متوجه شویم ممکن است به پلیس ارجاع دهیم. به گفته او، این خودروها گاهی پس از پنج سال از تاریخ تحویل با بروز مشکلاتی که جای دیگر قابل حل نیست به اسکانیا رجوع می‌کنند.

 محمدی ادامه می‌دهد: ظرفیت باک سوخت خودروهای اسکانیا 700 لیتر است که مطابق با مسافت‌های بین شهری ایران تنظیم شده است اما، رانندگان با اضافه کردن سه تا پنج باک حدود سه هزار لیتر بنزین اضافه با خود حمل می‌کنند که هدفشان قاچاق سوخت است. مشاور مدیرعامل اسکانیا با اشاره به اینکه این شرکت عملا در مقابل تخلفات کاری نمی‌تواند انجام دهد، می‌افزاید: اگر به این رانندگان بگوییم تخلف را به پلیس گزارش می‌دهیم برای شرکت دردسر درست می‌کنند. او راه‌حل را در این می‌داند که پلیس یا وزارت کشور به این شرکت که خدمات فنی ارائه می‌دهد اختیار دهد تا در صورت تخلف خودرو را متوقف کند. محمدی بیان می‌کند: رانندگان پیش ما می‌آیند، لاستیک اتوبوس آنها به طور کامل از بین رفته است اما، اجازه عوض کردن لاستیک را به ما نمی‌دهند و ما هم در برگه می‌نویسیم با مسئولیت خود راننده لاستیک تعویض نشد. به گفته مشاور مدیرعامل اسکانیا اگر اتوبوس شخصی باشد هزینه آن برعهده شخص و اگر در مالکیت تعاونی باشد هزینه‌ها برعهده تعاونی است.

 او وضعیت اتوبوس‌های شهری را بدتر می‌داند و اظهار می‌کند: شرکت‌های خصوصی اتوبوس‌های شهری  با کمترین هزینه می‌خواهند بیشترین سود را داشته باشند و شهرداری نیز هیچ گونه نظارتی بر این اتوبوس‌ها ندارد. محمدی با ذکر مثال شرکت فراترابر مهدی می‌گوید: شیشه‌های اتوبوس‌های این شرکت با چسب، پلاستیک و میخ چسبانده شده و قطعات خودرو را عوض نمی‌کنند. مشاور مدیرعامل اسکانیا اضافه می‌کند: درحال حاضر مراکز پلیس راه بین‌شهری نظارت فنی بر اتوبوس‌ها ندارد، اتوبوس‌ها تنها ساعت می‌زنند و راننده چک می‌شود. او با اشاره به اینکه بررسی کردن مواردی مانند چکش اضطراری، باک و جعبه بار چهار دقیقه طول می‌کشد، می‌افزاید: حداقل کاری که می‌توان کرد این است که باک اضافه اتوبوس برداشته شود تا با 300 لیتر بنزین سفر انجام نشود. محمدی در رابطه با حادثه آتش‌سوزی دو اتوبوس اسکانیا عنوان می‌کند: در جعبه بار یکی از اتوبوس‌ها تینر حمل می‌شد و اتوبوس با سرعت 120 کیلومتر حرکت می‌کرد. به گفته مشاور مدیرعامل اسکانیا، درحالی در سوئد از اتوبوس‌های اسکانیا استفاده می‌شود که در سفرهای بین‌شهری سرعت مجاز 90 کیلومتر است. او با اشاره به اینکه اتوبوس‌ها حتی به‌جای کامیون، بار حمل می‌کنند، می‌افزاید: این کار غیرقانونی توسط شهرداری در مراکزی که به راحتی سوله زده‌اند و سربرگ دارند انجام می‌شود. این درحالی است که نوع محتویات بار نوشته نمی‌شود.

یک مقام مسئول در پلیس راهور در گفت‌وگو با ما می‌گوید: تعداد زیادی اسکانیا آتش گرفته است، هیچ کدام به دلیل باک بنزین نبوده است، حمل بار اضافی توسط مدیر فنی پایانه‌ها کنترل می‌شود و پلیس این وظیفه را ندارد. او اضافه می‌کند: پلیس وظیفه دارد به‌صورت تصادفی جلوی ماشین‌ها را بگیرد و معاینه فنی آنها را بررسی کند اما، پلیس نمی‌تواند همه تخلفات را کنترل کند بلکه به صورت تصادفی و آن هم زمانی که سرشان خلوت باشد می‌توانند این کار را انجام دهند. او با بیان اینکه هر هشت روز یک بار یک اسکانیا آتش می‌گیرد، عنوان می‌کند: پلیس نمی‌تواند بار اتوبوس‌ها را کنترل کند، نمی‌توان به مسافران گفت بارهای خود را خالی کنند تا جعبه بار بررسی شود. به گفته این مقام مسئول شرکت تعاونی باید بر این موارد نظارت کند، همه راننده‌ها هم قاچاقچی و خلافکار نیستند. این مقام مسئول ادامه می‌دهد: قانون می‌تواند تعیین کند که در مراکز معاینه فنی افسر پلیس هم حضور داشته باشد. مراکز معاینه فنی شهرداری‌ها باید تحت نظارت قرار گیرند.


منبع: آرمان