پایگاه خبری تحلیلی انتخاب (Entekhab.ir) : المانیتور بازداشت خاوری در رابطه با پرونده فساد ۳ هزار میلیارد تومانی را به نفع رئیس جمهور ایران دانست و نوشت: بازداشت وی موقعیت روحانی را در داخل تقویت خواهد کرد و توانایی وی برای انعقاد توافق جامع هستهای را هم ارتقا میبخشد.
پایگاه اینترنتی المانیتور طی گزارشی نوشت: یک فراری متهم به دست داشتن در پرونده فساد ۳ هزار میلیارد تومانی، تحویل مقامات قضایی ایران شد.
مسعود رضوانی، رئیس اداره اینترپل پلیس ایران این مطلب را اعلام کرد و گفت: «این متهم که ح. س نام دارد، توسط اینترپل در یکی از کشورهای حاشیه خلیج فارس دستگیر شده و در ۷ می تحویل مقامات ایرانی شده است.»
این پرونده اختلاس که رقم آن ۲.۶ میلیارد دلار برآورد شده است، یک کلاهبرداری برای استفاده از اسناد جعلی جهت دریافت اعتبار از ۸ بانک ایرانی برای خرید شرکتهای دولتی در جریان اجرای طرح خصوصیسازی بوده است. این کلاهبرداری ۴ سال ادامه داشته است، اما در ماه های قبل از افشای آن در سپتامبر ۲۰۱۱، جدی تر شده بود. یک ماه بعد، ۶۷ نفر تحت بازجویی قرار گرفتند و ۳۱ تن بازداشت شدند، اما طراح اصلی این رسوایی، یعنی محمودرضا خاوری، به عنوان مدیر عامل بانک ملی ایران استعفا کرد و به کانادا یعنی جایی که یک منزل مسکونی ۳ میلیون دلاری به نامش ثبت شده بود گریخت.
خاوری که شهروندی کانادا را نیز دارد، در صورت محکوم شدن به تلاش عامدانه برای تضعیف حاکمیت نظام اسلامی از طریق آسیب زدن به اقتصاد ایران، احتمالا به اعدام محکوم خواهد شد. در ۷ اکتبر ۲۰۱۱، ۹ روز پس از فرار او به کانادا، خاوری و همسرش وام مربوط به منزل ۳ میلیون دلاریشان در تورنتو را بازپرداخت کردند و آن را به قیمت ۲ دلار به دخترشان فروختند. انتشار این خبر مردم ایران را که با تورم و تبعات پیش بینی نشده تحریمها دست و پنجه نرم میکردند، شوکه و عصبانی کرد. این اتفاق که به عنوان بزرگترین رسوایی مالی در تاریخ معاصر ایران لقب گرفت، در دور دوم ریاست جمهوری محمود احمدینژاد رخ داد که با وعده بهبود وضعیت معیشت اقشار میانی جامعه ایران و ایجاد فرصتهای برابر برای همه به قدرت رسیده بود.
به دلیل تیره شدن روابط دو جانبه، درخواستهای متعدد ایران از کانادا برای استرداد خاوری در دوران ریاست جمهوری احمدینژاد به جایی نرسید.
به رغم تلاشهای فراوان پلیس ایران و درخواستهای مطرحشده نزد اینترپل، کانادا خاوری را استرداد نکرد. در ژانویه ۲۰۱۴ احمدرضا رادان، معاون رئیس پلیس ایران اعلام کرد که گروهی ویژه از افسران پلیس ایران برای جستجو و دستگیری خاوری به کانادا اعزام شدهاند.
رادان افزود: «پلیس ایران از پلیس کانادا خواسته است تا به محض کشف محل حضور خاوری، وی را دستگیر کند و وی را به ایران بازگرداند، اما مقامات کانادایی گفتهاند که خاوری در کانادا نیست.»
مشخص نیست که کانادا چه نقشی میتواند در دستگیری خاوری ایفا کند، اما بازگشت وی به ایران میتواند جایگاه حسن روحانی را ارتقا بخشد.
یکی از اهداف روحانی مطمئنا پایان دادن به فسادی است که در دوران دولت قبلی به وجود آمده است. بابک زنجانی، میلیاردر ایرانی که به دلیل ثروت افسانهایاش در فیسبوک مشهور شد، در دسامبر ۲۰۱۳ توسط پلیس بازداشت شد. بیژن زنگنه، وزیر نفت ایران، اولین مقام ایرانی بود که زنجانی را علنا متهم به داشتن بدهی ۲ میلیارد دلاری به دولت کرد. دولت قبلی به زنجانی برای فروش نفت ایران و بازگرداندن پول نفت از طریق بانکهایی که گروه وی با آنها همکاری میکرد، اعتماد کرده بود.
اما اکثر ایرانیان معتقدند که زنجانی تنها یک مهره از مهرههای متعددی بوده است که از دسترسی خود به دولت برای منافع شخصی استفاده کردهاند. بازداشت خاوری موقعیت روحانی را در داخل تقویت خواهد کرد و ممکن است به صورت غیرمستقیم توانایی وی برای انعقاد توافق بلندمدت هستهای با غرب را نیز ارتقا بخشد. دستگیری خاوری، ویترینی خواهد بود که کاردانی رئیس جمهور جدید در مواجهه بهتر با ریسکهای پیش رو را نسبت به رئیس دولت سابق نشان خواهد داد.