پیروزی روحانی نظر کنگره آمریکا را تغییر نداده/ آیا اوباما می تواند تحریم های جدید را به حال تعلیق دآورد؟/ روحانی اجماع جهانی علیه ایران را از بین می برد

المانیتور نوشت: پیروزی غیرمنتظره حسن روحانی، مذاکره کننده هسته ای سابق ایران که فردی عملگراست، با آنکه توانسته نظر تعداد اندکی را در کنگره تغییر دهد، با این حال ممکن است با کوشش دولت اوباما تصویب تحریم های جدید به  حال تعلیق درآمده و یا به تاخیر افتد. این امر بستگی به میزان پیشرفت همکاری ایران با آژانس بین المللی انرژی اتمی دارد.

به گزارش سرویس بین الملل انتخاب ؛ در جلسه زیرکمیتۀ روابط خارجی مجلس نمایندگان در امور خاورمیانه و آفریقا که در روز 18 ژوئن تشکیل گردید تعداد زیادی از متخصصین که نظر خود را درباره تاثیر انتخاب روحانی به کنگره ارائه کردند جملگی معتقد بودند که باید قبل از اِعمال مجازات های جدید به او وقت داده شود تا روند موضوع هسته ای را در ایران تغییر دهد.

هیچیک از اعضای کمیته مزبور که مسئولیت تحریم های فزاینده بر روی ایران با آنان است، حداقل بصورت ظاهر، حاضر نشدند که اذعان کنند استدلالات متخصصان نظر آنان را تغییر داده است.

در پایان جلسه، نماینده جمهوریخواه خانم ایلنا راس-لتینن از ایالت فلوریدا، که ریاست زیرکمیتۀ مزبور را بر عهده دارد در پاسخ به این سئوال که آیا دیدگاههای ارائه شده توسط متخصصان توانسته نظر او را تغییر دهد به المانیتور گفت "به هیچ وجه. ما می بایست سیاست های تحریمی خود را ادامه دهیم و هم چنین به متحدانمان کمک کنیم که این واقعیت را درک کنندکه یک ایران هسته ای آمریکا و اسرائیل را ویران خواهد کرد!"

یک عضو دموکرات زیرکمیتۀ مزبور، تِد داچ از ایالت فلوریدا، با آنکه از دیگر همکار خود که تصویری از روز قیامت را در مورد اهداف هسته ای ایران به دست می داد ملایمتر بود، معذلک او نیز معتقد بود که مجلس نمایندگان باید با تصویب لایحه ای جدید سپاه پاسداران را یک سازمان تروریستی (!) شناخته و پرزیدنت اوباما را ملزم کند که صادرات فعلی نفت ایران را که در حال حاضر در حدود یک میلیون بشکه در روز است بطور کامل از بازارهای نفت حذف نماید. به این ترتیب صادرات نفت ایران که ظرف دو سال گذشته به حدود نصف کاهش یافته بطور کامل قطع می گردد. لایحه مزبور به تائید کمیته روابط خارجی رسیده و تنها در انتظار اقدام از سوی مجلس نمایندگان است.

تِد واچ به المانیتور گفت: "مردم ایران به اعتدال و اصلاح طلبی رای دادند که این امر شامل رویکرد ایران در مورد مسئله هسته ای نیز می شود. اما من فکر نمی کنم تناقضی داشته باشد که ما تحریم ها را هم چنان ادامه داده و پیش برویم و در همان حال منتظر بمانیم ببینیم آیا از سوی رئیس جمهور جدید حرکتی ]مطلوب[ دیده می شود یا نه."

علیرغم این واکنش های بدبینانه احتمال اینکه لایجه مزبور، و یا مصوباتی نظیر آن در مجلس سنا، پیش از پائیز محقق شده و پیش از پایان سال جاری بر روی میز اوباما قرار گیرد، پائین است. این امر می تواند به ایران و کشورهای مذاکره کننده هسته ای زمان دهد که به توافق هائی دست یابند که احتمالا اِعمال محدودیت های جدید بر روی اقتصاد آشفته ایران را به تاخیر انداخته و یا بکلی مسکوت بگذارد.

یکی از مقامات قدیمی پارلمانی کاخ سفید به شرط مکتوم ماندن هویتش به المانیتور گفت که این احتمال وجود دارد که کاخ سفید از کنگره، بخصوص از دموکرات ها که اکثریت را به دست دارند، بخواهد که پیش از تصویب تحریم های جدید صبر کنند و ببینند آیا ایران قدم های آشتی جویانه ای مانند پذیرش بازرسی های سرزده توسط آژانس بین المللی انرژی اتمی برمی دارد.

فرد مزبور گفت "اگر دولت بخواهد قطار پرشتاب کنگره را آهسته تر کند نیازمند دلایل مشخص و قطعی است."

روحانی در اولین کنفرانس خبری خود پس از پیروزی در انتخابات قول داد که "گامهائی در جهت شفافیت بیشتر" بردارد. او هم چنین گفت که تلاش خواهد کرد که اعتماد جامعه بین المللی را نسبت به اینکه برنامه هسته ای ایران در پی ساختن سلاح هسته ای نیست، جلب نماید. روحانی ضمن تائید آثار شدید تحریم ها که او از آنها به عنوان "بی رحمانه" یاد کرد گفت که امیدوار است که تحریم ها را "قدم به قدم" از میان بردارد.

واکنش دولت اوباما به پیروزی قاطع روحانی مثبت اما توام با احتیاط بود. اوباما در مصاحبه ای با پی بی اس، 24 ساعت پس از اعلام پیروزی روحانی گفت: "ما مصمم هستیم ببینیم که ظرف هفته ها، ماهها، و سالهای پیش این تحولات به کجا منجر می شوند."

خانم جِن پَسَکی، سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا، در پاسخ به این سئوال که آیا آمریکا و دیگر اعضای مذاکره کننده گروه 1+5 حاضرند پیشنهاد شیرین تری روی میز بگذارند گفت ابتکار عمل اینک در دست ایران است." آنها می دانند که لازم است چه کنند و توپ در زمین آنهاست."

اما بنظر می رسد که در کنگره، هم جمهوریخواهان و هم دموکراتها، خریدار حرف های روحانی نبوده و معتقدند که روحانی از قدرت لازم برای تغییر مسیر ایران برخوردار نبوده و ایران سعی دارد که غربیها را خام کرده و این تصور را القاء کند که او قادر به چنین امری هست و چنین هم خواهد کرد.

سناتور تندروی جمهوریخواه مارک کِرک که از طراحان چند لایحه تحریمی علیه ایران است بلافاصله پس از پیروزی روحانی در صفحه توئیتر خود نوشت که مذاکره کننده سابق هسته ای ایران فردی است "دست چین شده توسط شورای نگهبان".

کِرک گفت "سوابق فریب دهنده او در ارتباط با مسئله هسته ای روشن است. در حالی که زمان رو به اتمام است سنا باید به سمت شدیدترین تحریم های ممکن پیش برود. تظاهر به تسلیم دیگر گزینه کارسازی نیست."

کِرک و سناتور لیبرمن مشترکا لایحه ای را تهیه کرده اند که دستیابی ایران را به ذخائر ارزی اش در خارج از کشور بازهم محدودتر کرده و بحران اقتصادی ایران را عمیق تر خواهد کرد. لایحه مذکور هنوز به تائید کمیته های مربوطه نرسیده است.

روز سه شنبه 18 ژوئن، نمایندگان جمهوریخواه و کنگره در زیر کمیته روابط خارجی در امور خاورمیانه در ابراز تردید در مورد توانائی رئیس جمهور ایران برای حل مسئله هسته ای و یا کاهش اختلافات ایران با ایالات متحده با یکدیگر کورس گذاشته بودند.

آدام کینزینجر، نماینده جمهوریخواه، با اشاره به خطر قریب الوقوع دست یافتن ایران به سلاح هسته ای گفت "من فکر نمی کنم ما در موقعیتی باشیم که بتوانیم صبر کنیم تا ببینیم تحولات چگونه پیش می روند." وی دهسال پیش آمریکا را به پیشه کردن صبر دعوت کرده بود.

خوان وارگاس نماینده دموکرات اظهار داشت که او شک دارد که ایران مصمم به رسیدن به یک توافق هسته ای باشد حتی اگر بتوان به چنین توافقی دست یافت.

وارگاس اضافه کرد: "ریگان (در مورد اتحاد جماهیر شوروی می گفت) اطمینان کنید و سپس راستی آزمائی کنید. در مورد ایران (باید گفت) راستی آزمائی کنید و (باز هم) راستی آزمائی کنید."

تعداد زیادی از افراد زیرکمیته معتقد بودند این واقعیت که روحانی توانسته بر رقبای محافظه کار پیروز شود نشان می دهد که تحریم های آمریکا و نیز تحریم های چند جانبه موثر واقع شده اند وبه این ترتیب تحریم های بیشتر ایران را وادار خواهد کرد که حتی تاسیسات هسته ای اش را برچیند!

تِد داچ اظهار داشت: "فشارهای آمریکا در حال نتیجه بخشی است. ما نباید دست از اِعمال فشار برداریم" تنها به این دلیل که به نظر می رسد رئیس جمهور جدید ایران از احمدی نژاد، رئیس جمهور فعلی،کمتر ماجراجوست.

داچ نگرانی های مشترک خود را با بنیامین نتانیاهو و دیگر اسرائیلی ها ابراز کرده و گفت جایگزینی احمدی نژاد با فردی که کمتر قیل و قال براه می اندازد می تواند اجماع بین المللی علیه ایران را که ظرف چند سال گذشته حاصل شده به مخاطره اندازد، علی الخصوص روسیه و چین توافق ملایم تری را بر سر مسئله هسته ای ایران خواهند پذیرفت.

کلیه متخصصینی که در جلسه فوق الذکر شرکت داشتند به داچ اطمینان دادند که برداشت او صحیح نیست. به گفته کریم سجادپور از بنیاد کارنِگی "ما نباید زیاد نگران باشیم که تمام تحریم ها یکباره از هم می پاشد."

خانم سوزان مالونی، دیگر کارشناس از انستیتوی بروکینگز، اظهار کرد اگر ایران "جدی نباشد ما مطمئنا خواهیم فهمید."

وی ادامه داد که اِعمال تحریم های بیشتر "یک فاجعه" خواهد بود. "قدم بعدی باید سر میز مذاکره باشد نه در این ساختمان ... ما باید آماده باشیم که بیش از قطعات یدکی هواپیما (به ایران) پیشنهاد کنیم ... برداشتن معنادار تحریم ها در برابر گرفتن امتیازات معنادار."

علیرضا نادر از موسسه رند گفت: "بگذاریم آنها قدری از این مسیر بحرانی خارج شوند. ما اهرم های زیادی را بر روی این بحران هسته ای ساخته ایم، بگذارید از آنها استفاده کنیم."

تا اینجا بنظر نمی رسد کنگره متقاعد شده باشد که چنین رویکردی را پیش بگیرد.

یکی از اعضاء پارلمانی کاخ سفید گفت قانون گذاران آمریکا در باب انباشتن بیش از پیش تحریم ها باهم اتحاد نظر دارند به این دلیل که برگشت قابل توجهی برای آنان در بردارد. آنها به این ترتیب می توانند نظرات لابی ها را تامین کنند. او در عین حال گفت که اکثر اعضاء کنگره "باور ندارند که هیچ رئیس جمهوری تغییری در وضعیت ایران خواهد داد."