هاآرتص نوشت: جمعه شب گذشته، استیون ویتکاف، فرستاده ویژه دونالد ترامپ به خاورمیانه، از قطر تماس گرفت تا به دستیاران بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر اسرائیل، اطلاع دهد که بعدازظهر روز بعد به اسرائیل میآید. دستیاران با احترام توضیح دادند که این دیدار در میانه روز شبات (روز مقدس یهودیان) است، اما نخستوزیر با خوشحالی او را شنبه شب ملاقات خواهد کرد.
به گزارش انتخاب، واکنش صریح ویتکاف آنها را غافلگیر کرد. او به آنها با زبانی تند و صریح اعلام کرد که شبات برای او اهمیتی ندارد. پیام او واضح بود. به این ترتیب، برخلاف رویههای رسمی معمول، نخستوزیر در دفتر خود حاضر شد تا با ویتکاف دیدار کند. ویتکاف سپس به قطر بازگشت تا توافق آتش بس را نهایی کند.
یک هفته پیش از مراسم تحلیف ترامپ، اورشلیم از تغییر قوانین بازی خبر میدهد که بنبست مذاکرات گروگانها را شکسته است. به طور غیرمعمول، دولت بایدن که در حال ترک قدرت است، اجازه داده که ویتکاف این فرآیند را رهبری کند، با این استدلال که هر تعهدی که ایالات متحده بپذیرد، به ترامپ مربوط خواهد بود نه بایدن.
ویتکاف یک سرمایهگذار یهودی املاک است که به ترامپ نزدیک است. او سابقهای در زمینه دیپلماسی ندارد. یک دیپلمات ارشد اسرائیلی که نخواست نامش فاش شود، گفت: «ویتکاف دیپلمات نیست. او مثل دیپلماتها صحبت نمیکند، علاقهای به آداب و پروتکلهای دیپلماتیک ندارد. او یک تاجر است که میخواهد سریع به یک توافق برسد و با روشی غیرمعمول تهاجمی پیش میرود.»
در واقع، ویتکاف اسرائیل را مجبور کرده است که طرحی را بپذیرد که نتانیاهو در نیمسال گذشته بارها آن را رد کرده بود. حماس همچنان بر موضع خود اصرار دارد که آزادی گروگانها باید مشروط به آزادی زندانیان فلسطینی (بخش آسانتر) و عقبنشینی کامل اسرائیل از غزه (بخش دشوارتر) باشد. نتانیاهو این شرط را رد کرد و به این ترتیب توافق جزئی که مصر پیشنهاد کرده بود، به وجود آمد.
در ابتدا صحبت از توافق انسانی محدود بود. اما به تدریج شرایط بیشتری به آن افزوده شد تا این توافق به یک پیشنهاد بسیار بزرگتر با خطوط مشخص تبدیل شود – آزادی گروگانها، ترتیبات جدید منطقهای و عقبنشینی کامل. کریدور فیلادلفیا، که نتانیاهو تابستان گذشته آن را سنگبنای موجودیت اسرائیل نامید، بخشی از این توافق است. به درخواست مصر، اسرائیل در مرحله اول به طور کامل از آن عقبنشینی خواهد کرد.
احساس نتانیاهو نسبت به این رفتار تهاجمی مشخص نیست. در حالی که این اقدام بهانهای برای ارائه به پایگاه حمایتی او فراهم میکند، ممکن است از کشیده شدن به یک توافق ناخواسته که جنگ را پایان میدهد و احتمالاً به تحولات سیاسی داخلی منجر میشود، ناراضی باشد.
ماشین تبلیغاتی او روایت «بیاختیاری» را پیش میبرد که این فشار از سوی ترامپ است. دوشنبه، در برنامه «پاتریوتها» در کانال ۱۴، یوتم زیمر گفت: «من تعجب میکنم که همه مقامات ارشد در دولت آمریکا یک چیز میگویند. اگر این تا زمان ورود ترامپ انجام نشود، حماس متوجه جهنم خواهد شد. من نمیفهمم چرا اسرائیل علاقهای به حداقل منتظر ماندن برای ترامپ ندارد.» یینون ماگال پاسخ داد: «چون ترامپ برای انجام آن فشار میآورد! این همان چیزی است که اتفاق میافتد.»
زیمر: «پس همه افراد او دروغ گفتهاند – این یک ناامیدی بزرگ است.»
ماگال: «او از جهنم صحبت میکند و در همین حین فرستاده خود را برای امضای توافق میفرستد. این توافقی است که اثرات آن بسیار دشوار خواهد بود. این حقیقت است.» او افزود که آخرین امید باقیمانده این است که حماس توافق را رد کند: «یک وزیر کابینه به من گفت که باید دوباره دعا کنیم که خدا قلب فرعون را سخت کند.»
صبح دوشنبه، یعقوب بردوگو، یکی دیگر از حامیان نتانیاهو گفت: «فشاری که ترامپ اکنون وارد میکند، از نوعی نیست که اسرائیل از او انتظار داشت. فشار خود ماهیت موضوع است.»
با این حال، توپ همچنان در زمین نتانیاهو است و هیچکس نمیتواند مطمئن باشد که او در لحظه آخر چه تصمیمی خواهد گرفت.
ظهر دوشنبه، او به بزالل اسموتریچ، وزیر دارایی و ایتامار بنگویر، وزیر امنیت ملی، توضیحاتی داد. بنگویر بدون شک به هر توافقی رأی مخالف خواهد داد. برای او، کسب آرای پوپولیستی در انتخابات بعدی از نجات جانها مهمتر است. وقتی اسموتریچ جلسه با نخستوزیر را ترک کرد، متفکرانه به نظر میرسید. کسانی که دوشنبه با او صحبت کردند، این برداشت را داشتند که او فکر میکرد این توافق خوبی است.
اما تا ظهر اعلام کرد که این یک فاجعه است که اسرائیل نباید با آن موافقت کند. با این حال، بیانیه اسموتریچ به موضوع اصلی نپرداخت، یعنی اینکه آیا او این موضوع را دلیلی برای خروج از ائتلاف میداند یا خیر. اگر او ائتلاف را ترک کند، بنگویر را نیز با خود خواهد برد و دولت سقوط خواهد کرد.
اگر او فقط با این توافق مخالفت کند، مخالفت او بیمعنا خواهد بود – فقط چند دقیقه در برنامههای رادیویی.
این موضوع به مسئله دیگری مرتبط است، اینکه آیا نتانیاهو میتواند بودجه ۲۰۲۵ را تصویب کند و بقای ائتلاف را بهتر تضمین کند، با توجه به بحران مربوط به قانون سربازی حریدیها و کشمکشهای داخلی در اردوگاه اولترا ارتدوکس برای نشان دادن افراطیترین مواضع. نتانیاهو ممکن است تصمیم بگیرد که دولت او در هر صورت در حال فروپاشی است، پس بهتر است آن را روی توافقی که برای عموم، غیر از طرفداران بنگویر، محبوب است، منحل کند تا بر اساس هوسهای بن گویر.
دونالد ترامپ رییس جمهور منتخب آمریکا به نیوزمکس درباره مذاکرات آتش بس اسرائیل و حماس گفت: ما به توافق آتشبس بسیار نزدیک هستیم و اگر این اتفاق نیفتد، مشکلات بزرگی به وجود خواهد آمد.