پایگاه خبری تحلیلی انتخاب (Entekhab.ir) :
غربالگری منظم سرطان پروستات بسیار مهم است، اما زمانی که دچار علائمی میشوید و مطمئن نیستید که آیا این علائم به سرطان پروستات مربوط هستند یا خیر، اهمیت بیشتری پیدا میکند.
به گزارش انتخاب و به نقل از انلی مای هلث؛ سرطان پروستات یکی از شایعترین سرطانها در میان مردان است. طبق گزارش انجمن سرطان آمریکا (ACS)، تقریباً از هر هشت مرد، یک نفر در طول عمر خود به سرطان پروستات مبتلا میشود. عوامل خطر برای هر فرد ممکن است بر اساس سن، نژاد و دیگر متغیرها متفاوت باشد. با این حال، تشخیص زودهنگام سرطان بسیار اهمیت دارد، زیرا این کار امکان درمان مؤثر قبل از پیشرفت و گسترش بیماری به سایر اعضای بدن را فراهم میکند.
گرچه سرطان پروستات معمولاً بدون علامت است، غربالگری منظم ضروری است. اما اگر علائم ظاهر شوند، آزمایش سریع و دریافت مراقبت پزشکی بسیار مهم هستند تا تشخیص زودهنگام و نتایج بهتر حاصل شود. در ادامه به بررسی علائم هشداردهنده و زمان مناسب برای انجام غربالگری سرطان پروستات میپردازیم.
مردان در چه سنی باید غربالگری سرطان پروستات انجام دهند؟
دکتر پراتیک پاتیل متخصص انکولوژی میگوید:
«به طور کلی، افرادی که در معرض خطر بالای سرطان پروستات هستند – مانند افراد آفریقاییتبار، کسانی که سابقه خانوادگی سرطان پروستات یا سایر سرطانها دارند، افراد مبتلا به سندرم لینچ، یا کسانی که دارای جهشهای ژنتیکی پرخطر مانند BRCA2 هستند – باید از 45 سالگی به صورت سالانه آزمایش آنتیژن اختصاصی پروستات (PSA) انجام دهند.»
او افزود:
«برای مردانی که در معرض خطر متوسط قرار دارند، غربالگری باید تا 50 سالگی آغاز شود و با بحث و بررسی دقیق درباره مزایا و معایب این آزمایش انجام شود. این غربالگریها باید تا سن 70 تا 75 سالگی ادامه یابد.
«به دلیل تنوع زیاد در نتایج آزمایش PSA، توصیه میشود که قبل از انجام بررسیهای بیشتر، دو نمونه مختلف جمعآوری شود تا از صحت نتایج مطمئن شویم.»
نشانههای هشداردهنده برای انجام غربالگری سرطان پروستات
سرطان پروستات در مراحل اولیه معمولاً بدون علامت است. اما با پیشرفت بیماری، ممکن است علائم زیر ظاهر شوند:
• نیاز مکرر و شدید به ادرار کردن، بهویژه در شب
• جریان ضعیف یا متناوب ادرار
• احساس درد یا سوزش هنگام ادرار (دیسوریا)
• بیاختیاری ادرار (عدم کنترل مثانه)
• بیاختیاری مدفوع (از دست دادن کنترل روده)
• درد هنگام انزال یا اختلال نعوظ
• وجود خون در مایع منی (هماتواسپرمی) یا ادرار
• درد در پایین کمر، لگن یا قفسه سینه
هر چند وقت یک بار باید غربالگری سرطان پروستات انجام شود؟
• مردان با خطر پایین تا متوسط ممکن است غربالگری را بین سنین 45 تا 55 سال آغاز کنند.
• مردان با خطر پایین یا متوسط و سنین 55 تا 69 سال ممکن است هر 2 تا 4 سال یک بار آزمایش شوند.
• مردان 75 ساله یا بالاتر که سطح PSA کمتر از 3 نانوگرم در میلیلیتر دارند، ممکن است فاصله غربالگریهای خود را بیشتر کنند یا حتی آن را متوقف کنند.
عواملی که خطر سرطان پروستات را افزایش میدهند
برخی از رایجترین عوامل خطر سرطان پروستات عبارتاند از:
1. سن: احتمال ابتلا به سرطان پروستات پس از 50 سالگی افزایش مییابد. افراد بالای 65 سال تقریباً 60 درصد از موارد سرطان پروستات را تشکیل میدهند.
2. نژاد و قومیت: اگر سیاهپوست یا آفریقاییتبار باشید، احتمال بیشتری برای ابتلا به سرطان پروستات دارید. این نوع سرطان در این گروه بیشتر به سایر نقاط بدن گسترش مییابد و ممکن است قبل از 50 سالگی تشخیص داده شود.
3. سابقه خانوادگی: اگر یکی از اعضای نزدیک خانواده شما به سرطان پروستات مبتلا باشد، احتمال ابتلای شما 2 تا 3 برابر بیشتر است.
4. ژنتیک: اگر سندرم لینچ داشته باشید یا دارای جهشهای ژنتیکی مانند BRCA1 و BRCA2 باشید، احتمال ابتلا به سرطان پروستات بیشتر است.
روشهای غربالگری سرطان پروستات
علاوه بر شناسایی علائم، آزمایشهای مختلفی وجود دارند که میتوانند سرطان پروستات را تأیید کنند. این آزمایشها شامل موارد زیر هستند:
1. معاینه دیجیتال رکتوم (DRE): پزشک با وارد کردن انگشت دستکشپوش و روانکننده به داخل مقعد، غده پروستات را لمس میکند. وجود برآمدگی یا نواحی سخت ممکن است نشاندهنده سرطان باشد.
2. آزمایش خون PSA: غده پروستات پروتئینی به نام آنتیژن اختصاصی پروستات تولید میکند. اگر سطح PSA بالا باشد، ممکن است نشاندهنده سرطان باشد. با این حال، سطح بالای PSA همیشه به معنای سرطان نیست. سطح PSA حتی در صورت ابتلا به بیماریهای خوشخیم مانند هیپرپلازی خوشخیم پروستات (BPH) یا پروستاتیت (التهاب یا عفونت پروستات) نیز افزایش مییابد.
نتیجهگیری
سرطان پروستات میتواند تهدیدی جدی برای زندگی باشد، بهویژه اگر دیر تشخیص داده شود یا درمان نشود. شناسایی علائم هشداردهنده و انجام آزمایشهای غربالگری به موقع، نقش کلیدی در تشخیص بیماری دارند. غربالگری منظم و به موقع برای تشخیص زودهنگام ضروری است. به درد یا علائم شدید منتظر نمانید؛ سلامت پروستات خود را در اولویت قرار دهید و برای پیشگیری و مداخله زودهنگام، چکاپهای منظم انجام دهید.