لووتیروکسین یک داروی رایج است که برای درمان کم‌کاری تیروئید تجویز می‌شود، به‌ویژه برای افراد مسن، زیرا عملکرد پایین تیروئید می‌تواند با افزایش سن مرتبط باشد. اما سوالاتی در مورد نحوه تجویز مناسب آن وجود دارد، زیرا عوارض جانبی آن می‌تواند مشکلاتی ایجاد کند.
به گزارش انتخاب و به نقل از مدیکال نیوز تودی؛ یک چکیده اخیر که در جلسه سالانه انجمن رادیولوژی آمریکای شمالی ارائه شد، نشان داد که استفاده از لووتیروکسین در افرادی که سطح هورمون‌های تیروئید طبیعی دارند، می‌تواند به کاهش جرم و چگالی استخوان در افراد مسن‌تر منجر شود. این روند ممکن است در طول زمان باعث کاهش استخوان‌ها شود.
لووتیروکسین که برای درمان کم‌کاری تیروئید تجویز می‌شود، می‌تواند باعث کاهش جرم و چگالی استخوان در بزرگسالان مسن با سطح طبیعی هورمون تیروئید شود
محققان از دانشکده پزشکی دانشگاه جانز هاپکینز در بالتیمور، مریلند نشان دادند که جرم و چگالی کل استخوان در بزرگسالان بالای ۶۵ سال که لووتیروکسین دریافت کردند، در طول یک دوره پیگیری ۶ ساله کاهش یافت.
این نتایج در نشست سالانه انجمن رادیولوژی آمریکای شمالی در ۲۵ نوامبر ۲۰۲۴ ارائه شد. این نتایج هنوز در یک مجله معتبر منتشر نشده‌اند.
این نتایج از یک مطالعه کوچک با ۸۱ شرکت‌کننده به دست آمد که دارای سطح معمول تیروتروپین (TSH) بودند و از لووتیروکسین استفاده می‌کردند.
نویسندگان این مطالعه اشاره می‌کنند که لووتیروکسین یکی از پرمصرف‌ترین داروها در ایالات متحده است، به‌ویژه در میان بزرگسالان مسن.
چرا تیروئید اهمیت دارد؟
تیروئید در گردن قرار دارد و مسئول تولید هورمون‌هایی است که نقش‌هایی در متابولیسم، رشد و تکامل کودکان، تنظیم دما و عملکرد قلب و سیستم گوارشی دارند.
هورمون تیروتروپین (TSH) توسط غده هیپوفیز تولید می‌شود و باعث می‌شود تیروئید هورمون‌های T3 و T4 تولید کند که در فرآیندهای مذکور نقش دارند.
سطوح پایین هورمون‌های تیروئید می‌تواند منجر به علائمی مانند خستگی، افزایش وزن، حساسیت به سرما، خشکی پوست، ریزش مو و ناتوانی در تمرکز شود.
آیا لووتیروکسین می‌تواند خطر ابتلا به پوکی استخوان را افزایش دهد؟
تیم تحقیقاتی پشت این مطالعه قبلاً نشان داده بودند که مصرف لووتیروکسین، به‌ویژه در افرادی که این دارو به‌طور غیرضروری تجویز می‌شود، می‌تواند منجر به انواع عوارض جانبی ناخواسته شود.
پیش از این، نویسندگان نشان داده بودند که استفاده از لووتیروکسین در افرادی که سطح هورمون تیروئید بالاتری دارند، اثر منفی بر جرم عضلانی در بزرگسالان مسن‌تر دارد، در مطالعه‌ای که نتایج آن در مجله Frontiers in Aging منتشر شد.
این مطالعه شامل تجزیه و تحلیل مطالعه طولی بالتیمور نیز می‌شود، که در آن جدیدترین تحقیق آنها نیز قرار دارد.
برای بررسی اثرات مصرف لووتیروکسین بر گروه مشابهی از بزرگسالان، در تحقیقات اخیر، نویسندگان ۳۲ مرد و ۴۹ زن را که در زمان شروع مطالعه ۶۵ سال یا بیشتر سن داشتند، مورد مطالعه قرار دادند. میانگین سن شرکت‌کنندگان ۷۳ سال بود.
این محققان شرکت‌کنندگان را با پنج نفر دیگر از گروه خود از نظر جنس بیولوژیکی، شاخص توده بدن (BMI)، سن، نژاد، سابقه مصرف الکل، سابقه سیگار کشیدن، درمان‌های دیگر و سطح TSH مطابقت دادند تا یک گروه شبه کنترل ایجاد کنند.
تحلیل این گروه پس از دو بازدید که در آن زمان جرم و چگالی استخوان آنها با استفاده از جذب‌سنجی اشعه ایکس دوگانه (DXA) اندازه‌گیری شد، انجام شد.
محققان نشان دادند که در طول این مطالعه، افرادی که سطح هورمون تیروئید معمولی داشتند و لووتیروکسین مصرف می‌کردند، کاهش جرم و چگالی استخوان را نشان دادند.
این نتایج نشان می‌دهند که از دست دادن استخوان می‌تواند یک اثر جانبی از مصرف لووتیروکسین در بزرگسالان مسن باشد، حتی زمانی که دارو در دوز مناسب استفاده می‌شود، که ممکن است نگرانی‌هایی در رابطه با خطر پوکی استخوان ایجاد کند.
آیا لووتیروکسین بیش از حد تجویز می‌شود؟
مدت‌هاست که سوالاتی مطرح شده است که آیا لووتیروکسین برای بزرگسالان مسن‌تر بیش از حد تجویز می‌شود یا خیر، به‌ویژه با توجه به نامه‌ای که در مجله Clinical Chemistry در سال ۲۰۲۳ منتشر شد، که نشان می‌دهد کم‌کاری تیروئید در بسیاری از افراد به اشتباه تشخیص داده می‌شود.
این نامه به تحقیقاتی اشاره می‌کند که نشان می‌دهد سطح TSH به طور قابل توجهی در طول سال تغییر می‌کند، به طوری که در فصل زمستان به اوج می‌رسد و در ماه‌های تابستان کاهش می‌یابد.
کم‌کاری تیروئید با نگاه به سطح هورمون تیروکسین آزاد (T4) در افرادی با سطح بالا از TSH و مقایسه نسبت آنها تشخیص داده می‌شود.
افرادی که سطح TSH بالاتر و سطح T4 پایینی دارند، به عنوان مبتلا به کم‌کاری تیروئید شناخته می‌شوند. افرادی که سطح TSH کمی بالا و سطح T4 کمی پایین دارند، به عنوان مبتلا به کم‌کاری تیروئید تحت‌بالینی تشخیص داده می‌شوند که ممکن است با لووتیروکسین درمان شوند.
در این نامه پیشنهاد شد که با در نظر نگرفتن تغییرات طبیعی فصلی در سطح TSH، ممکن است بسیاری از افراد داروهایی تجویز شوند که ممکن است کمکی به آنها نکند و حتی ممکن است عوارض جانبی منفی و قابل پیشگیری داشته باشند.
قطع مصرف دارو (Deprescribing) یک گزینه برای بیمارانی است که عوارض جانبی ناخوشایند را تجربه می‌کنند، گفت دکتر سوزان کلنتون، مشاور متخصص آنکولوژی بالینی در مرکز سرطان وِستُن پارک در شفیلد، انگلستان.
او به MNT گفت: «مؤلفه‌هایی برای تجویز لووتیروکسین شامل سطح بالای TSH (که نشان‌دهنده تیروئید کم‌کار است)، خستگی، افزایش وزن و کند شدن شناخت است. اما ممکن است قطع مصرف دارو در صورتی که بیمار عوارض جانبی مانند ضربان قلب سریع، اضطراب یا از دست دادن استخوان را تجربه کند، یا در صورتی که آزمایش‌های عملکرد تیروئید او طبیعی شود، مورد توجه قرار گیرد.»
او افزود که این مطالعه بر «اهمیت نظارت دقیق و برنامه‌های درمانی فردی، به‌ویژه در بزرگسالان مسن‌تر» تأکید دارد.
