مقاومت میکروبی به یکی از چالش‌های بزرگ نظام سلامت تبدیل شده است و طبق هشدارهای سازمان جهانی بهداشت، اگر روند فعلی ادامه یابد، تا سال ۲۰۵۰ مرگ‌ومیر ناشی از آن به ۵۰ میلیون نفر در سال خواهد رسید. تجویز غیرمنطقی آنتی‌بیوتیک‌ها، به ویژه در بیماری‌های ویروسی مانند سرماخوردگی و آنفلوانزا، به افزایش این مقاومت دامن می‌زند و تهدیدی برای نسل‌های آینده به شمار می‌رود.
یکی از چالش‌های فراسوی نظام سلامت که اکنون با هشدارها همراه شده، مقاومت میکروبی است، به طوری که این ابرمرگبار سالانه جان ۵ میلیون نفر را می‌گیرد.
این آمار در حالی از سوی سازمان جهانی بهداشت اعلام می‌شود که اگر همین طور ادامه دهیم آمار مرگ‌ومیرهای ناشی از مقاومت میکروبی در جهان فزاینده خواهد بود. طبق گفته رئیس مرکز تحقیقات مقاومت میکروبی، انتظار می‌رود تا شش سال آینده آمار فوتی‌ها به خاطر مقاومت در برابر آنتی‌بیوتیک‌ها به ۱۰ میلیون نفر و سال ۲۰۵۰ به ۵۰ میلیون نفر در سال افزایش یابد و نه‌تنها بشریت بلکه حیوانات، محیط زیست، امنیت خوراک و تغذیه و پیشرفت و توسعه اقتصادی را تحت تأثیر قرار خواهد داد.
دکتر سیدرضا رئیس‌کرمی رئیس دانشگاه علوم پزشکی تهران نیز در نشست خبری هفته آگاهی از مقاومت میکروبی عنوان می‌کند: «مقاومت میکروبی سالانه جان افراد زیادی را تهدید می‌کند که ناشی از تجویز غیرمنطقی آنتی‌بیوتیک‌هاست، به همین دلیل در بخش‌های ویژه مجبور به استفاده از آنتی‌بیوتیک‌های نسل جدید هستیم که هزینه‌های بسیاری برای نظام سلامت ایجاد می‌کند و زمان بستری در مراکز درمانی هم افزایش می‌یابد. امیدواریم مصرف آنتی‌بیوتیک در کشور کاهش پیدا کند.»
تجویز غیرمنطقی دارو از سوی پزشکان
سالانه حدود ۳۰ درصد کل نسخه‌های آنتی‌بیوتیکی که در سراسر دنیا تجویز می‌شود، غیرضروری است و بر اساس آخرین گزارش سازمان WHO ایران دومین مصرف‌کننده آنتی‌بیوتیک در جهان است. طبق گفته مسئولان سازمان غذا و دارو، آموکسی‌سیلین و سفکسیم پرمصرف‌ترین آنتی‌بیوتیک در کشور هستند. در همین زمینه محمدرضا صالحی، رئیس مرکز تحقیقات مقاومت میکروبی و مدیریت مصرف آنتی‌بیوتیک‌ها در پاسخ به پرسش «ایران» در خصوص وضعیت کشور در مصرف و تجویز آنتی‌بیوتیک می‌گوید: «آموزش و کنترل عفونت در کنار هم می‌تواند کمک کند تا شاهد کاهش میزان مقاومت میکروبی باشیم.
کشور اوگاندا و ایران در صدر مصرف‌کنندگان آنتی‌بیوتیک قرار دارند و طبق بررسی ما از میزان مصرف آنتی‌بیوتیک در دوران کرونا مشخص شد که در شرایط مشابه با کشوری مثل اندونزی، ایران ۴ برابر بیشتر و در مقایسه با کشورهای اروپایی ۱۰ برابر بیشتر آنتی‌بیوتیک مصرف کرده است.» وی ادامه می‌دهد: «در میزان تجویز دارو جزو کشورهای صدرنشین هستیم، به طوری که طبق استاندارد متوسط اقلام سرپایی یک و نیم تا دو قلم دارو در هر نسخه است، این در حالی رقم می‌خورد که در ایران به طور میانگین هر نسخه حاوی ۴ قلم دارو است که یکی از آنها آنتی‌بیوتیک است.»
نابودی نسل آینده با مصرف بی‌مورد آنتی‌بیوتیک‌ها
استفاده غیرمنطقی از آنتی‌بیوتیک‌ها برای بیماری‌های ویروسی نظیر کووید ۱۹، آنفلوانزا و سرماخوردگی، منجر به بروز افزایش مقاومت میکروبی می‌شود. در بیماری ویروسی صرفاً زمانی مجاز به تجویز آنتی‌بیوتیک هستیم که همزمان دچار عفونت باکتریایی شده باشد. محققان برآورد کردند در سال ۲۰۱۹، مقاومت به آنتی میکروبیال‌ها عامل مرگ یک میلیون و ۲۷۰ هزار نفر بود، موضوعی که مینو محرز متخصص بیماری‌های عفونی در رابطه با آن می‌گوید: «10 سال پیش مقاله‌ای از یکی از دانشگاه‌های امریکا منتشر شد که در آن ذکر شده بود: «ما با مقاومت آنتی‌بیوتیکی نسل آینده را می‌کشیم.»
اگر تجویز منطقی آنتی‌بیوتیک‌ها انجام نشود و همچنان تجویزهای غیرمنطقی ادامه پیدا کند، نسل آینده را خواهیم کشت. تجویز غیراصولی و غیرمنطقی آنتی‌بیوتیک توسط پزشکان یک فاجعه خجالت‌آور است، چرا که هر۱۰ سال یک آنتی‌بیوتیک جدید کشف می‌شود و به سمت دوران بدون آنتی‌بیوتیک در حرکت هستیم.»
روزنامه ایران
