کم خونی فقر آهن می تواند هر فردی را تحت تاثیر قرار دهد؛ با این حال، در بین زنان باردار شایع تر است.
به نقل از انلی مای هلث، بارداری با نوسانات هورمونی که اغلب باعث ایجاد طیف وسیعی از علائم و ناراحتی ها می شود، می تواند تغییرات زیادی در بدن زنان ایجاد کند. این تغییرات می تواند خطر برخی از بیماری ها مانند کم خونی فقر آهن را افزایش دهد.
کمبود آهن زمانی اتفاق می‌افتد که بدن سطح آهن کافی،یک ماده معدنی لازم برای تولید هموگلوبین، پروتئینی در گلبول‌های قرمز خون (RBCs) که اکسیژن را از ریه‌ها به بافت‌های سراسر بدن منتقل می‌کند، نداشته باشد. علاوه بر این، آهن از تولید میوگلوبین، پروتئینی که اکسیژن را برای ماهیچه ها تامین می کند، پشتیبانی می کند. کمبود شدید آهن می تواند تولید RBC را مختل کند و منجر به کم خونی فقر آهن شود، وضعیتی که می تواند بر سلامت مادر و جنین در دوران بارداری تأثیر بگذارد.
چرا کم خونی فقر آهن در بین زنان باردار شایع است؟
با توجه به سازمان بهداشت جهانی (WHO) گفته می شود که کم خونی تقریباً 40٪ از تمام کودکان 6-59 ماهه، 37٪ از زنان باردار و 30٪ از زنان 15-49 ساله را تحت تأثیر قرار می دهد. از بین همه علل کم خونی، کمبود آهن شایع ترین وضعیت در نظر گرفته می شود. سازمان جهانی بهداشت تاکید می کند که کمبود تغذیه ای منجر به این وضعیت می شود.
در دوران بارداری، حجم خون زنان برای حمایت از نوزاد در حال رشد به میزان قابل‌توجهی افزایش می‌یابد که منجر به افزایش نیاز به آهن می‌شود. این شرایط می تواند به راحتی ذخایر آهن بدن مادر را تخلیه کند، به خصوص اگر زنی با سطح آهن پایین باردار شود یا از طریق رژیم غذایی آهن کافی مصرف نکند.
علاوه بر این، آهن برای رشد و نمو کودک ضروری است که خطر کمبود را بیشتر می کند و ضروری است که مادر و جنین هردو تحت نظر پزشک باشند تا این کمبود آهن شرایط خطرناکی را ایجاد نکند.
چگونه کم خونی فقر آهن بر مادر و کودک تأثیر می گذارد؟
کم خونی ناشی از فقر آهن درمان نشده می تواند منجر به عوارض جدی شود؛ برای مادر، می تواند خطر خستگی شدید، عفونت و عوارض در حین زایمان و زایمان زودرس را افزایش دهد. برای نوزاد، ممکن است منجر به وزن کم هنگام تولد شود. کم‌خونی شدید در دوران بارداری نیز می‌تواند بر ذخایر آهن کودک تأثیر بگذارد و سلامت او پس از تولد را تحت تاثیر قرار دهد.
علائم شایع کم خونی فقر آهن در زنان باردار
برخی از علائم رایج کم خونی فقر آهن در دوران بارداری عبارتند از:
خستگی
ضعف
پوست رنگ پریده
تنگی نفس
سرگیجه
ضربان قلب غیرعادی و سریع
بعضی از زنان ممکن است سردرد، سردی دست و پا و مشکل در تمرکز را تجربه کنند. این علائم می تواند با افزایش نیاز آهن در دوران بارداری تشدید شود.
نکاتی برای افزایش سطح آهن در بدن
غذاهای غنی از آهن مانند گوشت قرمز بدون چربی، مرغ، ماهی، اسفناج، حبوبات و غلات غنی شده برای جلوگیری از کمبود آن مفید هستند.
غذاهای غنی از ویتامین C (مانند مرکبات) به جذب آهن کمک می کنند، بنابراین گنجاندن آنها در وعده های غذایی می تواند مفید باشد.
علاوه بر این، مکمل های قبل از تولد حاوی آهن اغلب توصیه می شود، اما آنها باید تحت نظارت پزشک مصرف شوند.
توجه به این نکته ضروری است که زنان باردار معمولاً در اولین ویزیت قبل از زایمان و احتمالاً دوباره در سه ماهه دوم و سوم بارداری از نظر کم خونی غربالگری می شوند. درمان معمولاً شامل مکمل‌های آهن، تنظیم رژیم غذایی و در برخی موارد، درمان با آهن داخل وریدی در صورتی که سطوح آهن به شدت پایین باشد یا مکمل‌های خوراکی بی‌اثر باشند، می‌شود.
