شفقنا: رئیس گروه مطالعات بنیادی مجمع جهانی اهل بیت (ع) گفت: امام (ع) مسلمانان و پیروان و شیعیان خود را در برابر جنایتکاران، ظالمان و ستمگران همیشه هشدار می دادند که ضعیف نباشید و با ایمان به خدا و پیامبران، ظالمان و ستمگران و زورمداران را از خود دور کنید و به آنها نپیوندید و همفکر آنها نشوید.
حجت الاسلام جعفری فراهانی اظهار داشت: زندگانی ائمه معصومین علیهم السلام بعد از رحلت رسول خدا (ص) را می باید تحت عنوان «زندگانی اهل بیت (ع)؛ جانشینان و وارثان پیامبر (ص)» تجزیه و تحلیل کنیم. در این تحلیل ها گفته شده است که این بزرگواران مسئولیت دوران جدیدی را بعد از پیامبر(ص) عهده دار شدند که حدود ۲۵۰ سال طول کشید. پیامبر اکرم (ص) نیز این دوران را پیشگویی و اشارات کلی به حوادثی که بعد از رحلت ایشان رخ می دهد، کرده بودند. بعد از رسول خدا (ص) و براساس تغییر و تحولاتی که بعد از ایشان در جامعه دینی و اسلامی صورت گرفت، متاسفانه نفاق جای خود را به جای ایمان و اخلاص باز کرد و گروهی تحت عنوان «منافقین» که در قرآن کریم هم خطر آنان گوشزد شده بود پیدا شدند. این گروه به دلائل مختلف و با اشکال گوناگون با اهل بیت (ع) به ویژه در مورد خلافت و جانشینی پیامبر (ص) حسادت و دشمنی کردند.
وی تصریح کرد: در این دوران، جریان نفاق، حضرت علی (ع) را ۲۵ سال خانه نشین کرد. البته امام علی (ع) اینگونه نبود که به کلی، خود را نسبت به مسائل دینی و اسلامی کنار بکشد بلکه نسبت به جامعه احساس مسئولیت می کرد و برای حفظ اساس اسلام و جلوگیری از از بین رفتن زحمات رسول خدا (ص) با خلفا بیعت مصلحتی انجام دادند و همکاری می کردند. در دوران به خلافت رسیدن امیر المؤمنین (ع)، همین گروه باعث وقوع جنگ های سه گانه (جمل، صفّین و نهروان) شدند. فعالیت این گروه در دوران ائمه بعدی هم ادامه داشت. گرچه در دوران امام باقر (ع) و امام صادق (ع) فرصت هایی را شاهد هستیم و حضرات توانستند از امکانات و فرصت پیش آمده برای تربیت شاگردان بیشتر و عرضه اسلام ناب استفاده نمایند.
وی به وضعیت اجتماعی دوران امام حسن عسکری (ع) اشاره وعنوان کرد: پیشوای یازدهم شیعیان در برهه خاصی قرار داشت؛ از یکسو اوضاعی که از طرف خلفای بنی عباس بر جامعه تحمیل شده بود و دوران خفقان و بحرانی بود و خلفای ستمگر بنی عباس به مردم ظلم می کردند و خرانه بیت المال صرف عیاشی حاکمان و ساختن کاخ می شد و به مصرف عمومی نمی رسید. در همین دوران، حاکمان بناهای مجلل و نوینی برای خود ساخته بودند. از سوی دیگر، رهبران جامعه اسلامی و دلسوزان توسط ماموران شکنجه می شدند و به زندان می افتادند. بودجه های عمومی و بیت المال صرف تامین نیازهای مردم نمی شد و عمدتاً خرج درباریان می شد.
وی افزود: در چنین وضعیتی، امام حسن عسکری (ع) باید براساس وظایف امامت و ولایت که دارند، در حدّ توان خود، دین و اعتقادات مذهبی مردم را حفظ کنند. امام (ع) تا جایی که فرصت داشت نیازهای اصلی مردم را بیان می کردند، ظلم و ستم حکام را بیان می نمودند و مردم را هدایت می کردند و آنها را از خلفا و درباریان پرهیز می دادند.
رئیس گروه مطالعات بنیادی مجمع جهانی اهل بیت (ع) بیان کرد: امام حسن عسکری (ع) در این دوران با یکسری شورش ها و قیام های داخلی و خارجی روبرو شدند که برخی با هدایت و رهبری اهل بیت و برخی ناسیونالیستی بودند. از جمله این قیام ها، قیام یحیی بن عمر طالبی است که بر ضد حکومت عباسی و ظلم و ستم عباسیان در کوفه قیام کرد و در نهایت به شهادت رسید. قیام دیگری که در این دوران شکل گرفت، قیام «صاحب الزنج» به رهبری علی بن محمد در بصره بود که یک نوع، نگاه آزادی خواهانه و به نوعی ناسیونالیسم داشت. امام حسن عسکری (ع) به دلیل ادعاهای باطلی که این گروه داشتند با آنها همراهی نکردند.
وی افزود: در این دوران، انحرافات فکری و اعتقادی بین مردم ایجاد شده بود، شبهات فرهنگی و دینی نسبت به توحید، پیامبران، معاد و مسائل فقهی پدید آمده بود که اگر امام حسن عسکری (ع) فرصت می یافت پاسخ این شبهات را می دادند. در این دوره، فردی به نام اسحاق کندی که از فلاسفه عراق بود، کتابی را با عنوان «تناقض القرآن» نوشت. وقتی امام (ع) متوجه این فرد شد و در جریان توزیع کتاب قرار گرفت، به شدت در برابر او موضع گیری کردند و دستور دادند، نوشته های او را پیدا کرده و آتش بزنند.
وی خاطرنشان کرد: مهمترین فعالیت های امام حسن عسکری (ع) را می توان اینگونه دسته بندی کرد:
امام (ع) در برابر فتنه های مختلف و وحشتناک این زمان در بین مسلمانان موضع گیری می کردند. ۲. مسلمانان را از ذلت و خواری و ضعف پرهیز می دادند و می فرمودند که قرآن کریم خواسته است که مسلمانان قوی و مقتدر باشند. امام (ع) مسلمانان و پیروان و شیعیان خود را در برابر جنایتکاران، ظالمان و ستمگران همیشه هشدار می دادند که ضعیف نباشید و با ایمان به خدا و پیامبران، ظالمان و ستمگران و زورمداران را از خود دور کنید و به آنها نپیوندید و همفکر آنها نشوید. ۳. امام (ع) در برابر منکرات و فسادهای جامعه موضع گیری می کردند و شیعیان و پیروان خود را نیز به موضع گیری در برابر اینها فرا می خواندند.
جعفری فراهانی تصریح کرد: امام حسن عسکری (ع) شاگردانی تربیت کردند و در کتاب های روایی شیعه، اسامی ۱۰۷ نفر از شاگردان حضرت ذکر شده است که حدیثی و سخنی از امام شنیدند در جایی نقل کردند یا امام (ع) سفارشی به آنها کردند.
وی با اشاره به دوران کوتاه امامت امام حسن عسکری (ع) گفت: این امام همام فرصت چندانی برای هدایت رسمی شیعیان نداشتند، به صورت محدود افرادی را پیدا می کردند و از طریق پیام هایی که به برخی شاگردانشان می فرستادند، مردم را هدایت می کردند.
وی ادامه داد: ما از ۶ سال امامت امام حسن عسکری (ع) می توانیم مطالبی را تحت عنوان رهنمودها و آموزه هایی برای عصر و زمان کنونی برداشت کنیم؛ اول اینکه، ایمان و اعتقاد مردم سرلوحه رهنمودها و هدایت امام (ع) است. دوم، اعمال و رفتار انسان ها براساس خواسته های الهی باشد، انسان نمی تواند ادعای ایمان به خدا داشته باشد اما هرنوع ظلم و ستمی را روا بدارد. سوم، مبارزه با ظلم و ستم. اگر در جوامعی مردم با ظلم و ستم مواجه شوند مانند آنچه این روزها و سال ها در فلسطین و غزه می گذرد، مسلمانان باید به کمک آنها بشتابند و کمک کار و منجی آنها شوند. فریاد استغاثه و کمک خواهی آنان را بشنوند و رهبران کشورهای اسلامی و مسلمانان در حد توان خود آنان را کمک نمایند.
وی تصریح کرد: در این دوره هم مسلمانان جهان باید افتخار کنند که ایمان به خدا دارند و قوی و عزیز باشند و به عنوان پیروان اهل بیت (ع) باید همیشه در برابر ستمگران و ظالمان اظهار وجود کنند نه اینکه تسلیم آنها باشند.
