مهر: یک جراح مغز و اعصاب، درباره ارتباط نزدیک بین سکته قلبی و مغزی، توضیحاتی داد و اهمیت روش درمانی ترومبکتومی برای بیماران دچار سکته مغزی را مورد تاکید قرار داد.
فیض ابراهیم نیا فلوشیپ نورو واسکولار انترونشن (اقدامات مداخله‌ای عروق مغزی)، با بیان اینکه ۷۰ درصد علل بروز سکته‌های مغزی با مشکلات قلبی ارتباط دارد، گفت: حدود ۲۳ درصد به مشکلات عروق گردن ارتباط دارد و باقی موارد به مسائل عروقی مربوط به افزایش سن و کهنسالی ربط دارد.
عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی ایران افزود: در سنین جوانی پارگی عروق مغز (آنوریسم) علت شایع خونریزی مغزی است و عوامل خطر سازی مانند دیابت، دخانیات، علل بسیار مهم دیگری محسوب می‌شوند. نامرتب بودن ضربان قلب (آریتمی) و ضعف پمپاژ خروجی قلب و فشارخون بالا، عدم رعایت مصرف به موقع و دقیق داروی "وارفارین" در بیماران با تعویض دریچه قلب از سایر علل خطر ساز در سکته مغزی است. البته آمبولی عروق پا در افرادی موجب سکته مغزی می‌شود که دچار نوعی ناهنجاری قلبی باشند.
ابراهیم نیا با تاکید بر اینکه همه علل سکته‌های مغزی، مانند "ای.وی.ام" همچنین "آنوریسم" و بیماری‌های عروقی خونریزی دهنده نیز در بیمارستان فیروزگر تهران رسیدگی و درمان می‌شوند، گفت: ایجاد و گسترش مراکز نورواینترونشن در سراسر کشور خیلی مهم و حیاتی است؛ یکی از همکاران ما که در نیویورک فعالیت می‌کند، می‌گوید بیش از ۷۰ مرکز ترومبکتومی (درمان سکته مغزی حاد با خارج کردن لخته خون از عروق مغز) در نیویورک آمریکا که جمعیتی مشابه تهران دارد فعال است.
عضو انجمن جهانی نورواینترونشن، ادامه داد: وجود این مراکز و تلاش برای کاهش تعداد روزهای بستری بیماران و همچنین کاهش صدمات و ناتوانی‌های بدنی افراد بعد از سکته آنقدر مهم است که برایش این تعداد مرکز رسیدگی به مشکلات حاد عروقی به طور فعال تأسیس شده است؛ این مراکز در آمریکا تحت پوشش بیمه‌ای کامل هستند.
ابراهیم نیا افزود: در تهران فقط بیمارستان فیروزگر، بیمارستان امام (ره) و تا حدودی بیمارستان امام حسین (ع)، چنین خدماتی ارائه می‌دهند؛ به جز بیمارستان فیروزگر و امام خمینی، بقیه مراکز به صورت نیمه وقت و انتخابی برای برخی از خدمات فعالیت دارند. بقیه مراکز در تهران و شهرهای دیگر به طور جدی و مستمر و جامع این خدمت را انجام نمی‌دهند.
عضو بنیاد ملی نخبگان با اشاره به اینکه مدتی است در وزارت بهداشت کد ۷۲۴ تعریف شده و در اکثر نقاط کشور فعال است اما صرفاً به تزریق داروی "آر. تی.پی.ای" منجر می‌شود، افزود: بر اساس مقالات علمی جدید دنیا، تزریق "آر. تی.پی.ای" در موارد سکته مغزی فقط ۲۰ درصد مؤثر است، یعنی برای درگیری رگ‌های کوچک انتهایی و فقط ۲۰ درصد تأثیر دارد و دنیا به این نتیجه رسیده که در موارد سکته‌های مغزی و خونریزی مغز، مهم‌ترین اقدام فوریتی برای بیمار " ترومبکتومی" است.
عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی ایران گفت: باید همه موارد سکته حاد مغزی به طور مستقیم وارد "کت لب" شوند تا فرصت طلایی هدر نرود. همچنین نیاز است که در تمامی استان‌های کشور مراکز فعال برای رسیدگی به موارد سکته‌های مغزی داشته باشیم. در تهران حداقل ۱۰ مرکز فعال و مطابق با دستورالعمل‌های تدوین شده نیاز داریم؛ البته از لحاظ تجهیزاتی نیز کمبود و مشکل داریم.
ابراهیم نیا افزود: برای اقدامات فوریتی و اورژانسی هیچ لیست انتظاری در مرکز ما وجود ندارد و هر زمان که بیمار برای انجام "ترومبکتومی" به تشخیص رسید این شرایط برای پذیرش و درمان برقرار است. سایر بیماران نیز در برنامه ریزی بخش درمانی قرار می‌گیرند.
فلوشیپ نورواینترونشن، گفت: هزینه درمان و لوازم مصرفی مورد نیاز جهت درمان سکته مغزی اگر چه پرهزینه و بالااست ولی نتایج آن مشهود و ماندگار خواهد بود. در نهایت سود این درمان نسبت به هزینه‌ای که صرف می‌شود خیلی بیشتر است. لوازم مورد نیاز از فناوری خاصی بهره مند است و حدود ۵۰ تا ۶۰ میلیون تومان بابت لوازم اولیه و یکبار مصرف اختصاصی جهت انجام "ترومبکتومی" هزینه خواهد داشت.
وی یادآور شد: این شیوه درمان در بیمارستان‌های دانشگاهی (دولتی) با بیمه حدود ۵ تا ۶ میلیون تومان است ولی در بخش خصوصی بین ۷۰ تا ۸۵ میلیون تومان هزینه خواهد داشت.
این جراح مغز گفت: تقریباً در تمامی موارد اختلالات رگ‌های مغزی و خونریزی عروق مغز، ما می‌توانیم مداخله درمانی انجام دهیم. تمامی حوادث عروق و خونریزی مغزی توسط همکاران من قابل رسیدگی است. در حوادث و سوانح مغزی، تصادفات رانندگی و خونریزی‌های مغزی که عروق مغز پاره می‌شود و فرد دچار لخته خون در مغز خواهد شد امکان رسیدگی توسط ما وجود دارد.
وی افزود: حجم و ناحیه خونریزی در تصمیم گیری برای چگونگی اقدامات درمانی خیلی مهم است، مثلاً در موارد "دایسکشن" و "آنوریسم" اقدام درمانی متفاوت است. این مسیر درمان بعد از آنژیوگرافی اولیه تعیین تکلیف و نهایی می‌شود البته نوع مداخله و سرعت عمل برای درمان آن خیلی مهم است.
ابراهیم نیا گفت: اگر فردی دچار هر یک از علائم خاصی موسوم به "بی. ای. اف. اس" شد باید در کوتاه‌ترین زمان به نزدیک‌ترین مرکز درمانی که امکانات رسیدگی وجود دارد مراجعه کند تا از نظر سکته مغزی یا پارگی عروق مغز بررسی شود.
این فلوشیپ نورواینترونشن افزود: "ب" مخفف کلمه بالانس یعنی تعادل؛ افرادی که دچار عدم تعادل حاد به صورت سرگیجه، تهوع، استفراغ، به طور ناگهانی می‌شوند در این زمره هستند.
وی گفت: "ای" مخفف "آی" یعنی چشم؛ افرادی که دچار اختلال دید، کوری موقت حاد و یا دچار تغییر بینایی حاد و ناگهانی می‌شوند. "اف" مخفف فیشیال یعنی صورت؛ افرادی که دچار افتادگی یکطرفه صورت به شکل حاد می‌شوند. افرادی که دچار ضعف اندام به صورت یکطرفه و حاد می‌شوند. "اس" مخفف اسپیچ؛ افرادی که دچار اختلال گفتاری به طور حاد و ناگهانی می‌شوند.
ابراهیم نیا افزود: اگر افراد با هر یک از این علائم مواجهه شدند باید در زمان طلایی به سرعت به بیمارستان فیروزگر و یا مراکزی که امکانات رسیدگی دارند مراجعه کنند. روی این علائم باید خیلی تاکید کرد و تمامی افراد جامعه باید به این علائم توجه کنند. این علائم مربوط به سن خاصی نیست اگر چه در سنین بالاتر شیوع بیشتری دارد ولی با توجه به شیوه زندگی، بروز آن در سنین پایین‌تر نیز دور از انتظار نیست.
وی تاکید کرد: زمان طلایی درمان از هنگام شروع علائم، حدود ۶ ساعت است ولی با توجه به مقالات علمی در دنیا اگر بعد از این مدت تا ۲۴ ساعت بعد از مشاهده علائم چنانچه در عکس‌های بیمار ببینیم که می‌توانیم کمکی انجام دهیم، اقدامات لازم را دریغ نمی‌کنیم.
