تاثیر تلویزیون بر کودکان همواره یکی از موضوعاتی بوده است که در بین والدین، روانشناسان و پژوهشگران به شدت بحث شده است. تلویزیون به عنوان یکی از ابزارهای قدرتمند رسانه‌ای، با ارائه برنامه‌ها و فیلم‌های متنوع، قدرتی بی‌نظیر بر روی تمامی جوانان دارد. اما در عین حال، این وسیله نیز دارای تاثیرات خود روی رشد و توسعه کودکان است.
دکتر سامرند سلیمی روانپزشک در مقاله ای نوشت: اگرچه تماشای تلویزیون می‌تواند برای کودکان مزایایی داشته باشد، مانند افزایش دانش و آگاهی درباره جهان، توسعه زبانی و ارتقاء مهارت‌های اجتماعی، اما در عین حال ممکن است تاثیرات منفی نیز بر آنان داشته باشد.
تاثیرات مثبت تلویزیون بر کودکان
افزایش دانش و آگاهی
تلویزیون می‌تواند به شیوه‌ای جذاب و زیبا به کودکان اطلاعات و دانش‌های مختلف را ارائه دهد. برنامه‌های آموزشی و سرگرم کننده می‌توانند مفاهیم پایه‌ای را به طور جذابی به کودکان آموزش دهند و دانش عمومی آنها را ارتقا دهند.
توسعه زبانی
تماشای برنامه‌های تلویزیونی کودکان را با کلمات و عبارات جدید آشنا می‌کند و مهارت‌های زبانی شان را تقویت می‌کند. آنها از طریق شنیدن و تماشای برنامه‌ها، روانشناسی و گرامر زبان را به صورت غیرمستقیم یاد می‌گیرند.
انگیزش و الهام
برخی برنامه‌ها و فیلم‌ها ممکن است برای کودکان را الهام بخش بوده و باعث شوند آنها علاقه‌ها و استعدادهای خود را شناسایی کنند. مثلاً، برنامه‌های هنری، ورزشی یا علمی می‌توانند کودکان را تحریک کرده و به آنها کمک کنند تا استعدادهای خود را در زمینه‌های مختلف کشف کنند.
ارتباط اجتماعی
برنامه‌های تلویزیونی می‌توانند موضوعات و مسائل اجتماعی را معرفی کنند و باعث شود که کودکان درباره این مسائل فکر کنند و با دیگران درباره آنها گفتگو کنند. این می‌تواند بهبود مهارت‌های اجتماعی آنها را تسهیل کند و روابط میان فردی را تقویت کند.
تاثیرات منفی تلویزیون بر کودکان
تلویزیون می‌تواند بر کودکان تأثیرات منفی داشته باشد. در زیر تعدادی از این تأثیرات را می‌توانید مشاهده کنید:
کاهش فعالیت جسمانی
تماشای تلویزیون برای مدت طولانی می‌تواند به کاهش فعالیت جسمانی کودکان منجر شود. زمانی که کودکان وقت خود را صرف تماشای تلویزیون می‌کنند، فعالیت‌های فیزیکی مانند بازی در فضای باز و ورزش را کمتر انجام می‌دهند.
کاهش تمرکز و توجه
برخی برنامه‌های تلویزیونی پر از تحرکات سریع، تغییر صحنه‌های مکرر و تبلیغات هستند که ممکن است باعث کاهش تمرکز و توجه کودکان شود. این مسئله می‌تواند بر عملکرد تحصیلی و یادگیری آنها تأثیر بگذارد.
محتوای نامناسب
تلویزیون ممکن است شامل محتوایی باشد که مناسب سن کودکان نیست. در برخی برنامه‌ها، صحنه‌های خشونت‌آمیز، ترسناک یا جنسیتی وجود دارد که می‌تواند روی عواطف و رفتار کودکان تأثیر بگذارد و به آنها صحیح و نادرست یاد بدهد.
افزایش چاقی
تماشای تلویزیون به طور مداوم می‌تواند باعث افزایش مصرف غذا و تبلیغات مربوط به غذاهای ناسالم شود. این موضوع می‌تواند به افزایش خطر چاقی و مشکلات بهداشتی مربوط به آن در کودکان منجر شود.
محدودیت زمانی
وقت زیادی صرف تماشای تلویزیون می‌تواند باعث کاهش وقتی که کودکان برای فعالیت‌های مهم دیگر مثل مطالعه، بازی با دوستان و خانواده و تمرینات دارند شود.
بنابراین، والدین باید با دقت به محتواهای تلویزیونی که فرزندانشان تماشا می‌کنند، توجه کنند. برنامه‌ها و فیلم‌های مناسب سن و سال کودکان بهترین گزینه‌ها هستند. همچنین، محدودیت زمانی مشخصی برای تماشای تلویزیون تعیین کرده و فعالیت‌های دیگری را برای کودکان فراهم کنید. این می‌تواند شامل بازی‌های فعال در فضای باز، مطالعه کتاب، مشارکت در فعالیت‌های هنری و موسیقی، و حتی مکالمه و تعامل با دیگران باشد. این اقدامات همچنین به کودکان کمک می‌کند تا مهارت‌های اجتماعی، خلاقیت و تفکر پیچیده را تقویت کنند.
به علاوه، تعامل مستقیم با والدین و سایر اعضای خانواده می‌تواند تاثیر قوی‌تری بر رشد کودکان داشته باشد. زمانی که والدین به صورت فعال در تماشای تلویزیون کودکان شرکت می‌کنند و با آنها در مورد محتواهای دیده شده گفتگو می‌کنند، می‌توانند بر دیدگاه‌ها و نگرش‌های کودکان تأثیرگذار باشند و اطلاعات صحیح را به آنها انتقال دهند.
به طور خلاصه، تلویزیون می‌تواند منبع آموزشی و سرگرمی برای کودکان باشد، اما والدین باید نگرانی‌ها و تاثیرات منفی احتمالی را در نظر بگیرند. با ارائه محتواهای مناسب و محدودیت زمانی صحیح، می‌توانند به کودکان کمک کنند تا از تماشای تلویزیون بهره‌وری مناسبی داشته باشند و در عین حال رشد و توسعه سالم خود را تجربه کنند.
