تهران بحرانهای محیط زیستی بسیاری را پشت سر میگذارد؛ بخشی از این بحران مربوط به کیفیت خدمات شهری و فقدان پاکیزگی محیط در محلات مختلف است. زمانی تصور میشد که توزیع خدمات شهری در پایتخت به شکل طبقاتی صورت میگیرد و شمال شهر با جنوب شهر متفاوت است، اما آنچه امروز با آن مواجه هستیم، برخورد نادرست با درختان در تمامی محلات و گسترش موشها در جنوب و شمال تهران است. تداوم این روند میتواند به شکل محسوسی جان شهروندان را به خطر اندازد.
محمد درویش، کارشناس محیط زیست، درباره بی توجهی به نگهداری اصولی درختان پایتخت به «انتخاب» گفت: سرانه فضای سبز تهران حدود 16 متر است در حالیکه استاندارد 25 متر است. در نتیجه انتظار این وجود دارد که اندک فضاهای سبز از جمله بوستانها، با مراقبت جدیتری رو به رو شد تا شاهد خشکیدگی و آفات نباشیم. شهرداری باید تلاش جدیتری بکند تا سرانه فضای سبز را به 25 متر ارتقاع دهد. این اتفاق در تهران رخ نمیدهد. در تهران 7 هزار نفر در سال تحت تأثیر آلودگی هوا جانشان را از دست میدهند. برخی از مقامات در سازمان محیط زیست و نهادهای مرتبط هم اعلام کردهاند که این رقم خوشبینانه است و رقم اصلی 9 هزار نفر است. در چنین شهری که رکورددار مرگ در اثر آلودگی هواست، انتظار این است که به از درختان محافظت کنیم نه اینکه با بهانههای مختلف آنها را از بین ببریم. کارزار پارک قیطریه و تداوم آن بعد از لجبازی شهرداری تهران که مردم خواهان عزل شهردار شدند و 220 هزار نفر آن را امضا کردند، به همین دلیل برگزار شد.
وی در ادامه در رابطه با فقدان توجه به زبالهها در تهران اشاره کرد: تهران هنوز از یک سیستم بدوی برای جمعآوری زبالهها استفاده میکند. در تمامی محلهها سطلهایی وجود دارند که مرکز عفونت و شیرآبه و تکثیر موش هستند. در شهرهای توسعه یافته شاهد چنین سیستمی نیستیم. مدیریت تفکیک زباله به سمتی رفته که شهرداری زبالههای تفکیک شده را از درب منزل یا برجها تحویل میگیرد. فضاهایی که میتواند باعث بروز بیماری و زاد و ولد موشها و پدیدهای به نام زباله گرد شود، نباید وجود داشته باشد. تا زمانیکه سازمان پسماند تهران از روشهای بدوی استفاده میکند و مناطق شهری را به پیمانکار میدهد تا زبالهها را بردارند وضعیت همین است. هیچ تلاشی برای ایجاد انگیزه در شهروندان جهت تفکیک زباله و ایجاد اپلیکیشنهای مخصوص وجود ندارد.
او افزود: شهرداری تهران یکی از عوامل تشدید آلودگی و بحران زاد و ولد موشها و دیگر حیوانات در سطح شهر تهران است. محل انباشت زباله در کهریزک آنچنان پر شده که به فکر جای دیگری هستند. به جای اینکه زبالهها را تفکیک کنند، به فکر ادامه همان روند هستند تا دریاچه شیرابه درست کنند. دهها پرنده از این آبهای سمی مینوشتند و جانشان را از دست میدهند. وقتی مدیریت پسماند در تهران به این شیوه باشد، چه انتظاری داریم داریم از مناطق دورتر از مرکز.
درویش درباره افزایش جمعیت موشها در تهران گفت: کیفیت خدمات شهری به صورت کلی در تهران کاهش پیدا کرده است. وضعیت در جنوب شهر خیلی بدتر از یک دهه پیش است. افزایش جمعیت موشها هم دو دلیل اصلی دارد، اول وجود مراکز جمعآوری زباله در سطح معابر عمومی که جای خیلی خوبی برای زاد و ولد موش هاست. دوم اینکه فضا اینقدر برای گربهها فراهم شده که انگیزهای برای شکار موش ندارند. 70 درصد زبالهتر در تهران وجود دارد و از سوی دیگر شهروندان هم تصور میکنند با غذا دادن به گربهها رفتار طبیعی آنها تغییر کند. ریشه تمام این شرایط به مدیریت نادرست پسماند برمی گردد. گربهها و موشها در کنار هم یک زندگی آرامی دارند و غذا برای تمام آنها فراهم است که چالش بزرگ بهداشتی برای پایتخت ایجاد کرده است.