کدام داروها باعث آپنه خواب می شوند؟

آپنه خواب یک اختلال خواب است که با وقفه در تنفس در طول خواب مشخص می شود. برخی داروها مانند آنتی هیستامین ها، بنزودیازپین ها، باربیتورات ها و مواد افیونی می توانند بر چرخه طبیعی خواب و تنفس شما تأثیر بگذارند که می تواند خطر ابتلا به آپنه خواب را افزایش دهد یا در صورت داشتن آن، وضعیت را بدتر کند.
به نقل از وری ول هلث، جمعیت زیادی مبتلا به آپنه خواب هستند، اختلالی که در آن وقفه در تنفس در طول خواب رخ می دهد. این وقفه های تنفسی به دلیل انسداد راه هوایی فوقانی ناشی از شل شدن عضلات گلو اتفاق می افتد. همچنین ممکن است زمانی اتفاق بیفتد که مغز سیگنال‌ها را به درستی به ماهیچه‌های تنفسی ارسال نمی‌کند.

در حالی که عواملی مانند چاقی و سن می توانند در ایجاد آپنه خواب نقش داشته باشند، این بیماری ممکن است بخاطر مصرف داروهای بدون نسخه مانند بنادریل و داروهای تجویزی خاص مانند بنزودیازپین ها ایجاد شود. چنین داروهایی می توانند بر تون عضلانی، تنفس و الگوی خواب طبیعی شما تأثیر بگذارند و به ایجاد آپنه خواب کمک کنند.

داروهای مرتبط با آپنه خواب
هم داروهای بدون نسخه و هم داروهای تجویزی می توانند باعث بروز آپنه شوند مانند:

داروهای ضد افسردگی
تحقیقات نشان می دهد که ممکن است ارتباطی بین اختلال در تنفس و اشباع ناکافی اکسیژن در شب و داروهای ضد افسردگی وجود داشته باشد که احتمالاً آپنه خواب را بدتر می کند. با این حال، میرتازاپین و ترازودون دو داروی ضد افسردگی هستند که تحقیقات نشان می‌دهد ممکن است شدت آپنه خواب را کاهش دهد. تحقیقات بیشتری در این زمینه مورد نیاز است تا نتیجه گیری شود که آیا و کدام داروهای ضد افسردگی آپنه خواب را بدتر می کنند.

آنتی هیستامین ها
آنتی هیستامین ها دسته ای از داروها هستند که معمولا برای درمان علائم آلرژی استفاده می شوند. سیستم ایمنی هیستامین شیمیایی را آزاد می کند تا به خلاص شدن از شر مهاجمان خارجی که به بدن راه پیدا می کنند کمک کند.

علائم آلرژی مانند سرفه و عطسه زمانی رخ می دهد که هیستامین در پاسخ به قرار گرفتن در معرض آلرژن های بی ضرر آزاد شود. آنتی هیستامین ها که می توانند بدون نسخه خریداری شوند، این اثرات را کاهش می دهند.

برخی از داروهای رایج آنتی هیستامین عبارتند از:

دیفن هیدرامین (با نام تجاری بنادریل)
لوراتادین (با نام تجاری کلاریتین)
فکسوفنادین (با نام تجاری آلگرا)
ستیریزین (با نام تجاری Zyrtec)
گاهی اوقات از آنتی هیستامین ها برای کمک خواب نیز استفاده می شود. این داروها بر گیرنده هیستامین تأثیر می گذارند که به شما کمک می کند بیدار بمانید. مصرف آنتی هیستامین ها می تواند باعث خواب آلودگی شود و ماهیچه های تنفسی را شل کند و احتمالاً آپنه خواب درمان نشده را بدتر کند یا اگر در معرض خطر هستید، احتمال ابتلا به آپنه خواب را افزایش دهد.

آنتی هیستامین ها همچنین باعث افزایش وزن می شوند که یک عامل خطر قابل توجه برای آپنه خواب است.

بنزودیازپین ها
بنزودیازپین ها دسته ای از داروهای تجویزی هستند که برای تسکین اضطراب استفاده می شوند. برخی به عنوان شل کننده عضلانی عمل می کنند یا به عنوان ضد تشنج برای درمان تشنج استفاده می شوند. از آنجایی که این داروها همچنین می توانند باعث خواب آلودگی شوند، گاهی اوقات در کوتاه مدت برای کمک به خواب استفاده می شوند. با این حال، استفاده مزمن برای این منظور به دلیل خطر بالای وابستگی آنها ممنوع است.

داروهای بنزودیازپین عبارتند از:

آلپرازولام (با نام تجاری Xanax)
کلردیازپوکساید
کلونازپام (با نام تجاری KIonopin)
کلورازپات
دیازپام (با نام تجاری Valium)
لورازپام (با نام تجاری آتیوان)
کوازپام
میدازولام
استازولام
فلورازپام
تمازپام (با نام تجاری Restoril)
تریازولام
بنزودیازپین ها با تحریک تولید گاما آمینوبوتیریک اسید کار می کنند(GABA) که یک ماده شیمیایی در بدن است که به عنوان یک انتقال دهنده عصبی بازدارنده عمل می کند و سیگنال های عصبی را مسدود می کند، به ویژه سیگنال هایی که باعث ایجاد احساساتی مانند اضطراب و ترس می شوند که می تواند ماهیچه های گلو را حتی بیشتر شل کند و منجر به مسدود شدن راه هوایی شود.

بنزودیازپین ها به دلیل آرامش عضلانی و اثرات عصبی و خطر بالای وابستگی، تا حد زیادی با کلاس های ایمن تری از داروها مانند مهارکننده های انتخابی بازجذب سروتونین (SSRIs) جایگزین شده اند.

مواد افیونی
مواد افیونی دسته ای از داروهای تجویزی هستند که اغلب برای درمان درد و گاهی اوقات اسهال یا سرفه استفاده می شوند. مواد افیونی می توانند باعث خواب آلودگی شوند اما بر تنفس در طول خواب نیز تأثیر می گذارند. برخی از مواد افیونی رایج عبارتند از:

هیدروکدون
اکسی کدون
فنتانیل
مپریدین
متادون
مورفین
سوفنتانیل
کدئین
بوپرنورفین
پنتازوسین
این مواد افیونی به گیرنده های مختلف مواد افیونی در سیستم عصبی و سایر نقاط بدن متصل می شوند و در نتیجه باعث افزایش مکث های تنفسی، تنفس نامنظم و تنفس های کم عمق می شوند. مانند بنزودیازپین ها، مواد افیونی نیز ممکن است ماهیچه های راه هوایی فوقانی را شل کرده و منجر به انسداد شود. آنها همچنین ممکن است با سیگنال های ماهیچه هایی که درگیر تنفس هستند تداخل ایجاد کنند.

باربیتورات ها
باربیتورات ها دسته ای از داروهای تجویزی هستند که باعث آرامبخشی می شوند. آنها قبلاً برای کمک به خواب بهتر استفاده می شدند، اما به دلیل عوارض جانبی جدی از جمله خطر وابستگی، ترک و کما تا حد زیادی کنار گذاشته شده اند. امروزه بیشتر برای درمان تشنج استفاده می شود.

برخی از باربیتورات ها عبارتند از:

آموباربیتال
فنوباربیتال
پنتوباربیتال
باربیتورات ها در ناقلان سدیم و پتاسیم در سلول ها عمل می کنند و سیستم فعال کننده شبکه ای را در ساقه مغز مهار می کنند(سیستمی که مسئول تنظیم انتقال خواب-بیداری است) این می تواند باعث آرام بخش و حتی کما شود و اثرات قابل توجهی بر تنفس دارد.

باکلوفن
باکلوفن، یک میورلکسانت (شل کننده عضلات اسکلتی) است که برای درمان اسپاستیسیته در شرایطی مانند مولتیپل اسکلروزیس و بیماری های نخاع استفاده می شود. تصور می‌شود که این خواص شل‌کننده باعث فروپاشی راه هوایی فوقانی در طول خواب می‌شوند و بروز آپنه خواب را افزایش می‌دهند.

بیشتر تحقیقات در مورد باکلوفن و آپنه خواب به مطالعات موردی کوچک محدود شده است. با این حال، برخی از محققان توصیه کرده اند که افراد مبتلا به آپنه انسدادی خواب از مصرف باکلوفن خودداری کنند.

تستوسترون
تحقیقات شواهدی پیدا کرده است که تستوسترون می تواند موارد آپنه خواب را افزایش دهد. در یک مطالعه در سال 2018، خطر آپنه خواب در بیمارانی که از درمان جایگزین تستوسترون استفاده می کردند، بیشتر بود.

یک بررسی در سال 2020 از مطالعات به این نتیجه رسید که درمان جایگزینی تستوسترون یک عامل خطر برای ایجاد آپنه خواب است. توصیه می‌شود افرادی که این روش درمانی را دریافت می‌کنند، به‌ویژه در بیماران چاق، از نظر وضعیت تحت نظر باشند.

داروهایی که باعث افزایش وزن می شوند
برخی از داروها می توانند به افزایش وزن کمک کنند و خطر آپنه خواب را افزایش دهند. حدود 70 درصد از مبتلایان به آپنه خواب چاق هستند. این وضعیت می تواند نتیجه مسدود شدن بافت اضافی راه های هوایی فوقانی باشد.

داروهایی که می توانند باعث افزایش وزن شوند عبارتند از داروهای ضد افسردگی، ضد تشنج، مسدود کننده های آلفا و بتا آدرنرژیک، داروهای دیابت و آنتی هیستامین ها.

قبل از مصرف این داروها چه نکاتی را باید در نظر گرفت؟
قبل از مصرف این داروها، مهم است که بدانید آیا آپنه خواب دارید یا در معرض خطر ابتلا به آپنه خواب هستید. عوامل خطر رایج عبارتند از:

چاقی
زبان یا دور گردن بزرگ
فک پایینی که کوتاهتر از فک بالاست
لوزه های بزرگ
صحبت با یک پزشک می تواند به شما کمک کند تعیین کنید که آیا مزایای دارو بر احتمال آسیب در موقعیت شما بیشتر است یا خیر. آنها ممکن است تصمیم بگیرند که علل اصلی آپنه خواب شما را درمان کنند که ممکن است به شما کمک کند بهتر بخوابید و نیاز شما را به مصرف برخی از داروهایی که در بالا توضیح داده شد را از بین ببرد.

اگر تصمیم به مصرف هر یک از داروهای ذکر شده در بالا دارید، می توان اثرات آن را با پلی سومنوگرام کنترل کرد(PSG) که مطالعه خواب نیز نامیده می شود. در طول مطالعه، الکترودهایی که روی بدن شما قرار می‌گیرند، امواج مغز، الگوهای تنفس، سطح اکسیژن خون و موارد دیگر را کنترل می‌کنند.

داروهای اضطراب و مواد افیونی اغلب در مرگ و میر ناشی از مصرف بیش از حد دخیل هستند.