جماران: حجت‌الاسلام و المسلمین سید علی خمینی، در دیدار با رییس، مدیران و معاونان مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (س)، به ارائه‌ی تحلیلی از وظایف موسسه پرداخت و گفت: مرجعیت علمی مؤسسه در زمینه آثار امام، هم از حیث قانونی و هم از حیث عرفی، یک مرجعیت مسلّم است. وظیفه اولیه‌ای که مرحوم ابوی ما در ذهن‌شان بود به نحو کامل انجام شد. هیچ کدام از آثار امام نیست که قابل انتشار بوده و مؤسسه کوتاهی کرده باشد. صحیفه امام، موسوعه علمی امام، اسناد ساواک و نرم‌افزار‌های علمی و سایر امور مربوط به آثار امام به بهترین و مطمئن‌ترین نحو ممکن منتشر شده و امروز دیگر کسی نمی‌تواند جمله‌ای را که امام نگفته باشند به امام نسبت بدهد، یا جمله‌ای که امام گفته باشند را حذف کند.
سید علی خمینی افزود: وظیفه دوم مؤسسه عبارت از «ترویج گفتمان امام»، «ترویج افکار امام»، «تثبیت ایده‌های امام» و «پیگیری راه و خط امام» است. مؤسسه در این جهت موفق نبوده، اما همین مسئولیت مؤسسه را وزارت آموزش و پرورش، وزارت علوم و صدا و سیمای ما هم دارد. اگر ما بخواهیم بگوییم چقدر موفق بوده، باید ببینیم چقدر بودجه گرفته؟ چقدر تولیدات داشته؟ و چقدر اقدام کرده است؟ سپس با سایر نهاد‌ها و ارگان‌های فرهنگی مقایسه کنیم که وظیفه آن‌ها هم همین بوده است.
وی تأکید کرد: ما معتقد هستیم که در زمینه ترویج خط امام، راه امام و ایده‌های ناب جمهوری اسلامی، همه نهاد‌های فرهنگی ما کوتاهی‌ها، قصور‌ها و تقصیر‌هایی داشته‌اند؛ و لذا نتیجه‌اش همین است که فی الجمله در جامعه خودمان می‌بینیم که در بخش‌هایی باعث ناراحتی است.
سیدعلی خمینی ادامه داد: من معتقد هستم که مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام یک کارویژه دارد که از این مؤسسه بر می‌آید و شاید از بقیه بر نیاید یا کمتر بر بیاید؛ آن هم کار کردن روی مبانی اندیشه امام است. شما در مؤسسه شاید نسبت به کار‌های فرهنگی، روبنایی و تبلیغی کار‌هایی انجام بدهید، اما توقع از مؤسسه این است که بنیان‌های اصلی اندیشه امام و انقلاب اسلامی را در زمینه فقهی، علوم اجتماعی، علوم انسانی و تاریخی خط مشی اصلی خودش قرار بدهد.
وی اظهار داشت: من به جدّ معتقد هستم که اصلا مشکل کشور ما مشکل بودجه فرهنگی نیست. هزاران میلیارد بودجه فرهنگی در وزارتخانه‌ها و مؤسسات مختلف کشور وجود دارد و خرج می‌شود. ما مشکل پول نداریم و مشکل ما این است که اصلا ایده‌ای نداریم برای پولی که در اختیار ما قرار می‌گیرد تا کاری انجام بدهیم.
حجت الاسلام و المسلمین سید علی خمینی افزود: مشکل اساسی که ما امروز در گفتمان جمهوری اسلامی با آن مواجه هستیم، مسأله «بنیان‌های فکری» است. با اینکه یک سری از منابع علمی و دینی در اختیار ما هست، اما متأسفانه در زمینه بنیان‌های فکری انقلاب اسلامی ضعیف شده‌ایم. یک زمانی وقتی امام حرف می‌زدند، تمام بنیان‌های اندیشه شرق و غرب را متزلزل می‌کردند؛ حرف برای گفتن داشتند.
وی یادآور شد: مضامینی که امام تولید یا احیاء می‌کرد، جامعه را دگرگون می‌کرد. امام همیشه به معنای واقعی کلمه «رهبر» بود. امام جلودار بود، حرکت می‌کرد و همه دوستان و دشمنان می‌دویدند که به این شخصیت برسند. یک لحظه ایستایی در وجود ایشان نبود و دائما تولید مضمون و محتوا می‌کرد؛ و این طور هم نبود که این‌ها را از فقه رایج درآورده باشد. امام تولیدات محتوایی عمیقی دارد، مثل جایگاه یا نقشی که به حکومت اسلامی و حاکم اسلامی دادند، یا همین عنوان «جمهوری اسلامی».
«جا دارد از خودمان بپرسیم در ۲۰، ۳۰ سال گذشته چه مضامین جدیدی را توانسته‌ایم در فضای اجتماعی تولید کنیم؟»
سید علی خمینی اظهار داشت: جا دارد از خودمان بپرسیم در ۲۰، ۳۰ سال گذشته چه مضامین جدیدی را توانسته‌ایم در فضای اجتماعی خودمان تولید کنیم؟
امام با کلیدواژه‌هایی که تولید یا احیا کرد دست جوان انقلابی را کاملا باز و پر کرد. در مجامع علمی و روشن‌فکری طرفداران گفتمان انقلاب اسلامی پیشتاز بودند؛ حرف برای زدن داشتند و باقی را منکوب می‌کردند؛ اگر مناظره‌ای تشکیل می‌شد، آن‌ها بودند که گفتمان و حرف نو داشتند، درخشیدند و توانستند جامعه روشن‌فکری آن زمان را با خودشان همراه کنند.
وی تأکید کرد: آیا هنوز داریم از همان انبان ۴۰ سال پیش می‌خوریم؟ یا توانسته‌ایم یک سری از مضامین جدید را تولید کنیم.
سید علی خمینی افزود: من موافقتی ندارم با اینکه در علوم متداول حوزوی که همه علما مطلب نوشته‌اند، و امام هم آثاری نوشته اند هزینه کنیم و کار ترویجی برای امام انجام دهیم. اینجا جای علم است و جای تبلیغات و ترویجات نیست. به مرور زمان در حوزه‌های علمیه آراء اصولی و فقهی امام مطرح می‌شود به خاطر اینکه حرف دارد و این ربطی به مؤسسه ندارد.
وی گفت: به نظر من مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام باید روی مبانی اصلی که امام هم در دوره خودشان آن‌ها را باز نکردند یا به سرانجام نرساندند، برنامه ریزی کند. باید یک مرجع علمی باشید در مورد موضوعات بنیادینی که جامعه اسلامی با آن‌ها روبرو است. اندیشمندان بزرگی در جمهوری اسلامی حضور دارند که حاضر هستند با مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام کار کنند و شما فقط باید فضایی را در اختیار این‌ها قرار بدهید که بحث کنند. موضوع‌شناسی کنید. الآن نزدیک ۲۰ سال است که از «تاثیر زمان و مکان در اجتهاد» سخن می‌گوییم. مؤسسه می‌گوید هرچه امام در مورد زمان و مکان گفته را چاپ کرده‌ام و بروید جست‌وجو کنید. این مسئولیت اولش بود که انجام شد، اما سؤال این است که ما به عنوان کسانی که داریم برای افکار امام کار می‌کنیم، آیا قبول داریم که بحث «تاثیر زمان و مکان در اجتهاد» در آینده ما و آینده جمهوری اسلامی بیشتر از خیلی کار‌های فرهنگی که ما می‌کنیم، تأثیر دارد؟
«در فقه در مورد مسأله «دخالت دولت اسلامی در امور دینی مردم» بحث کاملی نشده است.»
سید علی خمینی ادامه داد: در فقه در مورد مسأله «دخالت دولت اسلامی در امور دینی مردم» بحث کاملی نشده است. در مسأله دروغ کسی را نمی‌گیرند و شلاق نمی‌زنند، ولی در مسأله حجاب می‌گویند این اجتماعی است؛ دروغ هم اجتماعی است! چرا عین روز روشن است که ما باید در مسأله حجاب دخالت داشته باشیم، اما در مورد دروغ، نه؛ هرکسی دروغ بگوید را صرفا محکوم می‌کنیم، ولی انگار در حکومت دینی کاری به او نداریم و انگار ما وظیفه‌ای نسبت به دروغ و غیبت نداریم. منطق و مبنای این‌ها چیست؟ مبنای حد و تعزیر ما چیست؟
وی تاکید کرد: در «کلان موضوعات اقتصاد اسلامی» که امروزه خیلی مورد بحث و بررسی هست، تقریبا چیزی نداریم. در حالی که یک حکومت دینی تشکیل داده‌ایم که باید بر روی این مبانی استوار باشد و هر جای آن را که می‌خواهید بررسی کنید، می‌بینید ما نقص علمی داریم. بر فرض بودجه دادند، ما با آن چه کار کنیم؟ این سؤالی است که همه مسئولین جمهوری اسلامی با آن روبرو هستند. ما در مسائل کلان جمهوری اسلامی نقص علمی داریم.
وی گفت: یک مطلب عمیق فکری و علمی موج‌های گوناگونی دارد و این موج‌های گوناگون اثر خودش را در جامعه می‌گذارد. فکر می‌کنید شبهاتی که در مورد امام مطرح می‌شود، دهه ۶۰ نبود؟! منشأ خیلی از شبهاتی که امروز می‌بینید در آثار و نوشته‌های دهه ۶۰ وجود دارد؛ این‌ها بازتولید شده و به موج‌های دوم و سوم رسیده است. شما در مؤسسه وظیفه دارید که برای این مسائل و مبانی کلان فکر کنید و برای آن تولید ایده و محتوا داشته باشید و این تولیدات را به جامعه منتقل کنید.
نوه امام خمینی (س) یادآور شد: از جمله مسائل مهمی که وجود دارد و امام این را پررنگ کرد، مسأله مردم و «تأثیر مردم در نظام جمهوری اسلامی» است. درست است که از ۱۰۰ سال پیش مسأله مشروطه و تأثیرگذاری مردم در اجتماع وجود داشت، اما به نظر شما اگر امام اینقدر روی «مردم» تأکید نمی‌کرد، تا امروز این مقدار از تأثیر و نقش مردم در جامعه و اداره حکومت می‌گفتیم یا نمی‌گفتیم؟ این مسأله مهمی است که جمهوریت نظام و حضور مردم هویت نظام جمهوری اسلامی است. امام هویت جمهوری اسلامی را به مردم داد و اتکاء ما باید به مردم باشد. ما یک مقداری در کار‌های علمی کوتاهی کردیم و رسیدیم به اینکه عده‌ای بپندارند که رأی مردم زینتی است؛ نگاه امام به رأی مردم این نبود.
وی تأکید کرد: باید به عنوان کسانی که دغدغه راه و اندیشه امام را داریم با تمام توان از صندوق‌های رأی حمایت و حفاظت کنیم؛ باید از انتخابات‌ها حراست کنیم. از بنیان‌های اصلی اندیشه امام «اعتماد به مردم» است. چقدر در سال‌های مختلف داریم به این سمت می‌رویم که اعتماد ما نسبت به مردم کمرنگ شود؟ در حالی که امام تا بن دندان معتقد به مردم بود؛ و اثرش را هم گرفت. باید صحبت‌های دو سه هفته گذشته مقام معظم رهبری در مورد نقش مردم را قدر بدانیم.
سید علی خمینی ادامه داد: بدانیم که برخی با مردم هم‌عقیده نیستند، بدانیم که برخی در داخل یا خارج دنبال رأی مردم نیستند؛ ما باید تلاش ۱۰۰ درصدی داشته باشیم و صندوق رای را حفظ کنیم. کسانی که مسئولیت نظارت و برگزاری دارند باید مقدماتش را فراهم کنند و کسانی که مسئولیت شرکت دارند، باید در مسأله شرکت کنند. کسانی که فعالیت سیاسی می‌کنند و بعضا صحبت از تحریم و عدم شرکت در انتخابات دارند، روی این نکته فکر کنند که از ابتدای انقلاب تا امروز هیچ کس از تحریم انتخابات سود نبرده است؛ هیچ گروه یا حزبی از تحریم انتخابات سود نبرده است؛ بلکه ضرر محض کرده‌اند.
وی گفت: اگر شرایط سخت است و محدودیت وجود دارد، باعث نمی‌شود که شما کوتاه بیایید. مکعب صندوق رأی مقدس است، چون مجلای اراده‌ی عباد الله است؛ و ما باید با تمام توان از این مکعب حراست کنیم. یک وقتی موشک‌های صدام می‌خواست نگذارد که این انتخابات در کشور برگزار شود، ولی ملت شرکت کردند و کسانی که تحریم کردند به مرور زمان حذف شدند و قوه تأثیرگذاری را از دست دادند؛ یا به خارج از کشور رفتند و تأثیرگذاری آن‌ها صفر شد و یا در داخل کشور خودمان منزوی شدند و تأثیرگذاری آن‌ها صفر شد.
سید علی خمینی افزود: لطفا به این مسأله بیاندیشید: کسانی که امروز در جامعه تأثیرگذار هستند همان‌هایی هستند که با صندوق رأی قهر نکردند؛ اعتراض و انتقاد داشتند و نسبت به برگزاری هم انتقاد‌هایی کردند، اما به هیچ عنوان این صندوق را کنار نگذاشتند؛ ما چیزی غیر از این نداریم. چه جایگزین و آلترناتیوی وجود دارد؟! اگر معتقد هستید که حق شما محدود شده، دلیل نمی‌شود که بقیه حقوقتان را هم به دست خود کنار بگذارید! باید ایستادگی و تلاش داشته باشید.
وی در پایان سخنان خود یادآور شد: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام با نظارت شخصیت دانشوری، چون برادر معظممان جناب حاج حسن آقا، هم از حیث بنیه علمی و هم از حیث بنیه سندی و هم از حیث اعتبار عمومی در جامعه علمی و فرهنگی ما، پایگاه، جایگاه و ریشه‌هایی دارد که می‌تواند بنیان‌های فکری جمهوری اسلامی را تبیین کند و ان شاء الله با یک ایده کامل این اهداف را پیش ببرید. نام امام آنقدر بزرگ و تأثیرگذار است که اگر یک قدم بردارید، ۱۰ قدم و بلکه ۱۰۰ قدم می‌توانید نتیجه بگیرید. اما بالأخره کار سنگین و شرایط سخت است؛ خصوصا در شرایطی که وضعیت اقتصادی مردم روز به روز سخت‌تر می‌شود، واقعا انجام کار فرهنگی دشوار است.
«در شرایطی که وضعیت اقتصادی مردم دچار مشکل است، کار فرهنگی لطایف و ظرایف خاصی را می‌طلبد»
نوه امام خمینی (س) اظهار داشت: در شرایطی که وضعیت اقتصادی مردم دچار مشکل است و مردم در زندگی روزمره خودشان با مشکلات روبرو هستند، طبعا انجام کار فرهنگی لطایف و ظرایف خاصی را می‌طلبد و سخت است. گاهی آدم می‌خواهد حرفی بزند و به خودش می‌گوید مردمی که در تمام صحنه‌ها حضور داشته‌اند، شاید از ما توقع این حرف‌ها را ندارند. می‌گویند درست است که ما هم دفاع کرده‌ایم و شهید داده‌ایم، اما بالأخره این هم وضعیت اقتصادی نشد.
وی افزود: تفاوت ما و ضد انقلاب در این است که اگر انتقاد می‌کنیم واقعا شبانه روز از صمیم جان برای موفقیت دولت جمهوری اسلامی دعا می‌کنیم و برای شخص من هیچ فرقی هم نمی‌کند که چه کسی رئیس دولت است. اگر انتقاد می‌کنیم، دل‌مان می‌سوزد و دل‌مان می‌خواهد شرایط بهتر باشد. ما اگر موفقیتی ببنیم خوشحال و اگر ناکارآمدی ببینیم ناراحت می‌شویم و فرق دارد با انتقاداتی که ضد انقلاب دارد.
