راندمان آبیاری در کشور ما ۳۰ درصد است؛ از آبی که وارد زمین‌های کشاورزی می‌شود ۷۰ درصد آن هدر می‌رود / راندمان همسایه‌های ما از جمله پاکستان ۵۵ درصد است / مقدار آبی که برای صنایع استفاده می‌شود ۹۵ درصد آن از آب‌های شیرین و سطحی است / ما از نظر تاریخی بار‌ها شاهد نابودی تمدن‌ها در اثر خشکسالی بوده ایم

ثبت رکود خشکسالی بی سابقه در حد ۵ دهه اخیر، نشان می‌دهد وضعیت آبی از آنچه دیده می‌شود بدتر است. هدررفت آب در کشاورزی و صنعت نیز باعث سخت‌تر شدن شرایط آبی در ایران می‌شود. لزوم استفاده از تکنولوژی‌های روز به جهت استفاده مفیدتر از آب، امری اجتناب ناپذیر در مسیر کاری دولت است که بی توجهی به آن خسارات جبران ناپذیری برای آینده کشور دارد.

مهدی قمیشی، کارشناس آب و هیئت علمی مهندسی آب و محیط زیست دانشگاه اهواز، درباره خشکسالی بی سابقه به «انتخاب» گفت: صحبت درباره سال آبی ۱۴۰۲ زود است؛ ما در سال آبی از یک مهر تا ۳۱ شهریور سال بعد را حساب می‌کنیم. الان ۳ ماه از ۱۴۰۲ رد شده است. معمولا برخی آمار‌ها ۳ ماه اول سال را با ۳ ماه مشابه سال گذشته مقایسه می‌کنند و نتایجی می‌گیرند که نتیجه آن همین آمار خشک‌ترین سال می‌شود. ما در کمبود بارندگی هستیم، ولی با این وجود قضاوت درباره سال آبی ۱۴۰۲-۱۴۰۳ زود است. سال گذشته بارش باران در غرب کشور استاندارد بود، اما مجموع بارش‌های کشور مقداری کمتر از استاندارد بوده است. ما سال ۸۷ و ۷۸ و ۸۹ سال‌های خیلی خشک تری تجربه کردیم.

وی در ادامه درباره علت خشکسالی در ایران بیان کرد: پدیده‌های اقلیمی زمین همیشه بوده است؛ ما از نظر تاریخی بار‌ها شاهد نابودی تمدن‌ها در اثر خشکسالی بوده ایم. این‌ها پدیده‌های هیدرولوژیکی زمین هستند. البته بشر توانسته این پدیده‌ها را بشناسند و با اندازه گیری‌های کلی خشکسالی مناطق مختلف را می‌سنجند. دانش ما راجع به مسائل اقلیمی خیلی دقیق نیست؛ مسئله اقلیم به مسئله تششعات خورشیدی، اتفاقاتی که در خورشید اتفاق می‌افتد، تغییرات اقیانوس‌ها و هزاران اتفاق دیگر که در حال شناخت آن‌ها هستیم. به صورت کلی پیش بینی‌های اقلیمی احتمال وقوعشان بیشتر از ۷۰ درصد نیست.

قمیشی درباره میزان هدررفت آب در ایران گفت: هدررفت آب اگر به معنای تبخیر باشد، در زمین‌های کشاورزی و سد‌ها و تالاب‌ها و دریاچه ها، هدررفت داریم. سد‌ها نیز سطح تبخیر را بیشتر می‌کنند. بحث راندمان نیز در هدررفت وجود دارد. راندمان آبیاری در کشور ما ۳۰ درصد است و از آبی که وارد زمین‌های کشاورزی می‌شود نهایت ۳۰ درصد صرف رشد گیاه می‌شود و ۷۰ درصد آن هدررفت محسوب می‌شود. ما می‌توانیم سطح راندمان را به دو برابر افزایش دهیم. راندمان همسایه‌های ما از جمله پاکستان ۵۵ درصد است. در بخش صنعت هم همینطور است؛ عمده صنایع از آب‌های غیرمتعارف استفاده می‌کنند. ۹۵ درصد آب مصرفی صنعت در گرما زدایی استفاده می‌شود، اما در کشور ما مقدار آبی که برای صنایع استفاده می‌شود ۹۵ درصد آن از آب‌های شیرین و سطحی است. در شرب و بهداشت هم از نظر استاندارد ها، ملاک ما ۱۵۰ لیتر در روز برای هر فرد است. الان در کشور ما این میزان بیش از ۳۵۰ لیتر در روز است.