کامران ندری، استاد اقتصاد می گوید مالیات مسئله جدی برای تولید کنندگان نیست، اما مشاهدات محدود نشان میهد که تولیدکنندهها به نسبت کسانیکه حقوق ثابت دارند، مالیات کمتری را پرداخت میکنند. قشر متوسط رو به پایین جامعه پیش از گرفتن حقوق، مالیات خود را پرداخت میکند. هنوز مالیات تولیدکننده ها، به خصوص دلالهای بازار اصلا مالیاتی نمیدهند.
کامران ندری، استاد اقتصاد، درباره تاثیر افزایش مالیاتها بر کاهش تولید و تعطیلی واحدهای صنعتی گفت: بحث تاثیر مالیاتی نیاز به یک بررسی میدانی دارد. بازدارندگی مالیات برای تولید مسئله مهمی است که باید به عنوان یک پروژه روی آن کار کرد. مسئله اینجاست که این مالیات است که روی تولید تاثیرگذاشته یا مسئله دیگری وجود دارد؟ به نظر من مالیات مسئله جدی برای تولید کنندگان نیست، اما مشاهدات محدود نشان میهد که تولیدکنندهها به نسبت کسانیکه حقوق ثابت دارند، مالیات کمتری را پرداخت میکنند. قشر متوسط رو به پایین جامعه پیش از گرفتن حقوق، مالیات خود را پرداخت میکند. هنوز مالیات تولیدکننده ها، به خصوص دلالهای بازار اصلا مالیاتی نمیدهند.
وی در ادامه در رابطه با چالشهای اصلی تولید اشاره کرد: بازار غیررقابتی، شرایط بد کسب و کار و قطعی انرژی در زمینه افت تولید موثراند. تولید کننده برای تولید ناچار به یک سری هزینه هاست که غیرضروری است. عدم ارتباط تولید کننده با دنیای خارج در کنار انحصار بازار، تولید کننده را آزار میدهد. رانتهای برخی از افراد که ژست تولید به خود میگیرند نیز فضای تولید را سخت کرده است. شرایط عمومی اقتصاد از جمله تورم بالا و رشد پایین سرمایه گذاری چالش مهمی تری از مالیات در مسیر تولیدکنندگان هستند.
ندری درباره سیاست مشخص دولت در مواجهه با مالیات گفت: دولت سیاست خاصی در مورد مالیات ندارد و فقط به درآمدهای ثابت فشار میآورد. پایههای نظام مالیاتی ما ضعیف است. این دولت و دولتهای قبلی برای حل مشکلات مالیاتی گام موثری برنداشتهاند. دولت فقط با مددگرفتن از فناوری و کنترل تراکنشها، فشار مالیاتی را زیاد میکنند. دولت اصلا سیاست مشخصی برای مالیات ندارد و مشابهتی بین آنچه در ایران به عنوان سیاست مالیاتی مطرح است، با آنچه در ادبیات علم اقتصاد میشناسیم وجود ندارد. فشار دولت با مالیات خیلی ناعادلانه است، شما به وضوح میبینید که مالیات در ایران فقط مربوط به یک قشر و طبقه است. رفتار دولت رئیسی در مورد مالیات ناکارآمد است و انتقاد جدی به سیاستهای مالیاتی آقای رئیسی وجود دارد.
این روزها بحث مالیاتستانی دولت داغ شده و شاید مهمترین مبحث این روزهای مقامات اقتصادی کشور بحث مالیات باشد. دولت در لایحه بودجه سال ۱۴۰۲ میزان درآمدهای مالیاتی را نزدیک ۵۰ درصد افزایش داده و به بیش از ۸۳۸ هزار میلیارد تومان رسانده است و برخی از اقتصاددانان و تحلیلگران نسبت به این میزان افزایش مالیات آن هم در حالی که کشور در شرایط تورمی سنگین به سر میبرد و صنایع نیز در حال تحمل رکود هستند انتقاد میکنند. اما نکاتی درباره سیستم مالیاتستانی دولت وجود دارد که به نظر میرسد نیازمند بازبینی و تحول است.