صحبتهای اخیر بلینکن در رابطه با حل مشکل هستهای ایران با مذاکره به باور برخی یک خطر نیز میتواند باشد. این نظر بیان میکند آمریکاییها در صورت حل نگرانی خود از بابت عدم استفاده نظامی ایران از انرژی هستهای دیگر بابت رفع تحریمها و گفتگو با ایران نه تنها امتیازات مدنظر ایران را ارائه نمیکنند بلکه منتظر امتیازگیری از ایران هستند. اگرچه برخی از کارشناسان نیز معتقدند صحبتهای بلینکن نشانههای روشنی برای مذاکره و حل مشکل دارد.
عبدالرضا فرجیراد، استاد روابط بینالملل و دیپلمات بازنشسته، درباره صحبتهای اخیر بلینکن در رابطه با پرونده هستهای ایران به «انتخاب» گفت: ایشان صحبتهای متفاوتی کرده است، اما باید روی این صحبت دقت بیشتری کرد. ایشان می گوید که ما راه مذاکره را نمیبندیم و آمادگی مذاکره داریم. از طرف دیگر هم به دو نکته اشاره میکند. اول اینکه در این مذاکرات با ایران منافع آمریکا و امنیت آن باید حفظ شود. تاکنون میگفتند که علت مذاکره ما با ایران جلوگیری از غنیسازی بیشتر است؛ حالا بحث روی امنیت و منافع است. یعنی بلینکن کمتر به مسئله هستهای پرداخته است؛ این صحبت یک علامت مثبت است. یعنی آمریکا حاضر است با ایران مذاکره کند به شرطی که ایران هم امنیت و منافع آمریکا را در خاورمیانه به خطر نیندازد. این پیام بلینکن همزمان با پیام امیر قطر و سفر وزیر عمانی است که هماهنگ شده است.
او افزود: دومین نکته بلینکن در پاسخ به سوال درباره اسرائیل این است که به ما مربوط نیست و دنبال منافع خودمان هستیم و اسرائیل در مورد ایران خودش میداند چه کاری انجام دهد، یعنی خودش را از اسرائیل جدا کرده است که پدیده جدیدی است. به نظر من مقداری باید دقت بیشتری به صحبتهای بلینکن کرد که من تصور میکنم یک پیام جدید در آن وجود دارد.
وی در ادامه درباره احتمال وجود تهدید در صحبتهای بلینکن اشاره کرد: من تهدیدی در این حرفها ندیدم، غیر از اینکه بهصورت غیرعلنی میگوید راههای دیگری نیز وجود دارد. هر کسی میتواند از راههای دیگر برداشت خود را بکند، برخی میگویند منظور تحریم بیشتر است، اما من تهدیدی ندیدم و نشانههای مثبتی برای آغاز مذاکرات جدید دیدم. در آغاز مذاکرات جدید برای آنها امنیت و منافع آمریکا مدنظر است. آنها سفرهشان را از اسرائیل در مورد پرونده هستهای جدا کردهاند. وقتی قطر و عمان دوباره به حرکت درآمدهاند و پیام میآورند نشاندهنده هماهنگی جمعی است.
این استاد روابط بینالملل سپس درباره وضعیت نوع گفتگوهای جدید ایران با آمریکا بیان کرد: شاید ایران قبلاً اصرار کرده است که ما به تفاهم راضی نیستیم؛ اما مشخص نیست. آقای بلینکن صحبتی از نوع تفاهم و توافق نکرده است. ممکن است که در پیامهای جدیدی که از سوی مقامات منطقهای میفرستند نظرشان عوض شده باشد. نظر آمریکا تفاهم بود؛ چون با کنگره درگیر هستند و باید پیشنهادی به کنگره بدهند که تصویب شود. حالا ممکن است پس از دستگیری نفر چهارم وقفه به وجود آمده و پس از آن در آمریکا صحبتهایی شده باشد که چه کاری باید انجام دهیم؟ صحبتهای بلینکن نتیجه تصمیمگیری درون آمریکاست. من فکر میکنم یک آمادگی بهتری برای گفتگو با ایران پیدا کردهاند.
فرجیراد گفت: ایران برای درآمدن از بلاتکلیفی باید بیان کند که دو پیام قطر و عمان چیست. من صحبتهای بلینکن را مثبت میبینم و باتوجهبه این پیام ممکن است که پیام قطریها و عمانیها نیز مثبت باشد. اگر هر سه پیام مثبت باشد شاید به شکلی مشکل در مسیر حلشدن باشد.