پایگاه خبری تحلیلی انتخاب (Entekhab.ir) : رشد نقدینگی و چالشهای اقتصادی پیش روی دولت هر روز ارزش ریال را بیش از پیش کاهش میدهد، با این وجود هنوز افزایش نقدینگی ادامه دارد، امری که در کنار سایر چالش ها، اقتصاد ایران را برای مردم و تجار پیش بینی ناپذیر کرده است.
جمشید عدالتیان، کارشناس اقتصادی، به «انتخاب» گفت: ریال خیلی وقت است کنار رفته و صرفا یک عدد روی کاغذ است. یک ریال به عنوان واحد پول ما اصلا از رده خارج شده است و تومان هم حیات خود را از دست داده؛ چندین سال هم هست که صحبت میشود چند صفر از پول را برداریم تا مشکل حل شود. زمانیکه تورم کنترل شود این کار منطقی است که شش صفر را حذف کنند. الان بیشتر ماشین حسابها اعداد ریالی را محسابه نمیکنند؛ پول نقد هم جابجایی اش سخت است. بالاخره پنجاه هزار تومان، یک دلار شده است.
وی در ادامه نسبت به زمینههای حذف صفر از پول افزود: زمانیکه تورم را نتوانید کنترل کنید و تورم دورقمی ادامه یابد، هزینه سنگینی باید صورت بگیرد تا اسکناسهای جدید بدون صفر چاپ شود، اما پنج سال بعد دوباره باید صفر بردارید و این کار منطقی بنظر نمیرسد. اول باید تورم و نقدینگی کنترل شود و ساختار اقتصادی بطور کلی مورد بازنگری قرار بگیرد. بطور کلی یک اصلاحات اقتصادی صورت بگیرد تا این کار نتیجه دهد. وگرنه بدون این کارها حذف صفر از پول فقط هزینه ایجاد میکند. در واقع از دولت و نظام پارلمانی انتظار میرود که یک بسته اقتصادی تدوین شده ارائه کنند تا این اصلاحات به سمت مهار تورم پیش برود.
جمشید عدالتیان سپس درباره تجربه ترکیه در زمینه حذف صفر از پول اشاره کرد: فقط ترکیه نیست که این کار را کرد؛ آلمان و آرژانتین هم این کار را کردند. ترکیه نیز همان کاری را کرد که اشاره کردم، یک برنامه یکپارچه با پیشنهاد بانک جهانی را اجرا کرد. یکی از مسائلی که باعث شد بتواند این اصلاحات را انجام دهد، به این معنا بود که یک برنامه ارائه کردند. مسئله فقط حذف صفر نبود. زمان اردوغان ترکیه رشد اقتصادی خوبی را تجربه کرد. ایران هم اگر بخواهد این کار را بکند به یک سرمایه اولیه نیاز دارد که بنظر نمیرسد پول نفت کفاف آن را بدهد. کسانی که تجربه ترکیه را برای ایران مثال میزنند باید به این نکته توجه کنند ترکیه فقط اسکناس بدون صفر چاپ نکرد بلکه یک سری اقدامات جدی نیز پشت سر آن انجام دادند وگرنه چاپ پول کاری ندارد. اگر فقط مشکل اسکناس داشتیم تجربه یورو هم وجود داشت، اما اگر نیاز به اصلاحات اقتصادی داریم، تجربه ترکیه پیش روست، اما نه فقط با حذف صفر!
عدالتیان در پایان درباره فقدان برنامه اقتصادی دولت گفت: برنامه اقتصادی چند حسن دارد؛ زیرا در جامعه امید به وجود میآید و مردم میتوانند آینده اقتصادی را ببینند و فعالان اقتصادی نیز کار هایشان را تنظیم کنند، اما سکوت و عدم کنشگری دولت باعث این شده است که فعالان اقتصادی زمین گیر شوند. در خواست ما این است که یک بسته یکپارچه اقتصادی از مجموع نظرات متخصصان تهیه شود. بالاخره باید دولت پاسخ دهد این تورم قرار است به کجا برسد؟ البته حتما یک نقشه راه وجود دارد، اما مردم خبری از آن ندارند و سردرگمی اقتصادی ایجاد کرده است.