گروهی از محققان بینالمللی روشی را برای بازتولید کلیه پیدا کردهاند که میتواند به کمک کلیههای آسیبدیده از بیماریهایی مثل دیابت بیاید. این روش نهتنها باعث بازیابی عملکرد این اندام حیاتی میشود، بلکه جلوی نارسایی کلیه را میگیرد و میتواند کمک بسزایی به بیماران کند.
محققانی از سنگاپور و آلمان در مطالعهای تازه به بررسی پروتئینی موسوم به اینترلوکین-11 (IL-11) پرداختهاند که ظاهراً در واکنش به آسیب در اندامها، ایجاد مشکل میکند. آنها میگویند آزمایش روی موشها نشان داده است که وقتی کلیهها دچار آسیب میشوند، سلولهای مجاور ناحیه آسیب اینترلوکین-11 منتشر میکنند.
این پروتئین سرعت رشد سلولها را کاهش میدهد و یک آبشار مولکولی از التهاب و خراشیدگی را ایجاد میکند، ولی زمانی که IL-11 مسدود میشود، این فرایند هم بهوجود نمیآید و سلولهای سالم میتوانند دوباره تولید شوند و آسیب موجود را برطرف کنند. محققان با کمک مهندسی ژنتیک و با داروی آنتیبادی، تولید اینترلوکین-11 را در موشها متوقف کردند.
مسدودسازی IL-11 میتواند به ترمیم کلیه کمک کند
پروفسور «استوارت کوک»، از محققان ارشد این پژوهش میگوید: «دریافتیم که IL-11 برای عملکرد کلیه زیانآور است و بیماری مزمن کلیوی را ایجاد میکند. همچنین نشان دادیم که درمان ضد IL11 میتواند نارسایی کلیه را علاج کند، اثر بیماری مزمن کلیه را معکوس سازد و از طریق بازتولید سلولها، عملکردهای کلیه را در موشها بازیابی کند و درعینحال برای استفاده درازمدت ایمن باشد.»
دانشمندان آزمایشهایی را روی سلولهای کلیه انسان در آزمایشگاه هم انجام داده و نتایج مشابهی را بهدست آوردهاند. آنها آنتیبادی اینترلوکین-11 را به سلولهای مبتلا به کلیه دیابتی دادند و متوجه شدند که سلولها دوباره میتوانند تکثیر شوند و با خنثیکردن اثر خراشیدگی و التهاب، درنهایت کارکرد این اندام را به حالت عادی برگردانند.
بااینحال، مطالعات فعلی هنوز در مراحل ابتدایی قرار دارند و تا زمانی که در کارآزماییهای بالینی امتحان نشود، نمیتوان گفت که این روش موفقیتآمیز خواهد بود یا خیر. نتایج این پژوهش در مجله Nature Communications منتشر شده است.
محققان موفق به تولید یک آنتیبادی شدهاند که میتواند ماده مخدر فنتانیل و مشتقات آن را هدف قرار دهد. این آنتیبادی تأثیرات این ماده را خنثی کرده و بهتر از درمانهای موجود به رفع مشکل اوردوز با آن کمک میکند. درمان اوردوز با کارفنتانیل که قویترین نوع از این ماده مخدر است، کار آسانی نیست، چون کارفنتانیل میتواند محکم به گیرندههای Mu-Opioid در مغز بچسبد. درحالحاضر اصلیترین راه درمان این اوردوز مادهای به نام نالوکسان است که به این گیرندهها وصل میشود و جلوی اثرگذاری افیون را میگیرد. ولی مشکل نالوکسان اثر کوتاهمدت آن است، بهعلاوه، این درمان ممکن است در برابر کارفنتانیل مؤثر نباشد.