مشاور ارشد وزیر امور خارجه در امور ویژه سیاسی با بیان این که مسائل سوریه به گونه‌ای است که بدون حضور ایران نمی‌تواند راحت حل و فصل شود، گفت: شرایط امروز سوریه با شرایط دیروز این کشور فرق می کند؛ این شرایط بر روی کارکرد فرمت آستانه نیز تاثیر می‌گذارد و این فرمت، متناسب با این تحولات، شکل جدید به خود می‌گیرد.
علی اصغر خاجی، مسئول پرونده یمن، سوریه و لیبی در وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران در گفت‌وگو با ایسنا ضمن تشریح آخرین تحولات در بحث بحران یمن و تاکید بر این موضوع که باید سازمان ملل فعالتر و بی طرفانه تر در حل این بحران حضور و مشارکت داشته باشد، در بحث بحران سوریه نیز با اعلام حمایت ضمنی تهران از حضور سوریه در فرمت آستانه در کنار سه کشور روسیه، ترکیه و ایران اظهار کرد: سعی می کنیم فرمت آستانه را روزآمد و کارآمدتر و با یک راهبرد مناسب مبتنی بر شرایط جدید سوریه به پیش ببریم.
متن گفت وگوی ایسنا با این دیپلمات ارشد و کهنه کار ۶۷ ساله که از فرودین ماه ۱۳۹۸ به عنوان دستیار ارشد وزیر امور خارجه در امور ویژه سیاسی، مسئولیت پیشبرد پرونده‌های سوریه، یمن و لیبی را در دستگاه دیپلماسی جمهوری اسلامی ایران بر عهده دارد به شرح زیر است:
×× وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران، اخیرا در جریان سفر به عمان با تعدادی از اعضای انصارالله از جمله «محمد عبدالسلام» سخنگوی انصارالله دیدار و رایزنی داشت و از طرف دیگر عمان نیز فعالیت هایی در مورد حل بحران یمن انجام داده است چنان که در چند وقت اخیر دو بار هیاتی از عمان به یمن برای انجام گفت‌وگوها جهت تحقق آتش بس سفر کرده است، در حال حاضر شما وضعیت در یمن و تلاشهای ایران و عمان برای برقراری آتش بس در یمن را چطور ارزیابی می کنید؟
چرا آتش بس موقت در یمن تمدید نشد؟
همان‌طور که می دانید که در این مدت تلاشهای زیادی انجام شد که یک آتش بس موقتی در یمن برقرار شود. انصارالله یک انعطاف نسبتا بالایی از خود نشان داد تا این توافق موقت آتش بس مورد اجرا قرار بگیرد. طرفین برای اجرای این آتش بس یک تعهداتی داشتند که باید در ضمن آتش بس موقت آن را اجرا می کردند. طرف مقابل انصارالله بخشی از تعهدات خود را اجرا نکرد ولی در عین حال این موضوع باعث نشد که آتش بس شکسته شود. سه ماهه آتش بس اجرا شد و بعد مجددا تمدید شد. در این مدت مذاکرات انجام شد و انصارالله تاکید کرد برای اینکه ما بتوانیم به آتش بس دایم، برسیم باید مسائل انسانی حل شود، محاصره مردم یمن برداشته شود و حقوق کارکنان دولت اعم از لشکری و کشوری براساس لیست ۲۰۱۴ که از قبل از درگیری های یمن بوده پرداخت شود. اما متاسفانه این اتفاق نیفتد و هرچه اصرار و تلاش شد که این توافق انجام شود، این موضوع محقق نشد و آتش بس تمدید نشد. الان وضعیت در یمن به گونه ای است که نه صلح برقرار شده و نه جنگ. در واقع وضعیت بسیار شکننده و سختی در یمن حاکم است.
حمایت ایران از تلاش های عمان برای ایجاد مصالحه بین انصار الله یمن و ائتلاف عربی
از همان ابتدای وقوع بحران یمن ما تاکید داشتیم که این بحران، راه حل نظامی ندارد و باید از طریق گفت و گوی سیاسی مشکلات یمن حل شود. ولی دیگرانی بودند که در مقابل می گفتند ما سه ماهه به صورت نظامی و یکطرفه مسائل یمن را حل می کنیم. اکنون حدود هفت سال از آن موقع گذشته است و نه تنها مشکل یمن حل نشده است، بلکه مشکل پیچیده تر شده است و ویرانی عظیمی رخ داده شده است. گفته می شود بزرگترین فاجعه انسانی قرن در یمن اتفاق افتاده است، تعداد کشته شدگان و بیماران در یمن بالا است و شاهد عدم وجود دارو و امکانات در این منطقه هستیم. ما معتقدیم در موضوع یمن باید تحریم و محاصره ها برداشته و مسائل انسانی حل شود، مسیر برای یک آتش بس دایم برقرار شود که بتواند از این وضعیت و بحران جلوگیری کند و جلوی فاجعه بیشتر گرفته شود. عمان تلاش می کند که بتواند بین انصار الله یمن و ائتلاف یک مصالحه برقرار کند. ما همواره از این تلاشها حمایت کرده ایم و امیدواریم این تلاش ها منجر به نتیجه شود و از هرگونه تلاشی که بتواند در جهت حل مسائل انسانی و برقراری آتش بس در یمن کمک کننده باشد فرو گذار نیستیم.
×× محمد بن سلمان ولیعهد سعودی اخیرا چندین بار تاکید کرده است که ما آماده حل مسئله یمن و خروج از این بحران هستیم و از طرف دیگر انصارالله نیز شروط خاص خودش را مطرح کرده است از جمله اینکه مشخص شود متجاوز کی بوده، حقوق کارمندان پرداخت شود با توجه به این مسائل در حال حاضر مانع اصلی برقراری صلح و یا آتش بس در یمن چیست؟
تاکید انصار الله بر پرداخت حقوق کارمندان در سراسر یمن و خویشتنداری طرف مقابل بحران از انجام این موضوع
اگر بخواهیم خوشبیانه نگاه کنیم، مشکل اساسی که در این مرحله باعث شد آتش بس تمدید نشود، این بود که انصارالله معتقد بود که از درآمدهای محل صدور نفت یمن باید حقوق کارمندان در سراسر یمن پرداخت شود و طرف مقابل این آمادگی را نداشت که با کلیه کارمندان موافقت کنند و بخشی از کارمندان حقوق دریافت کردند. انصارالله می گفتند همه اینها کارمندان است و نمی شود حقوق یک بخش را داد و یک بخش را نداد، این مشکلاتی ایجاد می کرد انصارالله بر مواضع خود ایستادگی کرد و گفت باید کلیه حقوقها پرداخت شود و طرف مقابل خویشتنداری کرد. الان نقطه ای که اعلام می‌شود که باعث گسست آتش بس شده، مسئله پرداخت حقوق کامل کارمندان براساس لیستی است که در سال ۲۰۱۴ و قبل از جنگ پرداخت می شد.
××شما تلاشهای سازمان ملل را برای برقراری آتش بس چطور ارزیابی می‌کنید؟ با توجه به این که تاکنون چندین بار نماینده سازمان ملل در بحران یمن تغییر کرده است ولی انصارالله همچنان معتقد است فعالیت ها و مواضع نماینده سازمان ملل در امور یمن بیشتر به سمت حمایت از ائتلاف عربی است تا تلاش برای حل بحران یمن ؟
چرا انصار الله یمن، منتقد عملکرد سازمان ملل و نماینده آن در ارتباط با حل بحران یمن است؟
ما همواره از تلاشهای سازمان ملل در ارتباط با حل بحران یمن حمایت کرده ایم و مرتب با آقای "هانس گروندبرگ "نماینده سازمان ملل در امور یمن به صورت حضوری و ویدیویی در تماس هستیم و اعلام کرده ایم که ما از یک راه حل عادلانه در یمن حمایت می کنیم و به طرحهای مختلفی که سازمان ملل برای حل این بحران داشته است، کمک کرده ایم از جمله در نشست استکهلم و همواره تلاش کردیم که در موضوع بحران یمن کمک کننده برای حل و فصل مسائل باشیم. اما واقعیت این است انصارالله براساس شواهد و مدارکی که دارد همواره اعلام می کند که در سازمان ملل یا جلسات شورای امنیت آن بی طرفی و نظر فراگیری که باید بتوانند دو طرف بحران داشته باشند و به یک فاصله مساوی از دو طرف حرکت کند نیست و این مشکل زا است و تا زمانی که این اتفاق نیفتد، سازمان ملل نمی تواند نقش برجسته ای در این قضیه داشته باشد. سازمان ملل در ابتدا باید بین خودش و انصارالله یک اعتمادسازی انجام دهد تا در ادامه بتواند این اعتمادسازی را بین دو طرف مخاصم در این بحران برقرار کند. متاسفانه این مشکل است و امیدواریم سازمان ملل فعالتر و بی طرفانه تر در این قضیه حضور و مشارکت داشته باشد.
در گفت وگو ها بین ایران و عربستان در بغداد، در ارتباط با موضوع بحران یمن چه اتفاقی افتاد؟
×× در گفت‌وگو های بین ایران و عربستان که تاکنون ۵ دوره برگزار شده است آیا در مورد بحث یمن هم صحبتی شده است، آیا ایران نمی تواند از طریق این ظرفیت و فرصتی که وجود دارد موضع یمن را هم حل کند چنان که مثلا گروه‌های یمنی هم بتوانند در این مذاکرات در بغداد حضور داشته باشند و در قالب نشست سه جانبه بین ایران، عربستان و گروه های یمنی این بحران و احتلاف نظرها حل و فصل شود ؟
مسائلی که در چندین دور مذاکرات با عربستان داشتیم، متنوع و گسترده بودند هم بحث مسائل دو جانبه‌ای که بین دو کشور است، مطرح شده است و هم مسائل منطقه ای از جمله موضوع یمن. ما امیدواریم که مذاکرات با عربستان به پیش برود تا بتوانیم در گذار زمان به اشتراک نظرهای بیشتری برسیم و مشکلات را حل و فصل کنیم. در مورد موضوع یمن هم در مذاکرات به هیات سعودی اعلام کردیم که ما همواره مخالف عملیات نظامی بوده ایم، معتقد به حل و فصل سیاسی این بحران هستیم، با مداخله در امور داخلی یمن مخالف هستیم و معتقدیم باید بین گروه ها و اقوام موثر یمنی، گفت و گوهای یمنی_ یمنی شکل بگیرد تا آینده حکومت و قانون اساسی خود ر ا تعیین کنند. ما به طرف سعودی اعلام کردیم که در این چارچوب آمادگی داریم به حل و فصل مسائل یمن کمک کنیم و اگر سعودی ها طرحی و ابتکاری دارند، می توانند مطرح کنند. البته همان طور که می دانید بین دولت نجات ملی و سعودی ها گفت‌وگوی مستقیمی وجود داشته و مبادله هیات صورت گرفته است و ما همواره استقبال می کنیم که آنها بتوانند با گفت‌وگو کردن و یک راه حل عادلانه، در ارتباط با حل این بحران به توافق دست پیدا کنند و ما هم در این مسیر به آنها کمک می کنیم.
×× در موضوع سوریه، مدتی پس از وقوع بحران در این کشور، ایران، ترکیه و روسیه فرمت آستانه را ایجاد کردند و تاکنون چندین نشست بین سران و وزیران امور خارجه این سه کشور برگزار شده است و اکنون سوال این است که آیا فرمت آستانه بعد از گذشت چندین سال، همچنان می‌تواند کارکردی برای حل این بحران داشته باشد با توجه به این که در حال حاضر وضعیت میدانی سوریه تغییر کرده است؟
از زمانی که بحران سوریه ایجاد شد و جنگ به ملت سوریه تحمیل شد و سوریه مرکز تاخت و تاز تروریستها از سراسر جهان شد گروه های مختلفی در ژنو و دیگر مکان ها برای حل و فصل مسئله سوریه شکل گرفت ولی هیچ کدام از آنها نتوانستند نقش اساسی در کمک به حل مسائل سوریه داشته باشند و بعد از یک مدتی فعالیت آنها کنار گذاشته شد، اما روند آستانه از زمانی که تشکیل شد تنها روند فعالی است که نقش خودش را ایفا کرده، موفقیتهای خوبی داشته و هنوز به کار خودش ادامه می دهد و جلساتش برقرار است.
باید توجه داشته باشیم که امور هم صفر و صد نیست، در روند آستانه از ابتدا تلاشمان این بوده که جلوی جنگ را بگیریم، با ایجاد مناطق کاهش تنش، بتوانیم مصالحه ایجاد کنیم و جلوی کشتار بیشتر را بگیریم و این با موفقیت انجام شد. در چارچوب فرمت آستانه تاکنون چندین جلسه سران و وزیران امور خارجه برگزار شده است، کمیته قانون اساسی برای اصلاح و تغیر قانون اساسی سوریه شکل گرفت و تاکنون چندین جلسه در ژنو برگزار کرده است. فرمت آستانه، روندی است که نسبتا به بقیه روندها و چارچوبهایی که در مورد بحران سوریه تشکیل شده موفقیت خیلی بیشتری داشته است ولی ازهمان ابتدا برخی از کشورها با این روند مخالف بودند، سنگ اندازی می کردند و هر اتفاقی می افتاد می گفتند پایان آستانه فرار رسیده، آستانه شکست خورده است و به پایان کار خود رسیده است، اما ما می دیدیم که فرمت آستانه همچنان کارکرد و نقش خودش را دارد. در مقطع بسیار حساسی از وضعیت سوریه و بحرانی که بین سوریه و ترکیه ایجاد شده بود اجلاس فرمت آستانه در تهران نقش بسیار مهمی در تجدید نظر ترکیه و دور شدن از یک حرکت نظامی جدید و جلوگیری از کشت و کشتار و تخریب های جدید داشت و از آن موقع بود که تصمیم گرفته شد مسائل ترکیه و سوریه از طریق گفت وگو حل و فصل شود، این گفت‌وگوها شروع شده است و اخیرا در سطح وزرای دفاع جلسه برگزار شده است. ما همواره از این گفت‌وگوها حمایت کرده و در برقراری این گفت‌وگوها نقش داشته‌ایم.
××همان طور که اشاره کردید حدود سه هفته پیش گفت‌وگوهایی بین ترکیه، سوریه و روسیه در سطح وزیران دفاع این کشورها در مسکو برگزار شد و در موقع انتشار این خبر، بلافاصله این سوال مطرح شد که چرا ایران در این نشست حضور نداشته است؟
مسائل سوریه به گونه ای است که بدون حضور ایران، نمی تواند راحت حل و فصل شود
بله. این سوال درستی است. در فرمت آستانه مطرح است که ایران همواره از ابتدای بحران سوریه نقش سازنده و موثری در حل بحران سوریه ایفا کرده و این نقش کماکان از آن اهمیت و ارزش برخوردار است و مسائل سوریه به گونه ای است که بدون حضور ایران نمی تواند راحت حل و فصل شود؛ بنابراین باید این مسئله هم در چارچوب گفت‌وگو حل شود و ان‌شاءالله مشارکت ایران در تمام مسائل مربوط به بحران سوریه همانگونه که تا الان بوده است، در آینده هم با قوت کامل ادامه داشته باشد. در سفر اخیر به سوریه نیز گفت‌وگوهای وسیعی با آقای بشار اسد و مقامات ارشد سوریه داشتیم و کاملا روشن بود که اهمیت نقش ایران، نقشی که ایفا کرده و نقشی که اکنون دارد و ادامه این نقش در آینده، مورد تاکید مقامات سوریه است و به آن اذعان دارند که این نقش باید ادامه یابد.
×× آقای امیرعبداللهیان در جریان سفر به لبنان از انجام گفت و گوها میان ترکیه و سوریه ابراز خرسندی کردند ولی اشاره کردند ما باید فرمت آستانه را تقویت کنیم و نقش سوریه در این فرمت تقویت کنیم، منظورشان از تقویت روند آستانه چیست؟ آیا منظور وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران این است که سوریه هم به این فرمت اضافه شود با توجه به این که قبلا هم گفته شده بود که باید کشورهای دیگری هم به این فرمت اضافه شوند؟
سعی می کنیم فرمت آستانه را روزآمد و کارآمدتر و با یک راهبرد مناسب مبتنی بر شرایط جدید سوریه، به پیش بریم
روند آستانه متناسب با شرایط سوریه از جمله وضعیت میدانی، سیاسی و امنیتی این کشور تحرکات روز و لازم را داشته و متناسب با آن تلاش کرده است. امروز شرایط سوریه، شرایط جدیدی است. امروز به میزان زیادی تروریسم در سوریه شکست خورده است البته در بخشهایی از سوریه هنوز تروریستها وجود دارند و سعی می کنند خودشان را احیا کنند اما در مجموع امنیتی که در سوریه در حال حاضر مشاهده می شود، بسیار بالا است، حاکمیت دولت بر بخش وسیعی از اراضی سوریه اعمال می شود، بنابراین شرایط امروز سوریه با شرایط دیروز این کشور فرق می‌کند؛ این شرایط روی کارکرد فرمت آستانه تاثیر می گذارد و این فرمت متناسب با این تحولات، شکل جدید به خود می گیرد. آقای امیرعبداللهیان در ارتباط با همین موضوع با مقامات سوری صحبت کردند که در واقع چگونه آستانه باید فعالیتهای خودش را ادامه دهد و چگونه نشست سه جانبه باید چهارجانبه شود؟ رایزنی های خوبی در این ارتباط داشتیم، ان‌شاءالله در سفرهای بعدی هم که قرار است به کشورهای دیگر عضو فرمت آستانه داشته باشیم، این مسائل را مطرح و سعی می کنیم فرمت آستانه را روزآمد و کارآمدتر و با یک راهبرد مناسب مبتنی بر شرایط جدید سوریه به پیش بریم.
×× در مرحله اول نگاهتان این است که سوریه به این روند اضافه شود؟
الان سوریه با ترکیه رایزنی می کند، روسیه هم در این روند حضور دارد واگر ایران هم در این گفت و گوها حضور داشته باشد، در واقع یک اتصال چهارجانبه اتفاق می افتد.
×× شما اشاره کردید که در مورد بحث حمله ترکیه به شمال سوریه و کردها، نشست آستانه در تهران تاثیرگذار بود و در واقع این نشست به نوعی باعث تجدید نظر ترکیه در حمله به شمال سوریه شد به طور کلی این سوال وجود دارد که دیدگاه ایران در مورد بحث کردهای سوریه چیست؟ به نظر می رسد ایران در مورد بحث کردها در شمال سوریه بیشتر نقش حمایتی و میانجیگری داشته باشد؟
کردها در سوریه بخشی از مردم سوریه هستند. در سوریه اقوام مختلفی زندگی می‌کنند و کردها بخشی از آنها هستند، بنابراین نگاه ایران به کردها به عنوان بخشی از ملت و اتباع سوریه است. ما معتقدیم که باید ارتش سوریه بر تمام اراضی سوریه اعمال حاکمیت کند ، باید به ارتش سوریه کمک شود که بتواند در تمام اراضی این کشور و مرزهای سوریه از جمله مرزهای مشترک با ترکیه مستقر شود و وظایف مرزبانی خود را به خوبی انجام دهد. بنابراین ما نقش خاصی برای کردها در این زمینه قائل نیستیم که بخواهیم بگوییم حالا به علت شرایطی که است، مثلا فرض کنید شرق فرات در اختیار کردها باشد. نه، این ارتش سوریه است که مسئول ایحاد امنیت در تمام اراضی و حاکمیت سوریه است.
سعی کرده ایم که اکراد سوریه و دولت این کشور را به هم نزدیک کنیم
ما همواره سعی کردیم که به انجام گفت‌وگوها بین دولت سوریه و اکراد این کشور کمک کنیم، آنها را به هم نزدیک کنیم، تا در جریان گفت‌وگو، بتوانند مسائل شان را حل کنند. پیشرفت‌های خوبی هم در این زمینه ایجاد شده است اما هنوز اختلاف نظرهایی است که باید حل شود. ما معتقدیم که باید کردها بتوانند در حاکمیت و تمامیت اراضی سوریه بدون هرگونه خدشه به تمامیت ارضی این کشور در کنار بقیه ملت سوریه زندگی کنند.
ترکیه باید به این موضوع توجه کند که حضور ارتش سوریه در مرزهای مشترک با این کشور، حتما به نفع آنکارا است
بر این باور هستیم که ترک ها هم باید به این موضوع توجه کنند که حضور ارتش سوریه در مرزهای مشترک با این کشور حتما به نفع آنکارا است چرا که دولت مستقر و حاکم در آنجا خواهد بود و دو دولت می توانند امورات مرزی را با یکدیگر هماهنگ کنند و در آن چارچوب امنیت دو کشور برقرار شود، در غیر این صورت خطرات امنیتی هم برای سوریه و هم ترکها ایجاد خواهد شد با توجه به این که مسئله حمله نظامی که چندین بار اتفاق افتاده مشکلی را حل نکرده است واکنون هم نمی تواند مشکلی را حل کند.
×× در بحث ها و نشست های آستانه یکی از مسائل مورد بحث اصلاح قانون اساسی سوریه بوده است، نشست هایی نیز در این ارتباط در ژنو برگزار شد، نتایج این گفت وگو به کجا رسیده است و چرا مدتی است که این گفت وگو انجام نشده است؟
در مورد مکان جدید برگزاری مذاکرات کمیته اصلاح و تدوین قانون اساسی سوریه، هنوز اجماعی ایجاد نشده است
همان طور که اشاره کردید، کمیته اصلاح و تدوین قانون اساسی سوریه تشکیل شده، تاکنون چندین جلسه در ژنو برگزار کرده است و در این نشست‌ها بخشهایی از اصول و فصول قانون اساسی مورد بحث قرار گرفته است. تصمیم بر این بود که این نشست ها مرتب ادامه پیدا کند تا بتواند به نتیجه مشخصی دست پیدا کند. بعد از تحولات اوکراین، روسها نسبت به محل برگزاری کمیته قانون اساسی ایراد داشتند که تسهیلات و شرایط لازم را برای هیات روسی فراهم نشده که بتواند در این اجلاس مثل قبل از بحران اوکراین حضور داشته باشند. بنابراین روسها پیشنهاد دادند که محل برگزاری اجلاس از ژنو به یک کشور دیگر منتقل شود. گفت‌وگوهای زیادی با آقای "گیر پترسون" نماینده ویژه دبیرکل سازمان ملل در امور سوریه، ترکها، روسها و سوری‌ها در این زمینه داشتیم و تلاش ایران، بر این بوده که هر چه زودتر مشکل محل برطرف شود و بر روی یک محلی توافق کنیم و مسئله اصلی که نشست کمیته قانون اساسی و پیشرفت مذاکرات در مورد اصلاح قانون اساسی به تعویق نیفتد، ولی هنوز متاسفانه برروی محلی که مورد اجماع تمام طرفها باشد توافق نشده است و این باعث شده که مدتی برگزاری نشست‌های کمیته قانون اساسی با تاخیر مواجه شود، ولی این موضوع همواره در دستور کار و ما سایر اعضای فرمت آستانه بوده و تلاش داریم که بتوانیم با توافق در مورد مکان برگزاری جلسات، بار دیگر این نشست‌ها را برگزار کنیم.
××در جریان مذاکرات آستانه موضوع بازگشت آوارگان سوری به کجا انجامید و آیا اصلا زمینه برای بازگشت آوارگان به سوریه فراهم است؟
همان طور که اشاره کردید یکی از موضوعات در مورد سوریه بازگشت آوارگان و پناهندگان سوری به این کشور است. در بحث سوریه ما با دونوع آواره و پناهنده روبرو هستیم دسته اول کسانی هستند که به کشورهای دیگر پناهنده شده اند و گفته شده حدود ۶ میلیون آواره سوری در کشورهایی همچون ترکیه، اردن، عراق و لبنان و ... حضور دارند از دیگر سو همین حدود افرادی نیز هستند که براساس درگیری‌های داخلی در داخل خود سوریه جابه‌جا و آواره شده اند. این پناهندگان و مهاجران در شرایط سختی قرار دارند هم خودشان در مشکلات هستند هم کشورهای که با این پدیده مواجه هستند بر روی آنها فشار وجود دارد و در مورد مسائل زیستی، بهداشتی، غذا، آموزش و ... این افراد نگرانی دارند.
بنابراین به لحاظ انسانی وظیفه جامعه بین المللی است که تلاش کند در اسرع وقت حداقل امکانات را فراهم کند که آوارگان بتوانند به خانه خودشان برگردند و ما از این روند حمایت می کنیم. برای بازگشت آوارگان به خانه و محل زندگی شان، باید یک حداقل امکاناتی وجود داشته باشد. ما با سازمان ملل، آژان‌سهای مختلف و جلساتی که برای کمک به سوریه و این پناهندگان برگزار می شود، صحبت و مشارکت در این زمینه داشته ایم، شورای امنیت ، قطعنامه ای را در مورد بازسازی اولیه سوریه تصویب کرد که بتواند به حل مشکل آب، برق و بهداشت در مناطق تخریب شده کمک کند، اما متاسفانه کمک ها آن حجم و وسعتی که می بایست داشته باشد را نداشت. این قطعنامه هفته گذشته دوباره برای شش ماه دیگر تمدید شد، قول داده شده که سهم بیشتری برای کمکها بگذارند تا تسهیلات بیشتری برای بازگشت آوراگان فراهم شود.
موضوع آوارگان دو جنبه دارد، جنبه اول بحث انسانی قضیه است که خیلی مهم است چرا که این که آوارگان در شرایط بسیار بدی قرار دارند و از دیگر سو بازگشت آوارگان به خانه های خود به بازگشت زندگی عادی در سوریه کمک می کند. می تواند بر اعتمادسازی و آشتی ملی در این کشور موثر باشد و تاثیر مثبتی روی این قضایا داشته باشد.
در این ارتباط، بحث بازسازی سوریه بسیار مهم است، ما شرکتهای ایرانی را در این عرصه فعال کرده‌ایم، برای مثال، شرکتهای ایرانی در حلب نیروگاه‌های برق راه‌اندازی کرده‌اند و برق نیروگاه ها وارد مدار شده است. ما در حد توان خودمان کمک کردیم تا هرچه زوتر زندگی در سوریه به روند عادی خود بازگردد، امیدواریم که کمکهای جامعه جهانی، سازمان های بین الملل و دیگر نهادهای مسئول، بیشتر در این زمینه متمرکز شود تا این روند تسریع پیدا کند.
××مدتی است که شاهد این هستیم که برخی از کشورهای عربی تمایل بیشتری برای ارتباط با دولت سوریه پیدا کرده‌اند چنان که در این ارتباط شاهد این بودیم که چند روز پیش وزیرخارجه امارات بار دیگر به سوریه سفر کرده است که به نظر می رسد یکی از اهداف اصلی امارات در این ارتباط کسب سهمیه بیشتری از بازار سوریه است ، نگاه ایران به این رویه کشورهای عربی چیست؟ و آیا فکر می کنید که امکان داشته باشد در آینده شاهد این باشیم که کشورهای عربی با بازگشت سوریه به اتحادیه عرب موافقت کنند؟
با موفقیتی که دولت سوریه در مبارزه با تروریسم به دست آورده است، جامعه جهانی یک نگاه جدیدی به این کشور پیدا کرده است
سوریه، امروز بعد از ۱۱ سال جنگی که به مردم این کشور تحمیل شد، در بهترین شرایط ثبات سیاسی، امنیت و حاکمیت دولت قرار گرفته است و شرایط پایداری پیدا کرده است، سرمایه هایی که برای از بین رفتن دولت بشار اسد از سوی برخی از کشورها اختصاص یافته بود از دست رفته است و اکنون با موفقیتی که دولت سوریه در مبارزه با تروریسم به دست آورده است، جامعه جهانی یک نگاه جدیدی به سوریه پیدا کرده است و این تنها به جهان عرب محدود نمی شود و شامل سایر کشورها هم می شود، روز به روز فعالیتهای سیاست خارجی دولت دمشق افزایش پیدا کرده است و شاهد افزایش رفت و آمدها و گشایش سفارتخانه‌های دیگر کشورها در سوریه هستیم و شرایط سوریه به وضعیت عادی برمی‌گردد.
هرگونه تعامل و نزدیک سازی کشورهای عربی و غیر عربی به سوریه را در جهت خیر و صلاح ملتهای منطقه، صلح و ثبات و پیشرفت مسائل انسانی در سوریه می دانیم و کمک می کنیم این روند اتفاق بیفتد.
در افق، وضعیت سیاست خارجی سوریه را بسیار مثبت می‌بینیم
همان طور که شما اشاره کردید امارات دو هفته پیش وزیر خارجه اش به سوریه رفت، برخی از کشورهای جنوب خلیج فارس در حال حاضر در سوریه سفارت دارند، گفت‌وگوهایی با سوریه داشته‌اند و روند روابط رو بهبود است. در افق، وضعیت سیاست خارجی سوریه را بسیار مثبت می‌بینیم و امیدواریم هر چه زودتر این گشایش‌ها وسعت بیشتری پیدا کند و شاهد تحرکات سیاسی بیشتری در ارتباط با این کشور باشیم.
