روزنامه اینترنتی فراز: سید رضا فاطمیامین، وزیر صمت روز گذشته اعلام کرد مقصر افزایش قیمت خودرو در بازار مردم هستند که تحت تاثیر افزایش نرخ ارز، نگاه سرمایه ای به خودرو دارند و برای حفظ ارزش دارایی خود اقدام به معامله در این بازار میکنند. پشت این حرف میتوان نشان یک اعتراف مهم را پیدا کرد، اعتراف به اینکه دولت از پس مدیریت بازار خودرو بر نمیآید.
برای درک درستتر این اعتراف ناگفته وزیر صمت، بهتر است برگردیم به ۲۵ مهر ماه ۱۴۰۰، یک ماه پس از آنکه فاطمیامین سکاندار وزارت صمت در دولت سیزدهم شد.
او با حضور در جمع هیات نمایندگان اتاق بازرگانی ایران گفته بود: «یکی از ایدهها، خارج کردن اقتصاد از دلاری بودن است؛ مثلا خودرو ۳۰ درصد قطعه وارد میکنیم، اما ۴۰ درصد قیمت خودرو محصولاتی که در داخل تولید میشود تبعیت از نرخ دلار دارد، برای همین متوجه افزایش قیمت میشویم. به جد دنبال این هستیم که قیمت دلاری را حذف کنیم که در مورد فولاد رخ داد.»
این صحبتهای او واکنشهای بسیاری را دنبال داشت اما وزیر صمت دولت سیزدهم از حرف خود کوتاه نیامد.
از این سخن او که گذر کنیم، میرسیم به بهمن ماه ۱۴۰۱ وقتی که فاطمیامین مجددا حرفهای روز گذشته خود را به شیوهای دیگر و با راهکار گفته بود.
او مثل دیروز خودرو را کالایی سرمایهای دانسته و به رانت قیمتی بین کارخانه و بازار اشاره کرده اما راهکارش برای حل این ماجرا این چنین بود: «اول باید تولید را افزایش دهیم که امسال این اتفاق رخ خواهد داد و تا پایان امسال، ۱۳۰ هزار دستگاه بیشتر از سال گذشته عرضه خواهد شد؛ ۱۳۰ هزار دستگاه هم برای سال آینده پیشفروش میشود که مجموعاً ۲۶۰ هزار دستگاه امسال بیشتر عرضه میشود. سال آینده قرعهکشی نخواهیم داشت و به این سمت میرویم که بیش از نیاز داخلی، خودرو تولید کنیم که قرعهکشی را از بین خواهد برد.»
حالا تقریبا یکسال از راهکارهای او گذشته. پس از طرح نابسامان و شکست خورده سامانه یکپارچه فروش خودرو، بیش از ۳ ماه هم از فروش خودرو در بورس کالا میگذرد.
وزارت صمت ادعای افزایش تولید ۳۰۰ درصدی دارد و این یعنی تا پایان سال جاری باید بیش از ۳ میلیون خودرو داخلی تولید شده باشد اما در عین حال هیچ آماری به صورت رسمی از این وزارتخانه بیرون نمیآید.
امروز در حالی بازار خودرو به وضعیت انفجار رسیده و تقریبا در بیسامانترین حالت خود طی سالهای اخیر به سر میبرد که وزارت صمت همزمان مدعی افزایش تولید است. به طوری که فاطمی امین معتقد است که تولید فعلی از نیاز بازار پیشی گرفته. آن هم در شرایطی که سیاست اعلام شده و برنامه او حذف قیمت دلاری و همینطور نقش دلالان از بازار بوده.
با این وجود اتفاقی که روی زمین رخ داده چیز دیگری است؛ نه تنها قیمت خودرو به تبعیت از دلار در حال افزایش است بلکه قیمت دلاری خودروها نیز طی دو هفته اخیر رشد چشمگیری داشته است.
فراز در اینفوگرافی اخیر خود به این موضوع پرداخته بود، به طورمثال قیمت دنا پلاس توربو ۱۳۰۰ دلار طی دو هفته افزایش داشته و این بدان معناست که نه تنها عوامل دیگری به غیر از دلار در روند افزایشی قیمت خودرو موثر است بلکه عرضه خودرو به میزان کافی نبوده و فرمول عرضه خودرو در بورس برای حذف واسطهگرها، جواب نداده است.
با مرور آنچه گفته شد برمیگردیم به صحبتهای دیروز وزیر صمت که گفت: «وقتی قیمت دلار افزایش پیدا می کند قیمت خودرو نیز بالا می رود. اگر دلار نیز پایین بیاید قیمت خودرو نیز کاهش پیدا می کند. در سالهای گذشته نیز دقیقا قیمت های بازار با قیمت ارز بالا رفته و با قیمت ارز نیز پایین آمده است.»
باید از وزیر صمت پرسید: برنامه و سیاست اعلامی شما برای حذف قیمت دلاری خودرو چه شد؟ در واقع ۱۶ ماه پس از تشکیل دولت سیزدهم وقت اعتراض به وضعیت بازار نیست بلکه زمان پاسخگویی نسبت به وعده های داده شده در این خصوص است.
مردم نه مقصراند و نه فراموش کار. شاید زمان آن رسیده که بپذیرید هیچکدام از سیاستهای شما کارشناسی شده نبوده و این فرمولهای اشتباه، تورم و بیثباتی اقتصادی بوده که خودرو را به کالایی سرمایهای تبدیل کرده و نه نیاز مردم. شرایطی که در صورت ادامه ممکن است برنج هم به کالایی سرمایهای تبدیل کند.