چهارمین جشنواره ملی حاتم (حمایت از تولید ملی) در روز دوشنبه 14 شهریورماه به همت موسسه مطالعات اقتصاد خلیج فارس و با همکاری دانشگاه صنایع و معادن ایران وابسته به وزارت صمت برگزار شد. در این نشست مهم اقتصادی جمعی از نخبگان کشور و مسئولان عالیرتبه نظام حضور پیدا کردند و مطالبی در موضوع راهکارها و چالش های تحقق تولید و اقتصاد دانش بنیان ارائه دادند. از نکات مثبت این جشنواره حضور کارآفرینان و مدیران شرکتهای دانش بنیان در کنار بنگاه های اقتصادی بزرگ کشور بود که با ارائه دستاوردهای خود در قالب طرح هایی که به دبیرخانه مراسم موفق به کسب نشان ملی حاتم شدند.
دکتر وحید محمودی، از اقتصاددانان نخبه و مطرح کشور در ابتدای صحبتهای خود دو مفهوم مهم در اقتصاد را برای شرکت کنندگان در جشنواره توضیح داد. هزینه مبادله اولین موردی بود که به آن اشاره کرد. هزینه مبادله شامل مجموعه هزینه هایی است که بیرون از محیط کار به تولیدکننده تحمیل میشود. برای مثال زمانی که قصد گرفتن وامی از بانک داریم مدت زمانی که برای گرفتن این وام تلف میشود هزینه مبادله است. محمودی به نقل از چند اقتصاددان بزرگ دنیا کاهش هزینه مبادله را اصلیترین وظیفه حکومت دانست و آن را مانعی برای تولید تلقی کرد. او با اشاره به سابقه کاری خود در آلمان ذکر کرد، در شرکتهای اروپایی برای اخذ تسهیلات از بانک به هیچ وجه با شرایطی مثل شرایط فعلی ایران مواجه نشدیم. زمان درخواست تا واریز تسهیلات ما به قدری کوتاه بود که هزینه مبادله را کاهش میداد.
درحالی که در ایران هزینه مبادله برای تولیدکننده بسیار زیاد است. نکته دومی که دکتر محمودی از آن نام برد ظرفیت جذب بود. به عقیده دکتر محمودی بسیاری عقیده دارند که نقدینگی سبب تورم است که نظر درستی هم است. درحالی که نقدینگی میتوانست به اقتصاد ما کمک کند. درست مثل وقتی که یک انسان مدت زیادی در بستر بیماری قرار بگیرد، نمی تواند مثل دوران قبل از بیماری غذا بخورد چراکه هنوز اندام او درگیر بیماری است. اقتصاد ما نیز بیمار است و درحال حاضر نمیتواند به نقدینگی به دید مثبت بنگرد.
او با تایید صحبتهای دکتر هادی قوامی معاون حقوقی و امور مجلس وزارت امور اقتصادی و دارایی به مسئله هدفمندسازی یارانه ها اشاره کرد و پرداخت یارانه به مصرف کننده را اشتباه دانست. به عقیده او این ظرفیت باید در اختیار بخش تولید قرار می گرفت تا شاهد تغییر و تحول در اقتصاد می بودیم. او همچنین با تکیه بر تحقیقات خود درباره شاخصهای فقر و اقتصاد به مسئولان نظام یاددآوری کرد که زمان زیادی برای اصلاح روند فعلی نداریم و احتمال فروپاشی اقتصاد ایران بالاست. او گفت: ما نتیجه تحقیقات را با کشورهایی مثل ونزوئلا مقایسه کردیم اما دیدیم که آنها از ما جلوتر هستند. به دلیل اینکه در برخی از شاخصها مثل آزادی فردی، شادی و ... امتیاز بیشتری میگیرند.
دکتر محمد عمرانی، معاون قضایی دادستان کل کشور در نیمه دوم مراسم یک سخنرانی طولانی در باب مشکلات اقتصادی کشور ارائه داد. او با تایید صحبتهای سخنران قبلی تاکید کرد که باید با توجه به صحبتهای رهبری مانع زدایی شدت بگیرد. درحال حاضر موانع زیادی بر سر راه تولید وجود دارد که بخش عمدهای از آن مربوط به بانکهاست. دکتر عمرانی اشاره کرد که من با مقام فعلی خود از بانکها می ترسم. او گفت: چند وقت پیش با مشکلی مواجه شدیم که کاملا مربوط به بانکها بود.
به سبب همین مشکل خانوادهای وارد چرخه تولید شده بودند اما شکست خوردند. پس از طی یک پروسه طولانی ما توانستیم مشکل این خانواده را حل کنیم و دوباره آنها را کنار همدیگر ببینیم. چنین موانعی باید از سر راه تولید برداشته شود و مدیران باید به چشم خادم به نگاه کنند. نه اینکه مردم رعیت باشند و ما ارباب. بلکه ما رعیت هستیم چراکه حقوق ما از مالیات همین مردم تامین می شود. با همین نگاه بسیاری از ادارات درهای خود را به روی مشکلات مردم بسته اند و به کلی آنها را فراموش کرده اند.
جانشین سازمان بسیج مهندسین صنعت و معدن دکتر مجتبی اصغری طی ارائه کوتاهی به ظرفیتهای سازمان بسیج اشاره کرد و گفت که سپاه و بسیج می توانند در هماهنگی ادارات و سازمانهای کشور نقش داشته باشند. ظرفیتهای این سازمان به مراتب نسبت به سازمان تسهیل بیشتر است و بهتر می تواند که بار مسئولیتهای این حوزه را به دوش بکشد. او اشاره کرد که در شرایط فعلی سفره مردم کوچکتر شده و ما نمی توانیم آن را انکار کنیم، همین قضیه در بخش تولید هم هست.
زمانی که سود تجارت بیشتر از تولید است، مسلما تولیدکنندگان ما که ضریب هوشی بیشتری نسبت به دیگر اقشار جامعه دارند، حداقل بخشی از سرمایه خود را در بستر تجارت قرار می دهند. یعنی تصمیم منطقی هم همین است. او گفت: ما برای جبران کمبودهایی که در شرایط تحریمی برایمان ایجاد شده مثل نبود دانش کافی از شرکتهای دانش بنیان کمک گرفتیم بدون آنکه بستر بقا را برای این شرکتها فراهم بیاوریم. ما نمی توانیم که از این شرکتها انتظار معجزه داشته باشیم. اگر شرایط حیات آنها مهیا نشود بی شک آنها نیز به زودی با فروپاشی روبرو خواهد بود یا تاثیر لازم را نخواهند داشت.
در بخش پایانی مراسم و با حضور دکتر برادران معاون صنایع عمومی وزیر صمت و نمایندگان دانشگاه صنایع و معادن ایران دکتر سید علیرضا شجاعی سرپرست دانشگاه و رییس کمیته علمی و دکتر هادی زادسر دبیر کمیته علمی جشنواره و نیز مهندس علیرضا محجوب دبیرکل خانه کارگر و رییس شورای سیاستگذاری و پوریا قلیخان مدیرعامل موسسه مطالعات خلیج فارس و دبیر شورای سیاستگذاری جشنواره بر اساس 15 محور مصوب رویداد به واحدهای صنعتی و اقتصادی که طرح های ایشان از نظر کمیته ارزیابی تایید شده بود تقدیرنامه و نشان ملی حاتم اهدا شد.
