جلسه نقد و بررسی آلبوم «سایه دوست» اثر دکتر عبدالحسین مختاباد عصر روز دوشنبه نوزدهم تیرماه در محل پرتال امام خمینی (س) و با حضور تعدادی از شخصیت های فرهنگی و علاقه مندان برگزار شد.
به گزارش پایگاه خبری و اطلاع رسانی جماران، در ابتدای این جلسه رضا مهدوی، منتقد موسیقی طی سخنانی اظهار داشت: "از دوستان پرتال میخواهم که فتوای امام در مورد موسیقی را روی سایت خود قرار دهند. زیرا این فتوا در این زمینه بسیار راهگشا بوده است و حیف است که مورد توجه قرار نگیرد."
وی با بیان اینکه آلبوم «سایه دوست» مانند اندیشههای حضرت امام است که ابعاد مختلفی دارد و در مجموع یک مجموعه منسجم است، افزود: "در حالی برای همه چیز ما همایش و کنفرانس داریم، چرا ما نباید برای چنین افراد اندیشمندی همچون آقای مختاباد کنگره و همایش نداشته باشیم."
این منتقد موسیقی در ادامه با بیان اینکه موسیقی زبان بدون واسطه و بدون مرزی است که میتواند امت واحده وعده داده شده توسط قرآن را محقق کند، تصریح کرد: اگر نتوانیم از طریق موسیقی فرهنگ اصیل خود را منتقل کنیم دیگرانی هستند که از این طریق بتوانند خود را مستولی کنند. مهدوی در ادامه گفت: "دوست بنده آقای مختاباد که با قطعه «تمنای وصال» جایگاهی پیدا میکند و با نسل جوان بعد از انقلاب ارتباط برقرار میکند، اعتقاد اصیلی به موسیقی سنتی دارد و این موسیقی را همواره در کنار یک شعر اصیل مورد استفاده قرار میدهد. ایشان با انتخاب درست شعر و موسیقی در این آلبوم، یک مجموعه خوبی را ایجاد کرده است."
مهدوی با بیان اینکه ما باید در هر ساعت یک اثر موسیقی منتشر کنیم زیرا در دنیا در هر دقیقه در این زمینه کاری انجام میشود تاکید کرد: "بخش موسیقی ممیزی ندارد، زیرا موسیقی یک اثر انتزاعی است و برداشت های متعددی می تواند داشته باشد. ذات موسیقی و هنر، الهی است و من بعید میدانم که امثال مختاباد نیاز به ممیزی داشته باشند. زیرا نامشان با مردم و انقلاب پیوند خورده است و قطعاً شعر بدی برای آهنگشان انتخاب نمیکنند."
در ادامه مهدوی اظهار داشت: "هنرمند کار خود را می کند اما اگر بسترسازی های لازم صورت نگیرد، کارهای شخصی راه به جایی نمیبرد و من به عنوان یک مسئول جزء در بخش موسیقی می گویم که وضع ما در این زمینه طی سالیان اخیر بسیار بدتر شده است."
وی با اشاره به رواج موسیقی زیرزمینی و افزایش اعتماد مردم به کانال های غیررسمی از برخی محدودیتهای در زمینه موسیقی انتقاد کرد و اظهار داشت: "چه کسی حق دارد بگوید خواندن فلان بیت شعر امام ممنوع است همانطور که با حافظ و دیگران هم نمیتوانیم این کار را بکنیم. اینکار نیز اشتباه است و در نتیجه آن، سیستم متضرر خواهد شد. زیرا داشتههای خود را نمی تواند استفاده کند." در ادامه این منتقد موسیقی گفت: سالانه 85 میلیارد تومان در پشت شهرداری موسیقیهای غیرمجاز فروخته میشود اما کل بودجه موسیقی سه نهاد دولتی کشور مجموعاً هفت میلیارد تومان است.
مهدوی در پایان با اشاره به ظهور ترانه سرایان قوی در دهه هشتاد و عدم استفاده صحیح از آنها این سوال را مطرح کرد که چرا ما نباید یک اثر قوی و ماندگار مثلا در مورد خلیج فارس داشته باشیم. قطعاً در این زمینه باید به عملکرد مسئولان نگاه کنیم و نوع نگاه انها را در این زمینه موثر بدانیم.
در ادامه این جلسه افشین اعلاء شاعر معاصر کشورمان در سخنانی اظهار داشت: "من به دلیل سفری که داشتم موفق نشدم این آلبوم را گوش دهم اما به مختاباد به خاطر انجام این کار تبریک می گویم، زیرا در روزگاری این اثر تحت نام نورانی امام بیرون آمد که صحبت کردن از امام به خصوص در ساحت فرهنگ و هنر کار آسانی نیست و شبهات زیادی در این زمینه وارد میشود. البته آرزوی دیرینه دشمنان است که نام خمینی که هر مستکبر و ظالمی را به لرزه میانداخت در درگیریهای سیاسی رنگ ببازد. و البته در میان خود ما هم کسانی هستند که با رفتارشان دشمنان را تشویق میکنند." وی افزود: مختاباد با آثاری که اجرا کرده است از گنجینه های خاطرات ملت ایران است. اعلاء در پایان قطعهایی از اشعار خود را قرائت کرد.
در ادامه جلسه نقد و بررسی آلبوم «سایه دوست»، عبدالجبار کاکایی دیگر شاعر کشورمان در سخنانی با اشاره به جمعآوری اشعار امام در سال های پس از رحلت ایشان گفت: "بعضی آثار امام در شعر انقدر محکم است که با اشعار شاعران مشروطه به شدت شبیه است و حتی قطعهایی که منسوب به ایشان بود و در خصوص جنگ جهانی اول سروده شده بود پس از مدتی مشخص شد که مربوط به یکی دیگر از شاعران مشروطه است. یعنی اشعار ایشان تا این اندازه به شاعرین آن دوره شبیه بوده است.
کاکایی همچنین گفت: در انتخاب اشعار امام در آلبوم سایه دوست دقت زیادی شده است و من از دوست عزیزم مختاباد تشکر می کنم. وی نیز در پایان قطعاتی از اشعار خود که برای حضرت امام (س) سروده بودند را قرائت کرد.
دیگر سخنران این مراسم حجتالاسلام و المسلمین سید محمود دعایی مدیر مسئول روزنامه اطلاعات بود. وی در ابتدای سخنان خود ضمن تجلیل از محمدعلی خسروی معاون پژوهشی موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (س)، او را از مفاخر ادبی، شاعر بزرگ و نویسنده ای توانمند یاد کرد. وی در ادامه سخنان خود با بیان اینکه از خدمات بزرگ امام بعد از انقلاب حل مسئله موسیقی بود گفت: "من یادم است که در اوایل انقلاب برنامه گلهای جاویدان که قبل از انقلاب با حضور خوانندگان بزرگ کشور از رادیو پخش میشد، از تلویزیون پخش شد زیرا امام در بدو پیروزی انقلاب نظر خود را در زمینه موسیقی تقریر فرمودند. و حتی ایشان یکبار اجازه دادن تا در حسینیه جماران یک موسیقی زنده برای شهید مطهری با سازه های زهی، بادی، ضربی اجرا شود و خودشان هم از اول تا آخر به آن گوش دادند. بعد از آن هم گاهی نوجوانان خانواده شهدا با آکاردئون، آثاری را در حضور ایشان اجرا میکردند. این همه در حالی است که حتی امروز بعضی افراد در خصوص مجاز بودن موسیقی شبهه میکنند و هنگام اجرای سرود جمهوری اسلامی جلسات را ترک میکنند. لذا آن تقریر امام کار بزرگی بود که شایسته حق شناسی است و این حق باید ادا شود."
وی افزود: "این حق را افرادی باید ادا کنند که حنجره شان مطهر است و به پلشتی آلوده نیست." مدیر مسئول روزنامه اطلاعات در ادامه گفت: "آنچه در مورد مختاباد برای من طلبه علاقه مند به نظام اهمیت دارد، تواضع و فروتنی این هنرمند بزرگوار است و هر چه آثار او بهتر میشود، فروتنیاش هم بیشتر می شود."
دعایی در پایان گفت: من اطلاع دارم که مقام معظم رهبری به آقای مختاباد علاقه مندند و وقتی ایشان درخواست کردند که آثار مختاباد را برای خود داشته باشند من شاهد بودم که آقای مختاباد فروتنانه رفتند و آثار را به دست رهبری دادند.
در ادامه این جلسه احمد مسجد جامعی عضو شورای اسلامی شهر تهران در سخنانی با اشاره به اهمیت موسیقی گفت: "با ورود برخی خوانندگان سنتی مانند مش قربان قوچانی از خوانندگان موسیقی محلی خراسان نگاه به موسیقی ایران عوض شد و اصولا دلیل ورود این افراد در عرصه موسیقی به دلیل ماهیت مردمی انقلاب بود. البته ما قبلا هم این افراد را داشتیم اما تعلقات معنوی آنها باعث میشود که هنرشان را به راحتی در اختیار کسانی که به آنها اعتقادی ندارند قرار ندهند.
وی در ادامه با بیان اینکه در موسیقی ما عنصر انسانی بسیار مهم است گفت: "بسیاری از شاعران ما موسیقی هم میدانند و موسیقدانان ما شعر هم میدانند که آقای مختاباد از جمله آنهاست و همین توانمندی باعث حُسن انتخاب شعر توسط ایشان در آلبوم «سایه دوست» است و انشاءالله ما از این ظرفیت ها استفاده کنیم. وی همچنین خاطراتی را از خانم "آن ماری شیمل" اندیشمند آلمانی در خصوص نظر وی در مورد ادبیات و موسیقی ایران و خاطرهایی در مورد اجرای موسیقی سنتی ایران درجشنواره های اروپایی بیان کرد.
حجتالاسلام و المسلمین محمدعلی خسروی معاونت پژوهشی موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی در این جلسه طی سخنانی گفت: "آقای مختاباد با این آلبوم خود بخش عمدهایی از حیات امام را نشان داد، زیرا متاسفانه در جامعه ما فقط بُعد مبارزه و کوبندگی امام بیان میشود. در حالیکه امام پیام زندگی و امید دارد. اما پیام آلبوم «سایه دوست» این است که شخصیت ایشان جنبههای مختلفی داشته است." خسروی در پایان برخی از اشعار سروده شده توسط خود را قرائت کرد.
سخنران پایانی این مراسم دکتر عبدالحسین مختاباد بود. وی با اشاره به تمجید حاج سید احمد خمینی از صدای وی و با بیان اینکه اثر «شبانگاهان» را برای امام خواندهام اظهار داشت: "من به حاج احمدآقا گفتم که در کار مستقیماً نامی از امام نمیبرم، اما متاسفانه وقتی اثر آماده شد احمد آقا فوت کرد و کاست آلبوم شبانگاهان در مراسم تشییع ایشان توزیع شد."
وی افزود: چه در اثر «شبانگاهان» و چه در اثر «سایه دوست» موسسه تنظیم و نشر آثار امام هیچگاه نگفت که چه شعری را بخوان یا نخوان، بلکه خودم اشعار را انتخاب کردم و من در همین جا و به همین بهانه از همکاری و حسن نظر و اعتماد آقایان انصاری، شاه مرادی، مرادی، سعادتی، و شخص حجتالاسلام سیدحسن خمینی تشکر میکنم.
مختاباد با بیان اینکه به امام خمینی بسیار علاقه دارم اظهار داشت: مطمئنم کارهای دیگری را برای او انجام خواهم داد. وی در پایان یادآور شد که؛ خاطرات زیادی از دوران نوجوانی و جوانی من مربوط به امام است و لحظه تشییع ایشان را هیچ وقت از یاد نمی برم.
در پایان این مراسم نیز از طرف پرتال امام خمینی دیوان نفیسی از حضرت امام (س) و تندیس یادبودی جهت تقدیر از این هنرمند انقلابی به به دکتر عبدالحسین مختاباد تقدیم گردید.