تصاویر: حفره‌ دردناك در دهان دخترك 7ساله

شكاف كام عارضه‌اي است كه برخي افراد به آن مبتلا مي‌شوند و در ناحيه دهان و حلق ظاهر مي‌شود؛ "مهسا حاجي‌زاده"، دختر 7 ساله‌اي است كه به اين عارضه مبتلا شده و در ناحيه سقف دهان او حفره‌اي وجود دارد.

خانواده رامهرمزي كه دخترشان به اين عارضه مبتلا شده، از وضعيت مالي مناسبي برخوردار نيستند و به همين دليل با گذشت هفت سال از عمر اين دختربچه، هنوز هيچ‌گونه عمل جراحي بر روي دهان او انجام نشده و مهسا همچنان از مشكلات ناشي از اين عارضه رنج مي‌برد. با توجه به حفره‌اي كه در دهان او وجود دارد، اين دختربچه براي انجام كارهاي روزانه خود مانند صحبت كردن و غذا خوردن با مشكل مواجه است و در ناحيه دهان احساس درد دارد.

براي دريافت اطلاعات بيشتر درباره اين عارضه، از دكتر نادر صاكي، رييس انجمن گوش، حلق و بيني خوزستان كمك مي‌گيريم؛ او مي‌گويد: "شكاف كام يك ناهنجاري مادرزادي است و به صورت ميانگين از هر هزار نوزادي كه متولد مي‌شوند، احتمال ابتلا يك نوزاد به اين عارضه وجود دارد. اين عارضه داراي انواع مختلفي مانند شكاف كام، شكاف لب و شكاف كام و لب به صورت هم‌زمان است و افرادي كه شكاف كام و لب را به صورت هم‌زمان دارند، بيشتر دچار مشكل هستند."

او ادامه مي‌دهد: "حجم و اندازه شكاف نيز متفاوت است و در صورتي كه تنها بافت نرم دهان دچار شكاف باشد، به آن شكاف ناقص و اگر بافت نرم و استخواني دهان به صورت هم‌زمان درگير اين عارضه باشد، به آن شكاف كامل مي‌گويند. اين عارضه هنگام تولد توسط متخصصان اطفال تشخيص داده مي‌شود و پس از آن متخصصان گوش، حلق و بيني بايد در زمينه بررسي و درمان اين عارضه كار كنند. زمان مناسب براي انجام عمل جراحي بايد توسط پزشك متخصص تعيين شود. 15 تا 18 ماهگي بهترين زمان براي انجام عمل جراحي شكاف كام است.

وي گفت: "افراد داراي شكاف كام ممكن است به ناهنجاري‌هاي ديگري نيز مبتلا باشند و بايد در اين زمينه نيز بررسي شوند، زيرا يكي از دلايل بروز شكاف كام، ابتلا به بيماري در دوران بارداري است. مصرف برخي داروها مانند كورتون و ابتلا به بيماري‌هاي ويروسي در دوران بارداري از دلايل بروز شكاف كام در نوزاد است، به همين دليل ممكن است ديگر اندام‌هاي بدن مانند قلب نيز ناهنجاري‌هايي داشته باشد."

صاكي مي‌گويد: "اين بيماران ممكن است در ناحيه دستگاه شنوايي نيز با اختلالاتي مواجه باشند و گوش آنها مدام عفونت كند؛ در چنين شرايطي بايد عفونت موجود در پشت پرده گوش تخليه شود. با توجه به اينكه نوزادان مبتلا به شكاف كام معمولا با مشكلاتي در گفتار مواجه مي‌شوند، حدود دو ماه پس از انجام عمل جراحي و درمان شكاف كام، كودك بايد تحت نظر يك متخصص گفتاردرماني قرار گيرد تا نحوه گفتار و بيان كلمات در او اصلاح شود. برخي كودكان مبتلا به اين عارضه براي اطلاح گفتار نياز به عمل جراحي ترميمي در ناحيه حلق دارند و اين موضوع بايد به موقع تشخيص داده شود. در صورتي كه چنين كودكاني به موقع درمان نشوند، در آينده با مشكلات شنوايي و گفتاري مواجه مي‌شوند و كودك دچار مشكلات روحي و رواني مي‌شود."

دكتر حسن آبشيريني، متخصص گوش، حلق و بيني و عضو هيات علمي دانشگاه علوم پزشكي جندي‌شاپور اهواز نيز درباره اين عارضه مي‌گويد: "شكاف كام يك مشكل ارثي و ژنتيكي نيست و در صورتي كه پدر يا مادري دچار اين مشكل باشند، اين عارضه به نوزاد منتقل نمي‌شود. اين عارضه به دليل نقص در رشد ساختماني فك فوقاني و كام نرم در دوران جنيني ايجاد مي‌شود. كودكان مبتلا به اين عارضه در صحبت كردن و اداي كلمات با مشكل مواجه‌اند؛ چنين افرادي توانايي توليد صدا را دارند، ولي در كلام و جمله‌بندي با مشكل مواجه مي‌شوند و زماني كه مي‌خواهند صحبت كنند هوا از درون حفره ايجاد شده در دهان عبور كرده و وارد بيني مي‌شود، به همين دليل تكلم آنها با مشكل مواجه مي‌شود."

او ادامه مي‌دهد: "مشكل ديگر اين است كه عضلات كام كه در باز كردن شيپور استاش(لوله بين گوش و حلق) نقش دارد، به دليل اين ناهنجاري از كار مي‌افتد و شيپور استاش براي هميشه بسته مي‌ماند و به همين دليل تهويه در گوش مياني انجام نمي‌شود و دستگاه شنوايي با مشكلاتي مانند عفونت مواجه مي‌شود. زمان انجام عمل جراحي بسيار مهم است، زيرا اگر جراحي دير انجام شود، درصد موفقيت كاهش مي‌يابد. در عمل جراحي شكاف كام، پيوندهايي از مخاط حلق برداشته مي‌شود تا شكاف ترميم شود؛ با اين وجود حتي پس از انجام عمل و بسته شدن شكاف، كيفيت صدا به حالت طبيعي برنمي‌گردد و به همين دليل لازم است گفتاردرماني انجام شود."

"مهسا" اين روزها از مشكلات ناشي از اين عارضه رنج مي‌برد و با توجه به اينكه خانواده او توانايي تامين هزينه‌هاي انجام عمل جراحي را ندارند، اين دختربچه هفت‌ساله درد ناشي از بيماري‌اش را تحمل مي‌كند.