مصرف زیاد و به‌تبع آن اهمیت مقاطع فولادی در صنایع مختلف بر کسی پوشیده نیست. کارخانه‌های زیادی در داخل کشور تلاش می‌کنند تا نیازهای بازار آهن آلات را تامین می‌کنند. در این بین کیفیت بالای محصولات، رعایت استانداردهای بین‌المللی و استفاده از مواد اولیه مرغوب نقش مهمی در امنیت سازه‌های عمرانی، اتومیبل‌ها، لوازم‌خانگی و سایر محصولاتی که در آن‌ها فولاد به کار رفته ایفا می‌کند.
در این مقاله همراه شما خوانندگان گرامی هستیم تا محصولات ۳ کارخانه بزرگ تولیدکننده آهن آلات را به‌همراه تاریخچه‌ای کوتاه معرفی کنیم.
کارخانه فولاد هفت الماس، جهت تولید انواع محصولات فولادی از جمله ورق گالوانیزه، ورق استنلس و ورق روغنی در نزدیکی شهرستان قزوین در سال 1375 راه‌اندازی شد.
طبق نظر کارشناسان آهن پرتال:
"کارخانه هفت الماس، در سال 1382 فعالیت خود را آغاز کرد. این کارخانه که در جاده قزوین به کرج قرار دارد، با هدف تولید ورق گالوانیزه سرد در ابعاد 1000 در 1250 سانتی متر و با ظرفیتی معادل با 800000 تن ورق نورد سرد مشغول به فعالیت است."
در ابتدای سال 1382، ظرفیت خط تولید 100,000 تن ورق گالوانیزه وجود داشت اما این مقدار با راه‌اندازی خط‌های تولید نورد سرد به 800,000 تن نورد ورق سرد در سال 1387 افزایش یافت.
همانگونه‌که اشاره شد در بین مقاطع فولادی تولیدی این کارخانه، ورق‌ها بخش قابل توجهی را شامل می‌شود. فلز روی یک پوشش برای محافظت از فولاد در ورق‌های گالوانیزه است که نمی‌گذارد هوا و رطوبت در بلند مدت موجب خورده شدن و زنگ زدن فلز شود.
به طور کلی محصولات گالوانیزه، در شکل‌های مختلف نواربری، ذوزنقه‌ای و سینوسی، شیت و کلاف تهیه می‌گردند. صنایع کامپیوتری و الکترونیک، تابلوهای تبلیغاتی و علایم رانندگی، سامانه‌های تهویه و هدایت هوای مطبوع، ساخت کابل و سیم‌های برق، صنایع سیمان، تولید لوله و پروفیل، ساخت سیلو، ساخت ساندویچ پانل، ساخت کابینت و لوازم خانه و آشپزخانه به این محصولات به عنوان ماده اولیه نیاز دارند.
در ادامه به توضیح هر یک می‌پردازیم:
ورق روغنی
این ورق‌ها، در صنایع گوناگونی مثل لوازم اداری، مبلمان و خودروسازی کاربرد دارد. ورق روغنی از انجام فرآیند نورسرد روی ورق گرم بدست می‌آید و دلیل نام‌گذاری آن آغشته شدن به روغن در طی تبدیل است. این محصول به دو حالت شیت و رول با ضخامت‌های 0.3 تا 3 میلی‌متر و عرض 100 تا 125 میلی‌متر عرضه می‌شود.
ورق گالوانیزه
صنایع مختلف از این مقطع فولادی برای تولیدات خود استفاده می‌کنند که مقاومت آن در برابر زنگ‌زدگی و ساییدگی امتیاز بزرگی است. این ورق به صورت کرکره، رول و شیت در طول و ضخامت‌های 0.3 تا 2 میلی‌متر ارایه می‌شود.
ورق رنگی
در فرآیند تولید این محصول ابتدا پاک کردن چربی‌ها و شست‌وشو با آب انجام شده، سپس با هوای گرم خشک می‌شوند. یا آبکاری دو سطح ورق با محلول کروماته چسبندگی و پذیرش سطح ورق برای رنگ افزایش می‌باید. سطح دو طرف ورق با غلتک رنگ پرایمر شده و پس از آن به کوره فرستاده می‌شود تا حرارت ببیند.
لازم به ذکر است سطح زیری ورق با رنگ‌هایی از نوع آپوکسی با توانایی فرم‌پذیری و در سطح رویی رنگ‌هایی از جنس پلی‌وینیل، اپکسی، پلی‌آمید، اورتان، پلی‌استر و یا آکرلیک مصرف می‌شود.
ورق‌های رنگی نیز به‌صورت فرم‌های سینوسی و ذوزنقه‌ای یا مسطح و یا به‌صورت رول در رنگ‌های گوناگون و با ضخامت‌های 0.3 تا 1.25 میلی‌متر تولید می‌شوند.
ورق آلوزینک
ورق آلوزینک یا گالوالوم در ترکیبات خود علاوه بر روی (Zn)، آلومینیوم را نیز داراست. این مورد باعث شده تا عمر مقاومتی آن به اکسیدشدگی و خوردگی افزایش یابد. این مقطع فولادی در صنایع گسترده‌ای نظیر ساختمان‌سازی، برق‌کشی، خودروسازی و محصولات دیجیتالی به کار گرفته می‌شود. گالوالوم با عرض 700 تا 1275 میلی‌متر و ضخامت 0.2 تا 1.25 میلی‌متر به صورت رول یا شیت تهیه می‌گردد.
عرشه فولادی
ورق عرشه فولادی هفت الماس، برای ساخت کف و سقف واحد‌ها در ساختمان‌سازی کاربرد دارد. این محصول با نام‌های دیگری نظیر عرشه کیو (Q)، عرشه فلزی و عرشه کفی نیز شناخته می‌شود و در تولید آن از ورق گالوانیزه استفاده می‌شود.
کارخانه صبا فولاد زاگرس در سال 1393 در شهرک سفید دشت در راستای تولید محصولات فولادی پرکاربرد در صنایع عمرانی نظیر میلگرد، ناودانی و نبشی احداث گردید.
به گفته کارشناسان با تجربه آهن پرتال:
“کارخانه صبا فولاد زاگرس، یکی از جدیدترین تولیدکنندگان میلگرد در شهرستان بروجن بوده که با کادری حرفه‌ای و استفاده از تجهیزات به‌روز توانسته تا محصولاتی باکیفیت بالا تولید کند. مجتمع صبا فولاد زاگرس با توانایی تولید 420 هزار تن در سال میلگرد آجدار 400 و 500 بخشی از نیاز بازار را تامین می‌کند.”
این کارخانه دارای دو فاز است که فاز اول آن از زمان احداث توانسته سالانه 420هزار تن مقاطع فولادی گفته شده را تولید کند. فاز دوم در صورت احداث خواهد توانست سالانه 100هزار تن شمش فولادی به بازار آهن آلات عرضه کند.
نبشی و ناودانی، شمش فولادی و انواع میلگرد از محصولات تولید شده در صبا فولاد هستند.
میلگرد
میلگردهای این مجموعه صنعتی به دو صورت آجدار و ساده هستند. نوع آجدار نیز به دو دسته میلگرد آجدار 500 و میلگرد اجدار 400 تقسیم می‌شود. میلگرد ساده نیز همانطورکه از اسم آن مشخص است بدون دندانه است.
تولید مقاطع فولادی ساختمانی هدف اصلی تاسیس فولاد خرسان نیشابور در سال 1369 و نزدیکی شهر نیشابور بود. بیش از ۳ دهه فعالیت و رعایت استانداردهای جهانی از جمله ویژگی‌های این مجموعه است.
کارشناسان آهن پرتال بر این باورند که:
“بخش گسترده‌ای از نیاز صنایع مختلف در ایران و حتی خارج از کشور توسط کارخانه فولاد خراسان تامین می‌شود؛ در واقع مجتمع فولاد خراسان طی سال‌ها تلاش توانسته تا خود را به عنوان یکی از بزرگ‌ترین و مهم‌ترین قطب‌های صنعتی شرق ایران تبدیل کند. کارخانه فولاد نیشابور، 4.1 میلیون تن در سال میلگرد، شمش فولادی، نبشی و ناودانی در سایزهای 3*25*25 تا 7*60*60، تسمه فولادی و آهن اسفنجی تولید و در بازار عرضه می‌کند.”
این کارخانه دارای ۴ واحد اصلی ذوب و ریخته‌گری، احیای مستقیم، گندله سازی و نورد گرم است. مجموع ۱۸ واحد اصلی و پشتیبانی قادر به تولید 4.1 میلیون محصولات فولادی در سال هستند.
میلگرد، نبشی، ناودانی، آهن اسفنجی، تسمه و شمش فولاد از عمده مقاطع تولیدی این مجموعه صنعتی هستند.
بیلت خراسان
شمش فولاد خراسان، با طول 12000 و سایزهای 150 در 150 و 130 در 130 میلی‌متر عرضه می‌شود. ترکیبات شیمیایی به کار رفته در شمش این کارخانه کربن، سیلیسیم، فسفر، گوگرد، منگنز، نیکل، مس و کروم است.
میلگرد
میلگردهای فولاد خراسان به دو دسته ساده و آجدار تفکیک می‌شوند. میلگردهای ساده در سایزهای ۱۰ الی ۵۰ متری با استاندارد 3132، تنش تسلیم 240 و مقاومت کششی 360 تهیه می‌شوند.
میلگردهای آجدار جناغی و مرکب با استاندارد 3132 و سایزهای 10 تا 32 متری با تنش تسلیم 340-400 و مقاومت کششی 500-600 در این مجتمع تولیدی ساخته می‌شود.
سخن پایانی
کارخانه هفت الماس در تولید ورق‌های فولادی مختلف برجسته‌تر از دو کارخانه دیگر ظاهر شده است. کارخانه صبا فولاد زاگرس و فولاد خراسان هر دو در تامین مواد اولیه ساختمان‌سازی سهم دارند با این تفاوت که کارخانه فولاد خراسان تنوع بیشتری از محصولات را در تولیدات خود جای داده است.
از لحاظ ظرفیت تولید محصولات فولاد، کارخانه‌ها به ترتیب فولاد خراسان بیشتر از هفت الماس و هفت الماس بیشتر از صبا فولاد زاگرس است. هر چند به دلیل فراز و نشیب‌هایی که ممکن است یک مجتمع تولیدی طی کند؛ مواردی نظیر کار با نصف ظرفیت یا احداث واحدهای جدید در کاهش یا افزایش میزان تولید موثر باشند.
قیمت آهن، متاثر از عوامل زیادی مثل قیمت جهانی سنگ آهن، نرخ دلار، قیمت حامل‌های انرژی، میزان عرضه و تقاضا، کیفیت تولید کارخانه و... دارای نوساناتی است و قیمت یک محصول در چند کارخانه متفاوت در زمان واحد می‌تواند متفاوت باشد.
برای همین توصیه می‌کنیم برای مطلع شدن از قیمت روز آهن آلات به سایت آهن پرتال سر بزنید. همچنین در مجله آهن پرتال جدیدترین اخبار و تحلیل‌های این بازار به صورت رایگان برای علاقه‌مندان منتشر می‌شود.
