انتخاب / یوسف نیکزاد؛ کابل: رهبران طالبان و همه اعضای کابینه این گروه با برگزاری اجلاس مهمی در قندهار با هدف حل اختلافات درونی و تصمیمگیری در مورد چگونگی پیشبرد امورات حکومتی شان در آینده رایزنی کردند.
نشست سه روزه رهبران طالبان، امروز (چهارشنبه، ۴ بهمن ۱۴۰۱) در شهر قندهار پایان یافت؛ یافته‌های تحلیلگران نشان می‌دهد، در این نشست که تمام جناح‌های طالبان در آن حضور داشتند، آنان به نتایج ملموسی دست نیافته اند و اختلافات درونی این گروه همچون گذشته پابرجا باقی مانده است.
در این راستا، منابع امنیتی حکومت گذشته افغانستان اعلام کرده اند که در این اجلاس، در کنار رهبران طالبان، رئیس سازمان استخباراتی پاکستان نیز حضور داشته است. علاوه بر حضور غیررسمی رئیس سازمان اطلاعاتی پاکستان، نمایندگان سیاسی چین و روسیه نیز در دیدارهای جداگانه‌ای سرگرم مذاکره با طالبان در کابل هستند.
ذبیح الله مجاهد سخنگوی گروه طالبان در بیانیه رسمی که منتشر کرده، نشست رهبران این گروه در قندهار را پر دست‌آورد عنوان کرده است: «در این نشست که سه روز به طول انجامید، ملا هیبت الله آخندزاده رهبری طالبان به تمام مقامات و مسئولین طالبان هدایات لازم را در جهت انجام امورات بهتر کاری هدایت فرمودند.»
مجاهد در بیانیه منتشر شده تذکر داده است که در بخش عمده این نشست، به مشکلات اقتصادی افغانستان پرداخته شده است و ملا هیبت الله آخندزاده، در جریان این نشست، از مردم خواسته است تا با پرداخت «زکات» و «عشر» حکومت طالبان را از نظر اقتصادی حمایت کنند.
بر اساس اعلامیه منتشر شده طالبان، رهبر مذهبی این گروه به «ملا عبدالسلام حنفی» معاون اداری ریاست الوزرای افغانستان وظیفه سپرده است تا مشکلات اداری موجود در حکومت این گروه را حل کنند و بروکراسی غیرضروری را ادارات حکومتی حذف کنند.
در بخش دیگر این بیانیه همچنان تأکید شده است که جنگجویان طالب تنها در بخش‌های نظامی استخدام شوند و به امورات ملکی دخالت نکنند.
اما، آگاهان به امور سیاسی آنچه در این بیانیه آمده اند را رد کرده و تأکید دارند که هدف اصلی نشست سه روزه تمام رهبران نظامی طالبان در قندهار، بحث در مورد چگونگی پایان دادن به اختلافات درونی این گروه بوده است.
علی جان احمدی، استاد دانشگاه و تحلیلگر امور سیاسی به «انتخاب» می‌گوید: «طالبان به دو شاخه اصلی و حدود پانزده شاخه فرعی تقسیم می‌شوند. شبکه حقانی که اکنون بخش اعظمی از قدرت در اداره طالبان را تصاحب کرده، بصورت مستقیم از سازمان اطلاعاتی پاکستان ( ISI ) دستور می‌گیرند و به دنبال تصاحب کامل قدرت در افغانستان هستند و جناح قندهار که به رهبری ملابرادر با آمریکا در قطر توافق نامه نظامی امضاء کرده اند، از دخالت مستقیم سازمان اطلاعاتی پاکستان در امور داخلی این گروه ناراحت اند و این باعث دو دستگی بین آنها شده است.»
احمدی می‌افزاید که چگونگی تقسیم قدرت میان جناح قندهار و اعضای شبکه حقانی هدف اصلی نشست قندهار بوده است: «در حال حاضر شبکه حقانی تلاش دارد تا رهبری مذهبی این گروه در افغانستان را از ملاهیبت الله آخندزاده گرفته و به سراج الدین حقانی که اکنون در پاکستان به سر می‌برد انتقال دهند و جناح قندهار طالبان این خواسته را نمی‌پذیرند.»
وی همچنان می‌افزاید که فرماندهان نظامی طالبان در قندهار «ملاحسن آخند» را به عنوان رئیس‌الوزرا قبول ندارد و پافشاری می‌کنند که «ملا عبدالغنی برادر» به عنوان رئیس الوزرا و «شیر محمد عباس ستانکزی» به عنوان وزیر امور خارجه طالبان تعیین شوند.
در حال حاضر وزارت دفاع ملی افغانستان تحت رهبری ملا یعقوب پسر رهبر فقید طالبان «ملا محمد عمر» از جناح قندهار و وزارت داخله افغانستان (وزارت کشور) و ریاست امنیت ملی افغانستان (استخبارات) در اختیار شبکه حقانی قرار دارد.
احمدی خاطر نشان می‌سازد: «شبکه حقانی که پشتبانی کامل سازمان استخباراتی پاکستان را با خود دارد در حال حاضر، بانک مرکزی افغانستان، وزارت مالیه، وزارت مخابرات، وزارت معارف، وزارت تحصیلات عالی، وزارت داخله و ریاست امنیت ملی را در اختیار دارد. پاکستان با دخالت‌های مستقیم می‌کوشد تا رهبری مذهبی طالبان را نیز از جناح قندهار گرفته و به شبکه حقانی انتقال دهد.»
اما، سخنگویان طالبان، همواره اختلافات درونی این گروه را رد کرده و وانمود می‌کنند که هیچ اختلافی میان اعضای این گروه وجود ندارد.
مشاهده عملکردهای طالبان در شش ماه گذشته نشان می‌دهد که بخش‌های اجرائی این گروه با هم هماهنگ نیستند و حکم همدیگر را نمی‌پذیرند. موضوع بسته ماندن مدرسه‌های دخترانه نیز یکی از جدی ترین موضوعات مورد اختلاف این گروه است که بر آن اجماع نظر وجود ندارد.
عزیز احمد رایان سخنگوی وزارت معارف در گفتگو با خبرنگار «انتخاب» در کابل، به گونه ضمنی اذعان می‌دارد که در مورد بازگشایی مدارس دخترانه اجماع نظر وجود ندارد و رهبران آنها در نشست قندهار روی این مسأله نیز باهم تصمیمگیری می‌کنند. در حال حاضر تمام سخنگویان طالبان از صحبت در این مورد منع شده اند.
وی در پاسخ به این پرسش «انتخاب» که چه کسی دستور عدم بازگشایی مدارس دخترانه در افغانستان را صادر کرده است، می‌گوید که این مورد در کابینه فیصله نشده است.
آن دسته از فرماندهان نظامی و مقامات این گروه که به جناح قندهار وابسته اند بصورت آشکارا به تصمیم مسدود ماندن مدارس دخترانه واکنش نشان داده و آنرا به باد انتقاد گرفته اند. اما، جنگجویان وابسته به شبکه حقانی که در امورات کاری شان از سازمان استخبارات پاکستان مشورت می‌گیرند در این مورد سکوت کرده اند.
تحلیلگران به این باورند، به دلیل اینکه شبکه حقانی بر وزارت معارف افغانستان نفوذ گسترده دارد به مشورت همکاران پاکستانی شان چنین تصمیمی گرفته اند تا از جهان در بدل بازگشایی مکاتیب دخترانه امتیاز سیاسی بگیرند.
در پایان امروز (پنج‌شنبه، ۴ بهمن)، برخی از رهبران طالبان که از نشست قندهار به کابل برگشته اند، خواهان بازگشایی مدارس دخترانه شده اند.
عزیز احمد رایان، سخنگوی وزارت معارف به «انتخاب» می‌گوید که در نشست قندهار پیرامون موضوع تحصیل زنان و دختران و بازگشایی مدارس دخترانه تصمیمگیری شده است. با این حال، این موضوع در بیانیه رسمی این گروه درج نشده است.
