پایگاه خبری تحلیلی انتخاب (Entekhab.ir) : یورونیوز: یک مطالعه جدید که توسط محققان در آمریکا انجام شده است نشان میدهد جسم مایعمانندی که پیش از این به عنوان آب در زیر سطح یخزده مریخ شناسایی شده بود، احتمالا تنها یک سراب غبارآلود است.
پیشتر در سال ۲۰۱۸ دانشمندان با مشاهده انعکاسهای راداری درخشان از سطح زیرین مریخ اعلام کرده بودند دریاچهای از آب مایع را در زیر سطح کلاهک یخی جنوب سیاره سرخ یافتهاند. با این حال مطالعه جدید که توسط پژوهشگران در دانشگاه تگزاس آستین منتشر شده است نشان میدهد این انعکاسهای راداری در واقع با بازتابها از دشتهای آتشفشانی موجود در سطح سیاره مریخ مطابقت دارد. از همین رو دانشمندان تصور میکنند وجود «سنگ آتشفشانی مدفون در زیر یخها» توضیح قابل قبولتری برای کشف پیشین به شمار میآید.
سیریل گریما، محقق سیارهشناسی در موسسه ژئوفیزیک دانشگاه تگزاس، در این باره گفت: «برای اینکه آب تا این اندازه پایدار و نزدیک به سطح بماند، هم به یک محیط بسیار شور و هم به یک منبع گرمای قوی و محلی نیاز دارد. اما این با آنچه ما از منطقه میدانیم مطابقت نمیکند.»
محققان در پژوهش تازه از دادههای راداری استفاده کردهاند که ظرف سه سال توسط رادار پیشرفته مریخ موسوم به «مارسیس» (MARSIS) متعلق به آژانس فضایی اروپا جمعآوری شده است. این رادار امواجی را به سمت مریخ ارسال میکند و این امواج با عبور از سطح یخی میتوانند به زیر آن راه پیدا کنند و سپس بازگردند. دانشمندان با اندازهگیری این بازتابها که به فضاپیما بازگشتهاند میتوانند سطح زیرین مریخ را مطالعه کنند بدون آنکه احتیاج داشته باشند سطح رویی آن را سوراخ کنند.
دانشمندان در این پژوهش جدید از یک مدل کامپیوتری بهره بردند که به آنها اجازه میداد سطح مریخ را از یخ بپوشانند و مشاهده کنند که دادههای حاصل از رادار در این وضعیت چه تغییری میکند. آنان در جریان این آزمایش دریافتند دشتهای آتشفشانی مدفون زیر یخ، امواج رادار را به شیوهای شبیه به آب مایع منعکس میکنند.
دانشمندان میگویند وقتی به نقشه راداری کامپیوتری از مریخ نگاه کردهاند متوجه انعکاسهای درخشانی شدند که شبیه انعکاسهای مشاهدهشده پیشین در جنوب مریخ بودند، با این تفاوت که آنها در تمام عرضهای جغرافیایی پراکنده شده بودند. بنا به اعتقاد پژوهشگران، جریان گدازههای غنی از آهن میتوانند اشعه رادار را طوری منعکس کنند که مشابه بازتاب از سطح آب به نظر بیایند.
محققان میگویند ذخایر معدنی ناشناخته در بستر رودخانههای خشکشده نیز میتوانند تاثیر مشابهی داشته باشند، با این حال هنوز جنس دقیق آنها مشخص نیست. گروهی از دانشمندان در دانشگاه یورک تصور میکنند منبع این بازتابهای درخشان نوعی خاک رس هستند که هنگام فرسایش سنگ در آب ایجاد میشود.
نتایج تحقیق تازه در نشریه علمی Geophysical Research Letters منتشر شده است.