ایلنا: مدیر کل دفتر حفاظت و مدیریت حیات وحش سازمان حفاظت محیط زیست گفت: بیشترین گونه‌های پرندگان در معرض قاچاق، شاهین سانان از جمله بحری و بالابان‌ها هستند که اغلب به کشورهای جنوبی حاشیه خلیج فارس قاچاق می‌شوند.
«شهاب الدین منتظمی» مدیر کل دفتر حفاظت و مدیریت حیات وحش سازمان حفاظت محیط زیست در ارتباط با قاچاق حیوانات از ایران به کشورهای دیگر گفت: درحال حاضر عمده‌ترین حیوانات در معرض تهدید قاچاق، پرندگان شکاری هستند. بیشترین گونه‌های پرندگان در معرض قاچاق، شاهین سانان از جمله بحری و بالابان‌ها هستند که اغلب به کشورهای جنوبی حاشیه خلیج فارس قاچاق می‌شوند. خوشبختانه با توجه به استمرار پایش‌ها و افزایش مراقبت ها، از سال گذشته شاهد این هستیم که موارد جلوگیری از این تخلف‌ها زیاد شده است، از بخش اعظمی از این تخلفات جلوگیری می‌شود و این پرندگان در زیستگاه‌های اصلی خود با نظارت کامل همکاران ما در اداره کل رهاسازی می‌شوند.
او در ارتباط با خبری مبنی بر صادرات بلبل خرما از مقصد خوزستان به یکی از کشورهای حاشیه خلیج فارس گفت: اصلا پرندگان زینتی جدا از موضوع پرندگان حیات وحش است. بخش اعظم پرندگان زینتی از جمله گونه‌های غیربومی ما هستند. هیچ مشکلی در بحث صادرات این گونه‌ها وجود ندارد زیرا به هرحال این یک نوع صادرات است. آن‌هایی که کاملا با هماهنگی سازمان صادر می‌شوند، مجوز دریافت می‌کنند. بخشی مانند صادرات شترمرغ و کبوترهای پرورشی مجوزهای قانونی برای تکثیر را در اختیار دارند.
منتظمی افزود: اما بلبل خرما، گونه انحصاری، اندمیک و در معرض خطر ما نیست. اگر بلبل خرما از طبیعت زنده گیری شود، قطعا قاچاق است و با آن برخورد می‌شود. اما سالیان سال است می‌بینیم که بعضا آن را به عنوان پرنده زینتی نگه داری و جوجه گیری می‌کنند و عمده منبع آن دیگر از طبیعت نیست؛ از طرفی این پرندگان در تعداد بالا برای مثال پنج هزار مورد صادر نمی‌شوند.
منتظمی گفت: اگر فردی پرنده زینتی از کشور صادر می‌کند، باید مشخص کند منبع آن کجاست و از کجا آن را تهیه کرده است زیرا ما تنها نگران خروج پرندگان قاچاق شده نیستیم، بلکه نگران ورود قاچاق نیز هستیم.
او درپاسخ به این سوال که چگونه موارد صادرات پرندگان زینتی از پرندگان زنده گیری شده از طبیعت از سوی قاچاقچیان تشخیص داده می‌شوند، گفت: برای یک فروشنده اصلا مقرون به صرفه نیست که وقت بگذارد و پنجاه عدد بلبل خرما را زنده گیری کند، زیرا اگر بخواهد از پرنده فروشی‌ها اقدام کند، ظرف یک هفته می‌تواند سی تا چهل مورد را جمع آوری کند. اما یک هفته وقت گذاشتن برای جمع آوری بلبل خرما اصلا برایش ارزش اقتصادی ندارد. البته باید به سمت ساماندهی این مساله برویم.
منتظمی گفت: پرندگان زینتی دامنه‌ای از پرندگان مختلف است. ما قطعا برای اینکه هم جلوی قاچاق ورود و هم قاچاق خروج این پرنده‌ها را بگیریم باید ساماندهی کنیم و مراکز تکثیر مجوزدار باشند. البته دو یا سه مرکز در این زمینه مجوزهای لازم را دارند و پرندگان را حلقه‌گذاری کرده و با کد مشخصی اقدام به صادرات آن‌ها می‌کنند. اما به هرحال شاهد این هستیم که در بسیاری از خانه‌ها در ابعاد کوچک و بزرگ قناری و عروس هلندی و مانند آن تکثیر می‌شود. از آنجا که این‌ها گونه‌های بومی ما نیست و پرنده زینتی هستند، بسیاری از افراد دنبال اینکه مجوز بگیرند نیستند. ما این توصیه را به افراد می‌کنیم که حتما مجوزهای لازم را بگیرند و برای ادامه و باثبات بودن کارشان حتما پیگیری کنند و مجوزهایی را از ادارات محیط زیست استان‌ها دریافت کنند که اگر می‌خواهند گونه‌ای را از مرکزشان خارج یا وارد کنند همگی کنترل شده باشد.
منتظمی در پاسخ به این سوال که آیا سازمان حفاظت محیط زیست برنامه ای برای ساماندهی مراکز بدون مجوز پرورش پرندگان دارد، گفت: اصلا پرندگان زینتی غیرحمایت شده مانند قناری در حوزه کاری ما نیستند. اما بازهم این را به این مراکز پیشنهاد و توصیه می‌کنیم. به این دلیل که شاید اگر کسب و کارشان گرفت بخواهند آن را گسترش دهند. حتما اقدام کنند که کارشان در چارچوب ضوابط باشد. به هرحال در ورود و خروج این گونه‌ها در آینده باتوجه به دستورالعمل‌ها ممکن است نگاه‌ها متفاوت باشد و ممکن است دچار چالش و اذیت شوند.
