همشهری: به‌دنبال تداوم نزول سنگین شاخص بورس بازده سرمایه‌گذاری در بورس در سال‌جاری به صفر رسید.
روند نزولی بازار سهام که از مرداد ماه پارسال تاکنون آغاز شده از ابتدای هفته جاری شتاب بیشتری گرفته است طوری که از ابتدای هفته جاری تاکنون ارزش بازار سهام بیش از ۱۴۰ هزار میلیارد تومان نزول کرده است. همزمان بعد از ۲ سال ارزش کل بازارفرابورس نیز به زیر ۱۰۰۰ هزار میلیارد تومان نزول کرده است. داده‌های آماری نشان می‌دهد؛ ارزش کل بازار سهام از مرداد ماه پارسال تاکنون ۲۰۰ میلیارد دلار نزول کرده است و از ۴۲۵ میلیارد دلار در ۲۰ مرداد ماه پارسال به ۲۲۵ میلیارد دلار در دی‌ماه امسال رسیده است.
این نزول، اما از هفته جاری و همگام با افت قیمت دلار شتاب بیشتری گرفته و به روند خروج نقدینگی از بازار سهام دامن زده است. با شتاب گرفتن این روند نزولی در مبادلات روز گذشته میزان بازده سرمایه‌گذاری در بورس به صفر رسید.
سرمایه‌گذاری برای هیچ
آمار‌ها نشان می‌دهد همگام با افت ۵ درصدی قیمت دلار از اواخر هفته قبل، تا دیروز، شاخص بورس هم ۲.۲ درصد افت کرده و به همان سطحی باز گشت که در ابتدای سال بود. اینکه بازده سرمایه‌گذاری در بورس درپایان مبادلات دیروز به صفر رسید، یعنی سرمایه‌گذارانی که از اول امسال تاکنون در بورس سرمایه‌گذاری کرده‌اند نه فقط هیچ سودی به‌دست نیاورده‌اند، بلکه با توجه به نرخ رشد تورم با زیان هم مواجه شده‌اند.
ماجرا زمانی جدی‌تر می‌شود که بدانیم؛ شاخص قیمت هم‌وزن که میزان رشد قیمت سهام شرکت‌ها را به دقیق‌ترین شکل محاسبه می‌کند در این مدت ۲۳.۱ درصد افت کرده است، یعنی سهامدارانی که از هیچ شرکتی در بورس سود سالانه دریافت نکرده‌اند به‌طور میانگین ۲۳.۱ درصد زیان کرده‌اند.
با احتساب نرخ تورم ۴۳ درصدی، میزان زیان واقعی سهامداران، در ۲۹۵ روز سپری شده از سال‌جاری، به ۶۶ درصد می‌رسد. در همین مدت قیمت طلا و دلار بیش از ۱۰ درصد و میانگین قیمت هر مترمربع مسکن در شهر تهران ۱۱.۱ درصد افزایش یافته است.
کاهش ازرش معاملات خرد
نزول مداوم شاخص کل بورس از مرداد پارسال تاکنون ریسک سرمایه‌گذاری در بازارسهام را افزایش داده و به خروج هزاران میلیارد تومان پول از بازار سهام منجرشده است. برخی آمار‌ها نشان می‌دهد در ۱/۵ سال گذشته بیش از ۱۰۰ هزار میلیارد تومان نقدینگی از بازار سهام خارج شده و این روند دست‌کم در ۲ ماه گذشته هر روز تشدید شده است. آمار‌های مربوط به ارزش معاملات خرد نیز بر افزایش شتاب خروج پول از بورس مهر تأیید می‌زند. طبق آمار‌ها ارزش روزانه معاملات خرد از پاییز امسال تاکنون هر روز کمتر شده است و دیروز به کمترین میزان در ۲ سال گذشته رسید. سرمایه‌گذاران در مبادلات دیروز بورس جمعا ۲ هزارو ۶۳۵ میلیارد تومان دادوستد انجام دادند که این میزان دست‌کم ۷۰ درصد کمتر از میانگین ارزش معاملات خرد در شهریورماه است. در شهریور ماه امسال با وجود آنکه ارزش معاملات خرد نسبت به پارسال ۲۰ هزار میلیارد تومان کاهش یافته بود با این حال روزانه به‌طور میانگین ۸ هزارو ۷۵۰ میلیارد تومان سهام دادوستد می‌شد. این میزان در این مدت بیش از ۶ هزارو ۱۰۰ میلیارد تومان کاهش یافته است. اما دلایل خروج گسترده نقدینگی به‌ویژه از ابتدای هفته تاکنون چیست؟
دلایل نزول
اطلاعات موجود نشان می‌دهد علت اصلی نزول بازار سهام را باید در سیاست‌های کلان جست‌وجو کرد. از یک طرف دولت در تلاش است برای مبارزه با تورم نرخ بهره را بالا نگاه دارد. از طرف دیگر شیب رشد تورم و قیمت دلار نیز به‌عنوان محرک‌های رشد بازار سهام کندتر شده است. با این حال به‌نظر می‌رسید ظرف چند روز گذشته انتشار برخی اخبار در مورد انجام توافق هسته‌ای که به افت قیمت دلار منجر شد نیز در نزول بورس نقش داشته است. ضمن اینکه به‌نظر می‌رسد دولت حجم فروش اوراق بدهی را در بازار افزایش داده است. چنان‌که در مبادلات روز گذشته ارزش معاملات اوراق بدهی در فرابورس رکورد تازه‌ای ثبت کرد و به ۱۴۴ هزار میلیارد تومان رسید. هرچند تا لحظه تنظیم این گزارش اطلاعاتی درباره جزئیات این معاملات منتشر نشده که نشان دهد چه میزان از این معاملات مربوط به عملیات بازار باز و چه میزان مربوط به پذیره‌نویسی اوراق بدهی دولتی بوده، اما برخی برآورد‌ها نشان می‌دهد؛ از جمع کل معاملات انجام شده ۱۳۱ هزار میلیارد تومان مربوط به عملیات بازار باز و ۱۳ هزار میلیارد تومان مربوط به پذیره‌نویسی اوراق بدهی جدید دولتی بوده است. عملیات بازار باز بانک مرکزی به معنی فروش اوراق توسط دولت در بازار سرمایه نیست و مستقل از فروش اوراق بدهی دولتی در بورس بوده است. طبق آمار‌های موجود دولت از ابتدای امسال تاکنون ۵۴ هزار میلیارد تومان اوراق بدهی در بورس فروخته و همین موضوع به هدایت بخشی از نقدینگی به‌سمت این بازار منجر شده است.
