اگر حول و حوش سه دهۀ اخیر به دنیا آمده باشید حتماً روال تغییر سیستم تاکسی‌ها را به خوبی متوجه شده‌اید. زمانی بود که برای درخواست تاکسی، یک راه بیشتر وجود نداشت: ایستادن سر خیابان تا رد شدن یک تاکسی و اشاره به آن برای توقف، سوار شدن و رسیدن تا مقصد. چندی گذشت و تاکسی‌های تلفنی شروع به کار کردند. تنها یک تماس با آژانس کافی بود تا خودروی درخواستی به در منزل‌تان بیاید. هرچند در بسیاری از مواقع با عدم وجود سرویس مواجه می‌شدیم. اما اینک شاهد تغییراتی چشمگیر در سیستم‌های درخواست تاکسی شده‌ایم. توسعۀ پلفترم‌های تاکسی اینترنتی موجب ظهور موج جدیدی از مشاغل شد. تاکسی آنلاین به مسافران و رانندگان این امکان را داد تا در کمال امنیت، مقاصد خود را دنبال کنند.
روزهای ابتدایی که سرویس‌های آنلاین درخواست تاکسی روی کار آمده بودند این سؤال جدی وجود داشت که امنیت سفرها چگونه تأمین می‌شوند؟ پاسخ به این سؤال در حال حاضر برای بسیاری از ما روشن است. توسعه دهندگان اپ تاکسی اینترنتی با در نظر داشتن ساختارهای امنیتی مختلف، سکویی امن برای مسافران و رانندگان پدید آورده‌اند.
سبک و سیاق و روند فعالیت همۀ تاکسی‌های آنلاین با نظارت دقیق سازمان‌های متمرکز دنبال می‌شود. همۀ رانندگان موظف به احراز هویت هستند. از طرف دیگر، سیستم‌های مسیریابی نیز توانسته‌اند نقشی مهم در این زمینه ایفا کنند. اما ببینیم ساختارهای امنیتی در سرویس‌های تاکسی آنلاین به چه صورت تعریف شده است و شامل چه مواردی هستند.
امنیت را می‌توان یکی از جدی‌ترین و مهم‌ترین مفهوم در زندگی انسان دانست. با این حال مسئلۀ امنیت در مورد زندگی انسانی شامل پیچیدگی‌های بیشتری است. در این مورد وقتی سراغ سیستم‌های اینترنتی و خدمات آنلاین می‌رویم نیز دغدغۀ بیشتری از قبل احساس می‌کنیم. حال وقتی قرار بر همسفر شدن دو غریبه با یکدیگر باشد، اهمیت آن دوچندان می‌شود. به همین دلیل، امنیت سفر را می‌توان دغدغۀ اصلی پلتفرم‌های تاکسی اینترنتی دانست. اقداماتی که توسعه‌دهندگان و تیم طراحی و پشتیبانی انجام می‌دهند، بیش از هر چیز دیگر به جهت تأمین امنیت مسافران و رانندگان است. روندی که با پیگیری فرآیند‌های زیر به شکل جدی دنبال می‌شود.
هیچ چیز مطمئن‌تر و امن‌تر از سپردن تأیید صلاحیت رانندگان به پلیس ناجا نیست. نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران با در اختیار داشتن سوابق کامل رانندگان و دریافت مدارک آنان، نظارتی جامع و دقیق بر تمامی رانندگان تاکسی‌های آنلاین دارد. تمامی اطلاعات رانندگان از قبیل اطلاعات هویتی، شمارۀ پلاک و بدنۀ خودرو، سوابق کیفری و تصویر چهره توسط پلیس ناجا مورد بازبینی قرار می‌گیرد. پلیس ناجا پس از بررسی همه جانبۀ مدارک، تأیید صلاحیت کاربران راننده را به شرکت اپ تاکسی اینترنتی اعلام می‌کند. اطلاعات هویتی و خودروی رانندگان از چندین منبع مختلف مورد بازبینی قرار گرفته و نهایت دقت در مورد آن به کار گرفته می‌شود. این اولین اقدام برای تعریف امنیت در ساختار سیستماتیک تاکسی‌های آنلاین است.
از زمان درخواست تاکسی اینترنتی تا رسیدن مسافر به مقصد، اطلاعات و مشخصات متعددی در اپلیکیشن تاکسی آنلاین ثبت و ضبط می‌شوند. از لحظه‌ای که راننده، درخواست مسافر را قبول می‌کند، روند ثبت اطلاعات سفر آغاز می‌شود. این اطلاعات شامل مبدأ و مقصد سفر روی نقشه، مسیر حرکت خودرو، شمارۀ پلاک، مشخصات راننده و اطلاعات تماس، پیام‌های رد و بدل شده و تقریباً هر دادۀ مهم دیگری است. اطلاعاتی نظیر مدت زمان سفر، ساعت حرکت از مبدأ و رسیدن به مقصد و تغییرات اعمال شده در سفر نیز ثبت می‌شوند. بنابراین می‌توان اطمینان داشت که در شرایط بحرانی، مدارک و اطلاعاتی کامل برای پیگیری هرگونه ناامنی در دست خواهد بود.
یکی از محتمل‌ترین اتفاقات در خصوص امنیت سفر، سوء استفادۀ احتمالی رانندگان از شماره تماس مسافران است. هرچند این اتفاق ممکن است توسط مسافران نیز صورت گیرد. تماس امن با پنهان کردن شمارۀ تلفن مسافر و راننده از یکدیگر، امنیت سفر را به شکلی قابل قبول افزایش می‌دهد. قابلیت تماس امن، این امکان را می‌دهد که به جای نمایش شمارۀ تلفن، از یک شمارۀ واسط برای برقراری ارتباط استفاده شود. بدین ترتیب می‌توان از هرگونه سوء استفادۀ احتمالی رانندگان یا مسافران جلوگیری کرد. قابلیت تماس امن یکی از امکانات مهم اپ تاکسی اینترنتی است. عدم توجه به این امکان، هزینه‌های مادی و معنوی متعددی را ایجاد خواهد کرد.
یکی از ساختارهای مهم امنیتی در سفر با تاکسی‌های آنلاین، به اشتراک‌گذاری موقعیت مکانی لحظه‌ای (Live Location) است. این قابلیت به مسافران این امکان را می‌دهد تا مشخصات سفرشان را با دوستان یا اعضای خانوادۀ خود به اشتراک بگذارند. بدین ترتیب امکان پیگیری لحظه‌ای موقعیت مسافر وجود خواهد داشت. با استفاده از این قابلیت علاوه بر نمایش موقعیت مکانی از لحظۀ شروع سفر تا پایان آن، امکان مشاهدۀ نام و نام خانوادگی راننده، تصویر چهره و شمارۀ پلاک خودرو نیز وجود دارد. بنابراین امکان تأمین امنیت سفر از طرف دوستان یا اعضای خانواده نیز میسر می‌شود.
اپلیکیشن‌های توسعۀ خدمات تاکسی‌های آنلاین، قابلیت مهمی را برای تأمین امنیت مسافران خود فراهم کرده‌اند. تیم توسعۀ امنیت با به کارگیری کارشناسان، پشتیبانی 24 ساعته از مسافران را تأمین می‌کنند. این قابلیت با ارسال پیام فوری به کارشناس امنیت فراهم می‌شود. در زمان احساس خطر و ناامنی از طرف راننده، در صورتی که به هر دلیل امکان تماس تلفنی با تیم امنیت وجود نداشت، می‌توان مشکل را از طریق ارسال پیام متنی منتقل کرد. این قابلیت در شرایطی که مسافران در خطر جانی یا مالی از طرف راننده هستند، تمام روند پیگیری را به تیم امنیت و پس از آن به پلیس ناجا می‌سپارد.
گزارش‌ها و امتیازاتی که توسط مسافران به رانندگان داده می‌شود توسط تیم امنیت سفر پیگیری می‌شوند. روند پیگیری گزارشات باعث ارتقاء یا نزول راننده در اپلیکیشن درخواست تاکسی می‌شود. معمولاً این روند با تعلیق یا قطع همکاری با رانندگان خاطی همراه است. به خصوص اگر گزارش کاربران مسافر از رانندگان در دستۀ موارد حاد قرار بگیرد، پیگیری‌ها از طرف تیم امنیت و حتی پلیس انجام می‌شوند. همچنین هرگونه برخورد نامناسب راننده در بخش بازخورد سفر قابل ثبت و پیگیری است. به ویژه در مواردی که این موضوع مرتبط با حریم شخصی باشد، پیگیری‌های سخت‌تری صورت خواهد گرفت.
آنطور که دانستیم، روند تأیید صلاحیت رانندگان توسط پلیس ناجا صورت می‌گیرد. همچنین متوجه شدیم که عدم حفظ حریم شخصی توسط راننده، چه تأثیراتی بر کیفیت سفر خواهد داشت. قابلیت تماس امن، ارائۀ بازخورد توسط مسافر، به اشتراک‌گذاری موقعیت مکانی زنده و همچنین تطابق خودرو و راننده پیش از آغاز سفر، همگی در راستای ارتقای امنیت سفر هستند. با در نظر داشتن همۀ این‌ها می‌توان گفت که قابلیت سفر امن، روندی رو به پیشرفت است. روندی که لازمۀ آن، همکاری دوجانبۀ مسافر و تیم توسعۀ امنیت است. هرچند این مورد در خصوص رانندگان نیز به شکلی متفاوت دنبال می‌شود. با وجود تمام تلاش‌های تیم امنیت، همواره لازم است که مسافران نیز بازخوردهای دقیق و سازندۀ خود را به تیم امنیت منتقل کنند. بدین ترتیب می‌توان اطمینان بیشتری از امنیت تمام سفرهای آنلاین داشت.
