یورونیوز: وزیر دفاع ایالات متحده میگوید ممکن است القاعده پس از خروج آمریکا از افغانستان دوباره در این کشور شروع به فعالیت کند و خود را بازسازی نماید.
لوید آستین، روز پنجشنبه ۹ سپتامبر در پایان سفر خود به کشورهای حاشیه خلیج فارس و در کویت ضمن اشاره به این موضوع تاکید کرد آمریکا آمادگی دارد از بازگشت القاعده به افغانستان که میتواند ایالات متحده را تهدید کند جلوگیری نماید.
آقای آستین که در جمع گروه کوچکی از خبرنگاران صحبت میکرد همچنین در ادامه افزود: «کل جامعه به نوعی مراقب هستند تا ببینند چه اتفاقی میافتد. آیا القاعده توانایی بازسازی خود در افغانستان را دارد یا خیر؟ ماهیت القاعده و داعش این است که آنها همواره در تلاش برای یافتن فضایی برای رشد و تجدید حیات خواهند بود. حال چه افغانستان باشد و چه سومالی.»
گروه طالبان در سالهای ۱۹۹۶ تا ۲۰۰۰ که بر افغانستان حکومت میکرد پناهگاهی برای القاعده قائل شده بود. ایالات متحده پس از آنکه طالبان از تحویل رهبران القاعده پس از حوادث ۱۱ سپتامبر امتناع کرد، به افغانستان حمله و حکومت طالبان را سرنگون نمود. در طول جنگ ۲۰ ساله در افغانستان حضور القاعده در افعانستان به شدت کاهش یافته بود اما در عین حال تردیدهای زیادی وجود دارد که این گروه در آینده در چه سطحی از حضور را افغانستان داشته باشد.
«به طالبان گفتیم نگذارند القاعده از افغانستان به عنوان پایگاه استفاده کند»
رهبران طالبان میگویند نه به القاعده و نه به داعش و هیچ گروه تروریستی دیگری اجازه نخواهند داد که در افغانستان فعالانه حضور داشته باشند. با این حال بسیاری نگرانند که این ادعای طالبان واقعیت نداشته باشد و به مرور زمان گروههای تروریستی فعالیت خود را در افغانستان گسترش دهند.
وزیر دفاع آمریکا در بخش دیگری از صحبتهای خود با اشاره به این نگرانیها گفت: «ما به اطلاع طالبان رساندهایم که نباید القاعده از افغانستان در آینده به عنوان یک پایگاه استفاده کند و انتظار داریم آنها هم چنین اجازهای ندهند.»
لغو سفر عربستان در آستانه سالگرد ۱۱ سپتامبر
آستین قرار بود بعد از کویت به عربستان سعودی سفر کند که به درخواست ریاض این سفر به زمان دیگری موکول شده است. وزیر دفاع آمریکا جزئیات چندانی در خصوص چرایی تعویق این سفر ارائه نداد و تنها اظهار داشت: «سعودیها مسائل زمانبندی داشتند، نمیتوانم دقیق بگویم این مسائل چه بوده است.»در توافقی که در فوریه ۲۰۲۰ بین دولت ترامپ و گروه طالبان امضا شد، رهبران این گروه متعهد شدند که اجازه ندهند القاعده یا هر گروه افراطگرای دیگری منافع آمریکا را از خاک افغانستان تهدید کنند. با این حال بسیاری از مقامهای آمریکایی معتقدند طالبان روابط خود را با القاعده حفظ خواهد کرد. بسیاری از کشورهای منطقه خلیج فارس هم نگرانند بازگشت طالبان به قدرتگیری دوباره القاعده در این منطقه بینجامد.
آستین ادعا کرده که ارتش آمریکا میتواند با استفاده از هواپیماهای نظارتی و تهاجمی مستقر در منطقه و همچنین پایگاههای آمریکایی در خلیج فارس، القاعده یا هر تهدید دیگری را که از افغانستان سرچشمه بگیرد، مهار کند. او البته اذعان کرده که بدون حضور سربازان آمریکایی و تیمهای اطلاعاتی مستقر در افغانستان کار دشوارتر خواهد بود.
آستین و آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجه آمریکا روز سهشنبه در قطر حضور یافتند تا از این کشور برای کمک در روند تخلیه نیروهای آمریکایی قدردانی کنند. در مجموع سفرهای دو وزیر آمریکایی برای اطمینان دادن به متحدان آمریکایی در خلیج فارس صورت گرفت. بلینکن و آستین برنامه داشتند در این سفرها به پایتختهای عربی اطمینان دهند که با وجود خروج آمریکا از منطقه، سیاستهای همراهی و حمایت واشنگتن از این کشورها ادامه خواهد داشت. این در حالیست که سفر آستین به عربستان سعودی صورت نگرفت. در شرایطی که اخیرا عربستان سعودی پیمانی نظامی با روسیه امضا کرده که نگرانی واشنگتن را به همراه داشت. آمریکا امیدوار بود آستین در این سفر بتواند مقامهای سعودی را متقاعد کند که پیمان نظامی با روسیه را لغو کنند.
لغو سفر به عربستان سعودی درست دو روز مانده به بیستمین سالگرد حملات تروریستی ۱۱ سپتامبر که به کشته شدن نزدیک به ۳ هزار نفر در آمریکا انجامید، صورت گرفت. یازده نفر از افرادی که هواپیماهای تجاری را ربوده و در ماجرای اصابت به برجهای دوقلو نقش داشتند، اتباع سعودی بودند.
اسامه بنلادن رهبر القاعده هم خود شهروند سعودی بود. روابط ایالات متحده با دولت عربستان در سالهای اخیر گاهی با تنشهای جدی مواجه شده است. در سال ۲۰۱۸ محمد بن سلمان ولیعهد ماجراجوی این کشور در روندی بیسابقه سرکوب گستردهای را علیه منتقدان خود در پیش گرفت که از آن جمله میتوان به جنایت وحشتناک علیه جمال خاشقچی روزنامهنگار سعودی و منتقد دولت عربستان اشاره کرد.
همچنین در اوایل ماه جاری جو بایدن رئيس جمهوری آمریکا اجازه داد برخی از اسناد محرمانه در خصوص حملات ۱۱ سپتامبر منتشر شود. این اسناد نشان دهنده حضور و نقشآفرینی فعال افرادی از عربستان در این عملیات است اما در عین حال مشارکت دولت این کشور در آن عملیات را به اثبات نرسیده است.
دولت عربستان سعودی هرگونه نقش داشتن در آن حملات را تکذیب میکند. روز چهارشنبه سفارت این کشور در واشنگتن با صدور بیانیهای از اقدام برای انتشار بیشتر اسناد مربوط به ۱۱ سپتامبر استقبال کرد و مدعی شد هیچ مدرکی دال بر اینکه دولت یا مقامهای سعودی از حملات تروریستی ۱۱ سپتامبر از قبل اطلاعاتی داشتهاند وجود ندارد.
حالا چشمانداز روابط منطقهای و معادلات در خلیج فارس بیش از گذشته با تردید مواجه شده است. نوع خروج ایالات متحده از افغانستان باعث شده بسیاری از کشورهای عربی نسبت به پایداری همپیمانی با آمریکا دچار تردید شوند. در مقابل هرچند ایالات متحده تلاش میکند به این کشورها اطمینان دهد اما مشخص نیست این تلاشها تا چه اندازه موفقیتآمیز خواهد بود.