یک مقام ارتش: پادگان‌ها جزو امن‌ترین نقاط زیستی کشور هستند/ در مجموعه پدافند هیچ نیروی وظیفه‌ای را در اثر بیماری کرونا از دست ندادیم

ایلنا: رئیس اداره بهداشت و درمان پدافند نیروی هوایی ارتش معتقد است که پادگان‌ها جزو امن‌ترین نقاط زیستی کشور هستند و شاهد این حرف این است که در نیروی پدافند هیچ نیروی وظیفه‌ای را در اثر بیماری کرونا از دست نداده‌ایم. او می‌گوید شاید الان به عقب برگردیم هر کدام از ما بتوانیم یک لیستی از اشتباهاتی را که خودمان مرتکب شدیم یا در محیط کارمان دیدیم یا در کشور دیده شده را تهیه کنیم اما در آن شرایط خاص که تجربه قبلی هم وجود ندارد، شرایط فرق می‌کند.

متن کامل گفت‌وگو با امیر سرتیپ دوم دکتر علیرضا رنجبر نائینی رئیس اداره بهداشت و درمان پدافند نیروی هوایی ارتش به شرح ذیل است:

خوشبختانه میزان مرگ و میر به نسبت افزایش ابتلاها افزایش پیدا نکرد

*در ابتدا توضیحی درخصوص عملکرد اداره بهداشت و درمان پدافند نیروی هوایی و همچنین روند مقابله با ویروس کرونا بفرمایید.

در ابتدای صحبت‌ها یاد و خاطره شهدای مدافع سلامت به ویژه دکتر پارسامعین را گرامی می‌دارم و موفقیت و سربلندی و سرافرازی تمامی کسانی که در لباس سفید تحت عنوان مدافع سلامت در اقصی نقاط کشور در حال خدمت هستند را از درگاه خداوند متعال مسئلت دارم.

همانطور که مستحضرید ۵۶۰ روز از ورود و همه‌گیری کرونا در کشور می‌گذرد و ما با خیزهای مختلفی از این ویروس منحوس مواجه بودیم، اکنون نیز در اوج پیک پنجم کرونا هستیم. اگر بخواهیم نگاهی داشته باشه باشیم به روند اتفاقات از ابتدای شیوع ویروس تاکنون، طی روزهای اول برای تشخیص و درمان آن روش‌های پیشگیری که پیشنهاد می‌دادند شامل تشکیل نقاهتگاه‌ها، قرنطینه، بیماریابی فعال تحت عنوان طرح سلیمانی بود که اجرا شد و در نهایت هم اکنون در حوزه واکسیناسیون است که مدافعان سلامت در حال کمک هستند.

اصول کلی همان پیشگیری مقدم بر درمان است، تحت عنوان فاصله‌گذاری اجتماعی، استفاده از ماسک و شست‌و‌شوی مرتب دست‌ها که هنوز حرف اول و مهمترین نکته پیشگیری از این همه‌گیری را می‌زند.

در بعد درمان هم، درمان‌هایی که از ابتدا مطرح بود تغییراتی کرده، ولی استفاده از بخش‌های مراقبت روزانه برای دریافت رمدسیور برای کاهش میزان بستری و افزایش توان پرسنل درمانی هم موارد جدیدی است که در جهت کاهش مرگ و میر در حال انجام است که الحمدلله همانطور که مشاهده می‌کنید، علیرغم تعداد بیشتر مبتلایان، تعداد مرگ و میر مانند روزهای اول افزایش پیدا نکرد. در روزهای ابتدایی زمانی بود که ما ۱۲ هزار نفر ابتلا داشتیم و حدود ۲۰۰-۳۰۰ نفر فوت می‌کردند اکنون با موارد تازه تشخیص داده حدود ۳۵-۳۶ هزار نفر، اگرچه از دست دادن حتی یک عزیز هم برای ما دردناک است اما میزان مرگ و میر به آن سرعت و به تناسب افزایش ابتلاها افزایش پیدا نکرده و این نشان می‌دهد که هم تشخیص‌ها زودتر، هم درمان‌ها تاثیرگذار و هم رسیدگی‌ها بیشتر شده است.

در آخرین مرحله پیشگیری هم اکنون به واکسیناسیون رسیده‌ایم که در این زمینه نیز ارتش در حال خدمت است، به عنوان مثال در ایران‌مال پرسنل پدافند در کنار سایر نیروها در حال کمک و خدمت‌رسانی به واکسیناسیون مردم هستند و با وزارت بهداشت همکاری دارند؛ همینطور در شهرهای مختلف مانند بابلسر و مشهد هم اداره بهداشت، درمان‌های پدافند نیز در کنار سایر نیروها کمک کردند و در حال کمک‌رسانی هستند.

از سوی دیگر در امر پذیرش بیمارستان، با توجه به اینکه تخت‌های خیلی از بیمارستان‌ها پر شده است؛ استفاده از ساختمان‌های الحاقی یا تغییر کاربری ساختمان‌هایی که موجود است، کمک‌کننده است که از جمله موارد این چنینی می‌توان به بیمارستان امام حسین(ع) در سبزدشت اسلامشهر یا شهرک بهارستان اشاره کرد که نیروهای پدافند به همین صورت در حال خدمت هستند و یک بخش مراقبت‌های روزانه ایجاد شده و پرسنل ما در حال کمک هستند.

در واقع براساس فرمان مقام معظم رهبری مبنی بر حضور صد در صدی و فعالیت کامل در کنار وزارت بهداشت و درمان و کادر درمانی کشور، نیروهای ارتش هم حضور دارند و براساس اعلام نیازی که به ما می‌دهند، در حال کمک هستیم.

۱۰۰ درصد پرسنل درمانی ما درگیر بیماری کرونا هستند
بیمارستان مجزایی تحت عنوان پدافند نداریم

*از نظر تعدادی و آماری، عددی از تعداد نیروهای کادر درمان پدافند دارید که مشغول به خدمت در این حوزه هستند و به بیماران کرونایی رسیدگی می‌کنند؟

اداره بهداشت و درمان قسمت ستادی است و مراکز درمانی ما در اقصی نقاط کشور عزیز گستردگی دارد یعنی نیرویی در ستاد مرکزی مستقر نداریم بلکه نیروهای ما در سطح کشور هستند که این عزیزان هم مانند بقیه نیروها در حال خدمت‌رسانی به بیماران کرونایی هستند، از نظر عددی باید بگویم که ۱۰۰ درصد پرسنل درمانی ما درگیر بیماری کرونا هستند.

علت این پراکندگی این است که ما بیمارستان مجزایی تحت عنوان پدافند نداریم و اکثر مراکز درمانی ما به صورت درمانگاه هستند؛ ولی کادر درمان، پزشک و پرستار ما در بیمارستان‌های نیروهای نظامی دیگر یا در مراکز درمانی دانشگاهی خدمت می‌کنند. مثلا در بوشهر نیروهای پدافند در بیمارستان بوشهر، بیمارستان امیرالمومنین نیروی هوایی، بیمارستان بعثت نیروی هوایی، در بندرعباس در بیمارستان نیروی دریایی و در بیمارستان گلستان هم حضور دارند؛ در کنار این موارد هم، بیمارستان امام حسین سبزدشت آخرین همکاری ما با وزارت بهداشت و درمان تا این لحظه است.

پادگان‌ها جزو امن‌ترین نقاط زیستی کشور هستند

در نیروی پدافند هیچ نیروی وظیفه‌ای را در اثر بیماری کرونا از دست ندادیم

*اداره بهداشت و درمان نیروی پدافند در شرایط عادی و غیرکرونایی چه وظایف و ماموریت‌هایی را برعهده داشته و دارد؟

اداره بهداشت‌ها در تمام نیروهای چهارگانه ارتش فعال هستند و مسئولیت اصلی‌شان سیاستگذاری، هدایت و نظارت بر کار واحدهای بهداشت و درمان در راستای حفظ توان رزم و ارتقا توان رزم است. سیاستگذاری درخصوص افق چشم‌انداز، گسترش درمانگاه، هدایت یعنی بر اساس سیاست‌های ابلاغی ستاد فرادست و سیاست‌های ابلاغی قدم بردارند و در کنار این‌ها هدایت هم وجود دارد. همچنین بخشی از اجرا هم برعهده ما است مانند تهیه واکسن و واکسیناسیون پرسنل که انجام می‌شود.

اما حوزه کلی عملکرد بهداشت و درمان‌ها در حوزه درمان چهار حوزه است و شامل؛ درمان، طب رزم، آموزش و بهداشت می‌شود. آموزش پرسنل، هم‌رزم‌ها و پژوهش نیز از جمله اقدامات و کارهای بهداشت و درمان نیروهای چهارگانه است.

در حوزه بهداشت نیز چهار حوزه طب پیشگیری، بهداشت روان، بهداشت حرفه‌ای و بهداشت محیط که توسط این حوزه انجام می‌شوند. بهداشت روان در جهت تبیین نکات پیشگیری و تشخیص زودهنگام، طب پیشگیری جلوگیری از بیماری‌های واگیر و نوپدید است، بهداشت محیط شامل دفع زباله بیمارستانی و آب و غذای سالم نیروها و بهداشت حرفه‌ای که همان بهداشت کار است، می‌شوند.

در رابطه با کرونا از همان لحظه اولیه که در ووهان چین احتمال شیوع مطرح شد، معاونت بهداشت آجا سیر بیماری را رصد می‌کرد و دستورالعمل‌های کلی را در دی ماه ۹۸ به ما ابلاغ می‌کرد که با اعلام رسمی کشور مبنی بر ورود کرونا؛ پروتکل‌های بهداشتی از همان ابتدا تحت عنوان قرارگاه زیستی امام رضا(ع) در قالب دستورالعمل‌های خاصی به جهت جلوگیری از انتشار ویروس در پادگان‌ها، آسایشگاه‌ها و اینکه صبحگاه و رزم و نمازخانه و اعمال مذهبی چگونه برگزار شود، صادر شد.

قریب بر ۴۰ جلسه قرارگاه پدافند زیستی برگزار شد و حدود بیش از ۵۰۰ دستورالعمل تهیه شد که هر کدام از این‌ها در موضوع‌ خود نیازهای روزمره نیروهای مختلف است و به دلیل پایبندی به همین دستورالعمل‌ها است که اکنون پادگان‌ها جزو امن‌ترین نقاط زیستی کشور است و شاهد هم به همین علت است که ما در نیروی پدافند هیچ نیروی وظیفه‌ای را در اثر بیماری کرونا از دست ندادیم، خب به هر حال همه‌گیری وجود دارد و ممکن است مبتلا شوند اما خوشبختانه هیچکدام از این جهت آسیب ندیدند و امیدواریم تداوم داشته باشد تا پایان همه‌گیری.

*درخصوص واکسیناسیون نیروها بفرمایید که در چه مرحله ای است و چگونه انجام می‌شود؟

در حوزه واکسیناسیون با توجه به اینکه بعضی از یگان‌ها به علت استقرار در سرزمین‌هایی که وزارت بهداشت اعلام کرده مانند کیش و خوزستان محدودیت سنی ندارند، آن‌ها در حال تزریق هستند اما یگان‌های دیگر براساس پروتکل کشوری در حال انجام است.

سربازان مدافع سلامت در کنار سربازانی که از آسمان کشور پاسداری می‌کنند، تا آخرین لحظه ایستادگی خواهند کرد

*درباره استقرار نیروها در مرزها عملکرد پدافند هوایی به چه صورت است؟

پدافند هوایی حافظ آسمان امن کشور عزیزمان است، گستردگی خیلی زیادی دارد از دیده‌بان‌های لب مرز شروع می‌شود تا یگان‌هایی که به اصطلاح به آن‌ها فرمانده اطلاعات شناسایی گفته می‌شود تا یگان‌های راداری که معمولا در نقاط صعب‌العبور و بلند و سخت قرار دارند، در نقاطی که همین الان ممکن است زیر صفر درجه و در همان لحظه در جای دیگر دمای بالای ۵۰ درجه باشد.

با توجه به اینکه همه این نیروها به پشتیبانی نیاز دارند این این گستردگی باعث شد که یکی از قسمت‌های مهم پشتیبانی هم پشیبانی درمان باشد و به همین علت گستردگی درمانگاه‌های ما زیاد است. در نتیجه سربازان مدافع سلامت هم در کنار سربازانی که از آسمان کشور عزیزمان ایران پاسداری می کنند، تا آخرین لحظه ایستادگی خواهند کرد.

اگر به عقب برگردیم هر کدام از ما لیستی از اشتباهاتی که در مواجهه با کرونا مرتکب شدیم؛ تهیه می‌کنیم

در محیط‌های نظامی ما متوجه شدیم که قرنطینه کردن، نقش موثری در جلوگیری از گسترش بیماری دارد

*به عنوان ریاست یک نهاد بهداشتی-درمانی که از روز اول با ویروس کرونا مواجه بودند، به نظر شما روشی مانند قرنطینه نمی‌توانست در کنترل بیماری موثر باشد؟

اینکه نحوه برخورد ما با یک بیماری عفونی که عوارض اجتماعی، اقتصادی، روحی و روانی خاص خودش را دارد، چگونه باشد، شاید الان به عقب برگردیم هر کدام از ما بتوانیم یک لیستی از اشتباهاتی را که خودمان مرتکب شدیم یا در محیط کارمان دیدیم یا در کشور دیده شده را تهیه کنیم اما در آن شرایط خاص که تجربه قبلی هم وجود ندارد، شرایط فرق می‌کند.

مثلا خیلی‌ها فکر می‌کردند که با گرم شدن هوا کرونا ضعیف می‌شود یا برخی فکر می‌کردند این ویروس هم مانند یک آنفولانزا است؛ اما اکنون که ۵۶۰ روز از مواجهه با این ویروس را پشت سر گذاشتیم و تجربه‌ای که پزشکان ما به دست آوردند و آشنایی بیشتری که از این بیماری به دست آمده شاید ما اکنون متوجه آن اشتباهات می‌شویم.

شاید در روز اول خیلی‌ها فکر نمی‌کردند ما یک سال و نیم، قریب به دو سال درگیر شویم، مشاغلی ورشکسته و تعطیل شوند و خانواده‌های زیادی عزادار شوند؛ اما اکنون می‌توانیم حرف‌هایی بزنیم که براساس تجربه‌ای است که آن زمان نداشتیم.

اما حداقل در محیط‌های نظامی ما متوجه شدیم که قرنطینه کردن، جلوگیری از مرخصی رفتن، پایش افراد از مرخصی برگشته، افراد دارای کوچکترین علائم را به نقاهتگاه بردن، بیماریابی سریع، جدا کردن افراد مبتلا از دیگران و .. نقش موثری در جلوگیری از گسترش بیماری عفونی دارد اما خب روزهای اول شرایط متفاوت و سخت بود مثلا تست PCR خیلی سخت انجام می‌شد روزهای اول فقط یکی دو آزمایشگاه بود که البته کیفیت آزمایشگاه هم ممکن است خیلی دقیق نبوده باشد، همچنن ترسی که خیلی‌ها از بیان اینکه به کرونا مبتلا شدند داشتند و مراجعه دیرهنگام به پزشک، این‌ها باعث شد که در ابتدای کار مدیریت کنترل و مهار بیماری سخت باشد.

کسی نمی‌تواند به ما اطمینان بدهد که عدم رعایت این پروتکل‌ها، حفظ حیات ما را به خطر نمی‌اندازد

*با توجه به مناسبت روز پدافند هوایی و تلاش‌هایی که در این مدت در مسیر مقابله با کرونا داشتید، توصیه و مطلبی اگر مدنظر دارید برای مردم، بفرمایید.

همانطور که ابتدای صحبت‌ها عرض کردم مهمترین رویکرد ما در مقابله با بیماری‌های عفونی و خیلی از بیماری‌ها که همه می‌دانند، پیشگیری است و مهمترین قدم در پیشگیری هم برای این بیماری سه اقدام است که از روز اول همه‌گیری ویروس کرونا در تمام نقاط و همه جا اعلام شد؛ نخست استفاده از ماسک، دوم رعایت فاصله‌گذاری اجتماعی و پرهیز از تردد در محل‌های شلوغ و سوم شست‌وشوی دست‌ها که هنوز هم این سه راهکار در مسیر مقابله با کرونا حرف اول را می‌زنند.

با توجه به اینکه جهش‌های قوی‌تری از ویروس کرونا هم پیش‌بینی شده است باز هم رعایت این موارد در جهت جلوگیری از ابتلای خودمان و جلوگیری از دست دادن عزیزان‌مان تاثیر دارد. همین الان که من و شما درحال صحبت هستیم، عزیزانی بودند که دو هفته پیش در قید حیات بودند و امروز در کنار ما نیستند. کسی نمی‌تواند به ما اطمینان بدهد که عدم رعایت این پروتکل‌ها، حفظ حیات ما را به خطر نمی‌اندازد لذا بهترین کار رعایت کردن آن‌ها است.

مورد دیگر مسافرت‌ها است، تا جایی که ممکن است باید از مسافرت‌های غیرضروری بپرهیزیم و توجه داشته باشیم که اکنون حفظ سلامتی و جان خودمان و اعضای خانواده نسبت به هر چیز دیگری اولویت دارد؛ برای مسافرت در آینده وقت وجود دارد. اگرچه که خسته‌کننده است اما ان‌شاءالله همه تلاش کنیم و بتوانیم نتیجه خوبی بگیریم.