سرویس تاریخ «انتخاب»؛ در تابستان ۱۳۴۲ دو دانشجوی علوم اجتماعی برای یکی از پروژه‌های درسی‌شان تصمیم به بررسی ویژگی‌ها و وضعیت زندگی زنان تهرانی گرفتند. آنان زنان ۲۳ تا ۳۷ ساله‌ای را به عنوان جامعه‌ی هدف خود برگزیدند، که عموما در طبقات متوسط به بالای پایتخت زندگی می‌کردند. نتیجه‌ی کار بسیار جالب بود، تا حدی که مجله‌ی سپید و سیاه چکیده‌ای از آن را در شماره ۵۱۶ خود مورخ جمعه ۴ مرداد ۱۳۴۲ به شرح زیر منتشر کرد:
خصوصیات ظاهری
زن تهرانی دارای قد متوسط، کمی متناسب، موی مشکی و اکثرا رنگ چشم قهوه‌ای یا سیاه می‌باشد و رنگ پوست آن‌ها نیز بیشتر سفید است. این خصوصیات ۹۲ درصد از خانم‌های تهرانی می‌باشد و در این میان ۳ درصد بور و بلوند و ۴ درصد دارای خصوصیت‌های متفاوتی هستند و تنها ۲ درصد آن‌ها دارای قدبلند می‌باشند...
در این گزارش به موارد استثنایی در این قسمت توجه شده است مانند این‌که معدودی از خانم‌ها دارای مویی سیاه و چشمان سبز هستند و عده‌ای نیز دارای مو‌های بور و چشمان سیاه می‌باشند. این موارد خاص در هر ده هزار نفر یکی دیده شده است.
۸۵ درصد از خانم‌های ایرانی (در بهار و تابستان) به آرایش گیسوان سیاه علاقه‌مند بوده‌اند و مو‌های خود را به دست آرایشگر سپرده‌اند تا سیاه کنند. حال آن‌که این نسبت در تابستان گذشته تمایلی به مو‌های بور و خرمایی و سپیدگونه داشته است.
اطلاعات عمومی درباره‌ی زن تهرانی
زن تهرانی آرزوهای بی‌حد و حصری دارد که هرچه سنین بالاتر می‌رود کمتر می‌شود، ولی با این وجود می‌توانیم بگوییم که در آرزوهای خود اغلب حد متعادل را رعایت می‌کند.
چهل‌وپنج درصد از خانم‌های تهرانی آرزو دارند پول کافی داشته باشند تا بتوانند آزادنه خرج بکنند، و بیش از ۵۳ درصد از آن‌ها سعادت خانوادگی را به طور کلی از آرزوهای اصلی خود دانسته‌اند. زن تهرانی برای رسیدن به این آرزوی خود سعی می‌کند شوهرش را راضی کند و رفاه و آسایش فرزندانش را تامین نماید و به همین جهت اکثریتی قریب ۷۵ درصد ترجیح می‌دهند «خانم خانه» باشند تا خانم اداری تا بتوانند زندگی خود را بهتر اداره نمایند و غذا‌های خوشمزه بپزند و ۱۵ درصد برای‌شان علی‌السویه است. چون در هر حال به خانه و زندگی‌شان علاقه دارند و تنها ۸.۵ درصد کار خارج را ترجیح می‌دهند و تنها یک درصد علاقه‌مند به کر در منزل نیستند و نمی‌خواهند نقشی در اداره‌ی منزل داشته باشند.
زن تهرانی در میان رنگ‌ها سبز روشن و سیاه و در درجات بعدی به سفید، قرمز، آبی و پرتقالی علاقه دارد و جالب این‌جاست که بدانید ۸۰ درصد از خانم‌ها رنگ مشکی را به هر رنگی ترجیح می‌دهند.
ظاهرا به واسطه‌ی یک فرضیه‌ی روانی باید این میل ایشان را منوط و مربوط به سلیقه‌ی سنگین آن‌ها دانست و ناشی از آن تمایل روحی زن تهرانی است که ترجیح می‌دهد خانم باشد!
دل‌ربایی
زن تهرانی با جلفی و سبکی میانه‌ای ندارد، ولی در عوض دلش برای این‌که مورد توجه قرار بگیرد و ازش تعریف کنند لک می‌زند.
عده‌ی زیادی از خانم‌های تهرانی دل‌ربایی را تا آن‌جا که به شخصیت‌شان لطمه نزد می‌پسندند و دوست دارند که مردم درباره‌ی آن‌ها قضاوت «زن جذابی است» را داشته باشند.
۶۵ درصد از خانم‌های تهرانی از خوش‌آمدگویی لذت می‌برند و ۲۵ درصد اصلا میانه‌ای با آن ندارند و ۷ الی ۱۰ درصد برای‌شان علی‌السویه است و ترجیح می‌دهند که خوش‌آمدگویی متعادل و کم باشد و به مداحنه نکشد و غلوآمیز نباشد.
اکثریت هنگفتی از زن‌های تهرانی «جذابیت و دل‌ربایی» را تا آن‌جا که زننده نباشد جزء ذات یک زن می‌دانند و معتقدند اگر خانمی این «پوئن» را نداشته باشد از نظر زنانگی کُمِیتَش لنگ می‌زند.
زن تهرانی و همسرش
زن تهرانی در مورد مرد‌ها و بیشتر در مورد شوهرش منصف است، ولی کمی هم نق می‌زند و ایراد‌های بی‌جا می‌گیرد!
زن تهرانی مرد دل‌خواهش را در قیافه‌های گوناگون می‌جوید و جالب این‌جاست که در این قیافه به آن‌چه که بیشتر توجه دارد خصوصیات اخلاقی اوست.
۸۲ درصد از خانم‌های تهرانی در شوهر و مرد دل‌خواه‌شان «مردی و مردانگی» را جست‌وجو می‌کنند و دوست دارند که او باعاطفه، باگذشت، مهربان و خوش‌فکر باشد و تمام خصوصیات یک مرد کامل در او جمع باشد.
۵ درصد دست‌ودل‌بازی را در مرد شرط محبوب بودن او می‌دانند.
پول‌دوست‌ها و ظاهربین‌ها هم کم نیستند در این میانه ۳ الی ۷ درصد را تشکیل می‌دهند که مرد پول‌دار و خوشگل را ایدئال زندگی می‌دانند.
«ادب» مرد، عده‌ای در حدود ۱.۵ تا ۳ درصد از خانم‌های تهرانی را جلب می‌کند.
[ناخوانا]درصد از خانم‌های تهرانی از بداخلاقی شوهرشان و اصولا مرد‌ها کلافه‌اند و بالطبع خوش‌اخلاقی را در آقایان خیلی می‌پسندند.
اکثریت خانم‌های تهرانی از تعریف‌های شوهرشان لذت می‌برند.
زن تهرانی در این موارد از شوهرش خیلی عصبانی می‌شود: دخالت در کار‌های منزل، کنجکاوی در امور خصوصی او، زور گفتن، نق زدن و تنبلی کردن و این‌که شوهرش او را جلوی زنان دیگر سکه یک پول کند، به او کم‌محلی نماید و یا خودش را به او ترجیح دهد.
آقای تهرانی اگر به زن‌ها نگاه کند بی‌عیالش به مهمانی و جشن برود، بیش از حد چشم‌چرانی نماید خانم تهرانی از فرط حسادت خونش به جوش می‌آید.
آماری که در این زمینه در دست است نشان می‌دهد که ۷۹ درصد از خانم‌های تهرانی از چشم‌چرانی شوهرشان ناراحت‌اند و به طور کلی می‌توان گفت که زن تهرانی جزء حسودترین زنان دنیاست.
یک مشت خصوصیا متفرقه
تفریح و گردش مقام خاصی در برنامه‌ی روزانه‌ی زن تهرانی دارد.
۹۵ درصد از خانم‌های تهران سینما را اولین تفریح خود می‌دانند و از این عده ۶۵ درصد آن‌ها معتقدند که سینما بهترین تفریح آن‌هاست و اکثریت آن‌ها فیلم‌های درام، عشقی را به سایر فیلم‌ها ترجیح می‌دهند (۵۵ درصد) و پس از آن فیلم‌های کمدی، کمدی موزیکال [و]فیلم‌های تاریخی مورد علاقه‌ی آنان است.
شب‌نشینی، مجالس مهمانی در درجه‌ی دوم مورد علاقه‌ی شدید خانم‌های تهرانی است و تنها یک درصد آن‌ها می‌توانند به کافه و کاباره بروند.
حرف زدن با دوستان و ولنگاری از تفریحات مستمر و مداوم خانم‌های تهرانی می‌باشد و از هر صد نفر زن تهرانی ۹۲ نفر آن‌ها ترجیح می‌دهند که برای یکدیگر درد دل کنند و حرف بزنند. حد متوسطی که از این میزان علاقه به دست آمده است نشان می‌دهد که خانم‌های تهرانی در میان زنان جهان در پرحرفی ید طولایی دارند.
زن تهرانی در محاوره‌ی روزانه بیشتر از خودش، خانواده‌اش و فامیلش صحبت می‌کند.
عموما اگر از دو تا ۵ نفر بیشتر خانم تهرانی در یک محل باشند معمولا از دیگران به‌خصوص از خانم‌ها انتقاد می‌کنند.
خانم تهرانی بسیار عصبانی‌مزاج تشریف دارد.
بد نیست بدانید که از هر صد نفر خانم تهرانی ۷۵ درصد آن‌ها اصولا عصبانی هستند. ۲۲ درصد آن‌ها گاهی عصبانی می‌شوند و فقط ۳ درصد آن‌ها خیلی کم عصبانی می‌شوند.
ناگفته نماند که خانم تهرانی در عصبانیت دروغین ید طولایی دارد و رُل خود را به شیرینی و ظرافت خاصی بازی می‌کند.
در حدود ۷.۵ درصد از خانم‌های تهرانی هنگام عصبانیت به اصطلاح «دق‌دلی» خود را سر چیزی خالی می‌کنند و متاسفانه در درجه‌ی اول شوهرشان در صف اول این دق‌دلی خالی کردن قرار دارد! ۳ درصد از خانم‌های عصبانی تهران در این‌گونه مواقع با زن‌های دیگر دعوای‌شان می‌شود. ۲ درصد هم هنگام عصبانیت بچه‌های‌شان را کتک می‌زنند یا با نوکر و کلفت دعوا می‌کنند و یک درصد خانم‌های عصبانی ظروف چینی منزل را می‌شکنند و یا اشیای دیگر را پرت می‌کنند.
خانم تهرانی اصلا با تئاتر میانه ندارد و می‌توان گفت که ۷۵ درصد آن‌ها تئاتر برای‌شان مهم نیست و ۲۰ درصد از آن‌ها اصلا از تئاتر خوش‌شان نمی‌آید و در حدود ۵ درصد تئاتر را آن هم اگر برنامه‌ی جالبی باشد می‌پسندند.
مُد مقام خاصی در زندگی زن تهرانی بازی می‌کند و مقداری از وقت روزانه‌ی خود را بدان اختصاص می‌دهند. عموما خانم‌ها (در حدود ۸۵ درصد) مد را دوست دارند، ولی اکثریت آن‌ها اکثرا در حدود امکان و توانایی و برازندگی خود دنبال می‌کنند و فقط ۷ درصد علاقه‌ی زایدالوصف و غیرعادی درباره‌ی آن دارند و ۲ الی ۷ درصد نیز مد برای‌شان علی‌السویه است و زیاد رغبت خاصی بدان نشان نمی‌دهند.
خانم تهرانی بدون موزیک و شعر و ترانه اصلا نمی‌تواند زندگی کند و اگر خانم‌ها به خودشان نگیرند در حدود ۶۰ درصد آن‌ها دودانگی صدا دارند که برای خودشان زمزمه می‌کنند.
خانم تهرانی به آهنگ‌های شاد، نشاط‌انگیز علاقه دارد و گاه‌گاهی هم به قول خودش حالی به حالی می‌شود و می‌رود تو عالم دیگر و دلش می‌خواهد آواز‌های حزن‌انگیز گوش کند.
بدیهی است اکثریت خانم‌های تهرانی آهنگ‌های ایرانی را ترجیح می‌دهند و تنها ۲۵ درصد از موزیک جاز فقط خوش‌شان می‌آید.
خانم تهرانی یک زن اجتماعی حراف است و دلش می‌خواهد بیشتر در مجامع باشد، و به همین علت ۸۵ درصد خانم‌های تهرانی از تنهایی رنج می‌برند.
ناراحتی‌های خانوادگی علت دیگر ناراحتی‌های زنان تهران است و بی‌پولی و دورویی‌ها و ناراحتی‌های دیگر زندگی از نگرانی‌های خاص زن تهرانی است.
۳۵ درصد از خانم‌های تهرانی از زندگی‌شان راضی نیستند و از یک تا دو درصد آن‌ها از زندگی زناشویی‌شان رنج می‌برند.
ناراحتی‌های خانوادگی از قبیل فامیل شوهر و یا مسائل خواهرشوهر و مادرشوهر در پنج درصد از زندگی‌های زناشویی تهران مطرح است.
زن تهرانی در بسیاری از چیز‌های روزمره اهل بگومگو و به اصطلاح پیله کردن و بحث نمودن است و اغلب این‌گونه بحث‌ها با شوهرشان و اشخاص دیگر منجر به دعوا می‌شود.
زن تهرانی نسبت به فرزندانش عقاید روشن و آزادی دارد و در مورد دخترشان ترجیح می‌دهند که او با کسی که دوست دارد و مناسب اوست ازدواج کند.
زن تهرانی پول قابل توجهی برای لوازم آرایش و لباس زیر زنانه می‌پردازد.
۹۰ درصد از خانم‌های تهرانی دارای چشمان قشنگی هستند.
۱۵ درصد از خانم‌ها از ریزش موی سر ناراحت‌اند.
۲۵ درصد خانم‌های تهرانی با چاقی مبارزه می‌کنند، ولی به واسطه‌ی وضع خاص غذا‌های ایرانی و مسائل دیگر کمتر موفق می‌شوند.
از هر صد نفر خانم تهرانی فقط ۷ نفر آن‌ها دارای خوشگلی فوق‌العاده هستند و یک نفر آن‌ها اندام قشنگی دارند.
از هر هزار نفر زن تهرانی دوازده الی بیست نفر بینی‌شان را جراحی پلاستیک کرده‌اند.
برنامه‌ی روزانه‌ی خانم تهرانی
به طور متوسط یک خانم معمولی (متوسط به بالای) تهرانی تقریبا چنین برنامه‌ای را در روز اجرا می‌کند:
کار کردن در منزل: ۴ ساعت؛ خواب: ۹ ساعت؛ توالت [آرایش]: ۲ ساعت؛ خرید: ۳ ساعت؛ تفریح: ۲.۵ ساعت؛ پیاده‌روی و
ایاب و ذهاب: ۱.۵ ساعت؛ مطالعه: ۴۵ دقیقه؛ رسیدگی به کار فرزند و شوهر: ۷۵ دقیقه.
هرگز آرزو نمی‌کنم که برای او مثل یک زن ایرانی باشم... زن ایرانی در تجمل و خانه‌داری و بچه‌داری خوب است ولی عدم توجه او به این‌که زن هم انسان است و باید معرفتی داشته باشد و صرف تمام قوای روحی و بدنی برای رخت و شکم روح تفکر را در او کشته به طوری که شاید در سایر آرزوهای مدنی که امروز غوغای آن در عالم نسوان بلند است به گرد زن‌های نیم‌متمدن مغرب هم نرسد و بالاخره در نظر من زن ایرانی آدمی‌زاده است فارغ‌التحصیل از فکر و هوش و مستِ رخت و شکم، تا جوان است مفتون تملقات مرد و همین که پیر شد خودبه‌خود منتظر مرگ است...
