سرویس تاریخ «انتخاب»؛ عصر روز شنبه ۹ اردیبهشت ۱۳۴۶ با حضور هویدا نخستوزیر وقت اتوبان تهران – کرج گشایش یافت. روزنامه اطلاعات فردای آن روز طی گزارشی در این باره چنین نوشت:
عصر دیروز [شنبه ۹ اردیبهشت ۱۳۴۶] آقای هویدا نخستوزیر و بانو به مبدأ اتوبان رفته و در مراسم بهرهبرداری این راه شرکت نمودند به دعوت وزارت راه آقایان وزرا، سناتورها، نمایندگان مجلس، افسران، مهندسان و جمعی از کارشناسان راهسازی به این محل آمده بودند.
در آغاز آقای مهندس شالچیان وزیر راه نطقی بدین مضمون ایراد کرد:
قبلا لازم میدانم از تشریففرمایی حضار ارجمند که در مراسم افتتاح اتوبان تهران – کرج شرکت فرمودهاند سپاسگزاری نمایم. همانطور که استحضار دارند کشور ما امروز با رهبری خردمندانه شاهنشاه آریامهر در مسیر ترقی و تکامل کمنظیری قرار گرفته تا آنجا که زبان جهانیان را به تحسین گشوده است بهخصوص بعد از انقلاب تاریخی ششم بهمن جنبش و تحرک بیسابقهای در کلیه شئون اجتماعی ما پدید آمده است. هماهنگ با این تحولات در امر راهسازی نیز گامهای موثری برداشته شده است به طوری که در سال ۱۳۳۴ که طول راههای اسفالته کشور فقط ۱۱۶ کیلومتر بود در ۱۲ سال اخیر رقم ۱۱۶ کیلومتر به ۷۶۲۴ کیلومتر افزایش یافته است.
از جمله اقداماتی که در همین زمینه انجام شده است ساختمان اتوبان تهران – کرج میباشد که آماده برای بهرهبرداری است طول این راه ۴۱ کیلومتر و عرض آن ۲۸ متر است که به وسیله یک سکوی ۴ متری به دو قسمت تقسیم و هر قسمت برای عبور یکطرفه در نظر گرفته شده است بنابراین جمعا ۴ ردیف وسیله نقلیه در دو طرف به آسانی رفت و آمد خواهند نمود. در کنار هر قسمت یکطرفه پیادهروهایی به عرض ۴ متر منظور گردیده است.
برای اینکه راه ارتباطی ساکنین دو طرف اتوبان قطع نگردد تعداد ۲۰ پل هوایی و زیرزمینی و راه انشعابی ساخته شده است و این روش راهسازی که در جادههای اتوبان معمول است بهترین وسیله جلوگیری از تصادف وسائط نقلیه میباشد. قدرت کشش این راه در صورتی که مراعات مقررات راهنمایی بشود حداقل ۴ هزار وسیله نقلیه در ساعت میباشد. هزینه انجامشده جهت ساختمان اتوبان بالغ بر ۵۴۵ میلیون ریال است و از بابت پلهای هوایی و زیرزمینی و راههای انشعابی نیز مبلغ ۷۵ میلیون ریال هزینه شده است و در نتیجه هزینه کل بالغ بر ۶۲۰ میلیون ریال میگردد که فقط نیمی از آن به صورت نقد پرداخت شده است.
طبق تصمیم مجلس شورای ملی این راه جهت عبور ماشینهای سواری اختصاص خواهد داشت و برای عبور هر یک اتومبیل مبلغ ۱۰ ریال اخذ میشود. مبالغ مذکور از طرف مامورین وزارت دارایی که در کیوسکها مستقر میباشند وصول خواهد شد. اعمال مقررات راهنمایی و رانندگی نیز به عهده پلیس راه واگذار گردیده است.
هزینه نقدی این راه به وسیله سازمان برنامه به صورت وام گرفته شده و از طریق اخذ عوارض جمعآوری و به سازمان برنامه مسترد خواهد شد تا از این محل به مصرف طرحهای دیگر عمرانی برسد. لازم به تذکر نیست که اخذ عوارض معمول کلیه اتوبانهای کشورهای مترقی است.
تکنیک راهسازی که در اتوبان تهران – کرج انجام شده در خاورمیانه بینظیر است. پروژه راهسازی و نظارت آن به وسیله مهندسین ایرانی در وزارت راه انجام یافته و از لحاظ اجرا طبق آخرین اسلوب راهسازی کشورهای مترقی میباشد.
اکنون از آقای نخستوزیر استدعا دارد به نام نامی شاهنشاه آریامهر رهبر عالیقدر ملت ایران با قطع نوار سهرنگ اجازه بهرهبرداری از این راه را صادر فرمایند.
تقدیر وزارت راه
پس از پایان سخنرانی، آقایان مدعوین به مبدأ اتوبان آمدند و در آنجا وزیر راه از نخستوزیر درخواست کرد تا با قطع نوار اجازه بهرهبرداری از راه را صادر نماید.
آقای هویدا، نخستوزیر، نطق کوتاهی ایراد و ضمن تقدیر از اقدامات وزرات راه گفت: «آقای مهندس شالچیان زحمات زیادی برای احداث این راه کشیدهاند و بدین مناسبت همیشه هنگام یادآوری اتوبان نام شالچیان همراه خواهد بود. من از ایشان میخواهم که نوار سهرنگ را به نام شاهنشاه آریامهر قطع کند تا این خدمت نیز بر خدمات دیگرشان علاوه گردد.»
اولین باج
آنگاه وزیر راه نوار را به نام شاهنشاه قطع کرد و اتوبان برای عبور باز شد و اتومبیل آقای نخستوزیر به عنوان اولین وسیله نقلیه در اتوبان به حرکت درآمد.
راننده اتومبیلِ رئیس دولت در برابر پاسگاه وصول عوارض متوقف شد و پس از پرداخت عوارض راه در اتوبان به سرعت فوقالعادهای حرکت کرد.
یک ربع ساعت پس از این مراسم مدعوین از اتوبان خارج شدند و مراسم پایان یافت.
طول تونل ۱۸۸۳.۸۰ متر میباشد که برای ساختمان آن مدت ۳ سال وقت صرف گردیده به این معنی که در اردیبهشت ماه ۱۳۱۴ شروع و در اردیبهشت ماه ۱۳۱۷ خاتمه یافته است. در عرض این مدت ۹۰ هزار مترمکعب سنگ و خاک کنده و از تونل خارج گردیده و برای کندن قسمتهای سنگی در حدود ۴۶۴۰۰ کیلوگرم دینامیت مصرف شده است... جمع هزینه ساختمان آن ۲۴.۸۵۳.۴۰۰ ریال [برابر با ۲ میلیون و ۴۸۵ هزار و ۳۴۰ تومان] میباشد.