پایگاه خبری تحلیلی انتخاب (Entekhab.ir) :
سرویس تاریخ «انتخاب»؛ صبح رفتم هوتل مورس. دکترها آمدند. دکتر ویلهلم نغمه دیگر اضافه کرده میگوید از دکتر ژرژ و مسیو دانتان تحقیقات کردهام و با چهار هزار تومان نمیتوان در ایران زندگی کرد و بنابراین پنج هزار تومان کمتر نمیگیرم. قرار شد به نصرتالدوله [وزیر خارجه] بگویم و جواب بدهم.
چون فردا [احمد] شاه و اتباع و نصرتالدوله به بلژیک میروند و خیلی کارها بود که میبایست انجام بگیرد، ناهار در هوتل موریس خوردیم. من لایحه خسارات عثمانی را تمام کردم و کارهای متفرق دیگر کردیم.
بعد از ناهار دکتر پراک آمد و صورت کنتراتی ترتیب داده بود گفت من به چهار هزار تومان حاضرم اما بر حسب ظاهر باید با ویلهلم همراهی کنم، چون نصرتالدوله از قبول اضافه امتناع کرده است. پراک گفت حالا که چنین است بر حسب ظاهر امر بماند تا بعد از تکلیف قطعی ویلهلم من قبولی خودم را اظهار کنم. اما امروز تکلیف این کنترات مرا معین کنید و فردا جواب صریح به من بدهید. حقیتا این مسئله کنترات طبیبها مرا به ستوه آورده است.
خلاصه، از طرف کلمانسو [نخستوزیر فرانسه] به عنوان رئیس کنفرانس دعوت رسیده است به دولت ایران یعنی به طهران برای وثوقالدوله [نخستوزیر] و به پاریس برای ممتازالسلطنه [وزیرمختار ایران در پاریس] برای دخول در مجمع ملل و نصرتالدوله هم جواب قبول داده است.
مسئله دیگر اینکه پیشرفت بلشویکها، اروپاییها را متوحش کرده و به خیال افتادهاند که دول جدیدالتشکیل قفقاز را تقویت کنند که جلوگیری از بلشویکها کنند و وزیر هند تقریبا این مسئله را با نصرتالدوله گفتوگو کرده و حالا میخواهیم با آذربایجانیها داخل در مذاکره شویم و از این کیفیت استفاده کنیم.
باری کارهای متفرقه کرده چون صحبت و کار زیاد داشتیم، بنا شد شام با نصرتالدوله بخوریم. اعتمادالدوله هم بود. مذاکرات در باب کارها و همچنین کار دکترها کردیم و دکمه پیرهن طلای فرنگی به شصت فرانک خریدم به همراهی انتظامالملک.
شاه به بلژیک میرود، دو روز آنجا پذیرایی رسمی از او میکنند و برمیگردد و نواحی خرابشده فرانسه را دیدن میکند و به نیس و جنوب فرانسه میرود و نصرتالدوله به پاریس مراجعت میکند. نصرتالدوله بینی و بینالله زبردست و کارکُن است.
منبع: یادداشتهای روزانه محمدعلی فروغی، به کوشش محمدافشین وفایی و پژمان فیروزبخش، تهران: سخن، چاپ هفتم، ۱۳۹۸، صص ۲۹۱ و ۲۹۲.