مشاور امنیت ملی اسبق آمریکا که یکی از سرسخت‌ترین مخالفان برجام است در یادداشتی نوشته تلاش دولت دونالد ترامپ برای فعال کردن مکانیسم ماشه علیه ایران باعث زنده شدن توافق هسته‌ای شده است.
به گزارش فارس، «جان بولتون»، مشاور امنیت ملی اسبق آمریکا در یادداشتی نوشته تلاش دولت آمریکا به ریاست «دونالد ترامپ» برای فعال کردن ساز و کار ماشه و احیای تحریم‌ها علیه ایران بار دیگر به توافق هسته‌ای برجام جان بخشیده است.
بولتون در تیتر یادداشت خود در وبگاه شبکه خبری بلومبرگ نوشته است: «ترامپ، بار دیگر توافق هسته‌ای ایران را احیا کرده است.»
دونالد ترامپ چند ماه قبل از خروج از برجام، جان بولتون را به عنوان مشاور امنیت ملی کاخ سفید منصوب کرد. بولتون سپتامبر ۲۰۱۹ از سمتش اخراج شد.
بولتون در هفته‌های گذشته به شدت با تلاش دولت ترامپ برای استناد به مفاد توافق هسته‌ای برجام و متن قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت جهت فعال کردن ساز و کار موسوم به «مکانیسم ماشه» مخالفت کرده است.
او چندی پیش در یادداشتی در روزنامه وال‌استریت‌ژورنال ضمن یادآوری اینکه آمریکا از توافق هسته‌ای خارج شده و نمی‌تواند همانند یک کشور عضو مکانیسم ماشه را علیه ایران فعال کند، هشدار داده بود اصرار دولت ترامپ بر این مسیر می‌تواند به تضعیف حق وتوی آمریکا در شورای امنیت منجر شود.
بولتون در یادداشت جدید خود که امروز چهارشنبه منتشر شده نوشته است: «رئیس‌جمهور ترامپ با درخواست برای "بازگشت خودکار تحریم‌ها علیه ایران" به موجب مفاد قطعنامه صادرشده توسط شورای امنیت در سال ۲۰۱۵ خدمت بزرگی به جو بایدن، نامزد حزب دموکرات در انتخابات کرده است.»
او نوشته است: «بایدن و هم‌سلفانش، بارها وعده پیوستن دوباره به توافق هسته‌ای ایران را داده‌اند؛ ترامپ با خروج از برجام در مه ۲۰۱۸، در اقدامی درست تیری به قلب این توافق فرو کرد، اما او اکنون در حال احیای قلبی-ریوی این توافق است.»
دولت آمریکا روز پنجشنبه (۲۱ اوت/۳۰ مرداد) با ارائه نامهای به رئیس شورای امنیت رسماً این شورا را از خواست خود برای بازگرداندن تمامی تحریم‌های بین‌المللی علیه ایران مطلع کرد.
آمریکا در این نامه ایران را به «نقض اساسی» تعهداتش در «برنامه جامع اقدام مشترک» (برجام) متهم کرده است.
چنانچه آمریکا از برجام خارج نشده بود، این نامه، روند ۳۰ روزه‌ای را آغاز می‌کرد که می‌توانست به «بازگشت خودکار» تحریم سازمان ملل علیه ایران منجر شود.
در آن حالت، تمامی تحریم‌های سازمان ملل نیمه شب ۱۹ سپتامبر به وقت گرینویچ (برابر با ۰۴:۳۰ بامداد ۲۹ شهریورماه) علیه ایران از سر گرفته می‌شدند. این تاریخ، چند روز قبل از سخنرانی دونالد ترامپ رئیس‌جمهور آمریکا در نشست مجمع عمومی سازمان ملل متحد است.
با این حال، آمریکا اردیبهشت سال ۱۳۹۷ به مشارکتش در برجام خاتمه داده و طبق گفته اعضای شورای امنیت نمی‌تواند از حقوق تصریح‌شده در این توافق و متن قطعنامه صادرشده برای تأیید آن استفاده کند.
به همین دلیل، تلاش آمریکا از همان آغاز با مخالفت‌های جدی روبرو شده است. خبرگزاری رویترز ۱ شهریورماه گزارش داد ۱۳ عضو شورای امنیت با نگارش نامه‌هایی مخالفت خودشان را با خواست آمریکا برای بازگرداندن تحریم‌ها علیه ایران اعلام کرده‌اند.
جان بولتون هم در یادداشت روز سه‌شنبه خود استدلال دولت آمریکا مبنی بر اینکه هنوز طرف توافق هسته‌ای به شمار می‌رود را رد کرده است.
او نوشته است: «کاخ سفید روز ۲۰ اوت اعلام کرده که آمریکا هنوز به موجب قطعنامه ۲۲۳۱ طرف مشارکت‌کننده در برجام به شمار می‌رود و بنابراین صلاحیت آغاز مکانیسم بازگشت خودکار تحریم‌ها را دارد. هنگامی که آمریکا از توافق خارج شد از وزارت خارجه آمریکا خواست همه اقدامات لازم را برای مشارکت ایالات متحده در برجام متوقف کند.»
ساز و کار موسوم به بازگشت خودکار تحریم‌ها که با نامهای دیگری مثل «مکانیسم ماشه» یا «اسنپ‌بک» نیز شناخته می‌شود به دنبال احیای تمامی قطعنامه‌های تحریمی علیه تهران است که پس از حصول برجام میان ایران و گروه موسوم به ۱+۵ تعلیق شده بودند.
تلاش آمریکا در این مسیر پس از شکست این کشور در به تصویب رساندن قطعنامه‌ای که خواستار جلوگیری از انقضای محدودیت‌های تسلیحاتی علیه ایران بود، صورت می‌گیرد. آن قطعنامه که روز ۲۵ مرداد به رأی گذاشته شد با ۱۱ رأی ممتنع، ۲ رأی موافق (آمریکا و جمهوری دومینیکن) و ۲ رأی مخالف (روسیه و چین) رد شد.
واشنگتن از قبل اعلام کرده بود چنانچه در تمدید محدودیت‌های تسلیحاتی علیه ایران موفق نشود قصد دارد بر حسب تفسیر خود از قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت و توافق هسته‌ای برجام برای بازگرداندن تحریم‌های بین‌المللی علیه ایران اقدام کند.
برای حل این مساله هیچ سازوکاری وجود ندارد. برای تشکیل شورا باید 9 عضو دستور کار و جلسه را تایید کنند تا نشست شورای امنیت تشکیل شود اما آمریکایی‌ها معتقدند، نیازی به تشکیل جلسه نیست؛ زیرا اگر 30 روز از درخواست یک عضو شورای امنیت سپری شود، به شکل خودکار قطعنامه قبلی احیا می‌شود.
