رییس سازمان غذا و دارو با اشاره به کاهش مراجعه به داروخانه‌ها در شرایط کرونا و با وجود فعالیت آنها حتی در ایام تعطیل، گفت: اما متاسفانه داروخانه ها از هیچ گونه مساعدتی برخوردار نشدند؛ در حالی که درآمد آنها تا حد زیادی کاهش یافته و این موضوع یکی از مشکلات فعلی همکاران ما در داروخانه‌ها است.
دکتر محمدرضا شانه ساز در نشست خبری به مناسبت روز داروساز که به صورت ویدئوکنفرانسی برگزار شد، ضمن تسلیت ایام ماه محرم و تبریک هفته دولت گفت: زادروز تولد محمد بن ذکریا رازی به نام داروساز نامگذاری شده است. در ایام شیوع کرونا داروسازان خدمات قابل توجهی چه در صنعت و چه در داروخانه‌ها ارائه کرده‌اند و در زمان‌هایی که خیلی از مشاغل تشویق به خانه نشینی و دورکاری شدند، همکاران ما فعال بوده و در حال خدمت رسانی به مردم بودند. در ایامی که هنوز داروی قطعی برای درمان کرونا معرفی نشده است، هر دارویی که اعلام شد می‌تواند به درمان کرونا کمک کن، در بازه زمانی کوتاه مدتی تولید آن در کشور آغاز شد؛ تا جایی که حتی در برخی موارد به تولید مواد اولیه دارو نیز دست پیدا کردیم.
وی با تاکید بر این که توانمندی‌های ایران در این زمینه مثال زدنی است، گفت: این توانمندی‌ها در سال‌های بعد از انقلاب به همت داروسازان رخ داد تا جایی که امروز ۹۷ درصد از داروهای مورد نیازمان را داخل کشور تولید می‌کنیم؛ یعنی بسیاری از اقلام "های تک" به میزان کافی در حوزه داروسازی توسط شرکتهای دانش بنیان تولید می‌شود. با توجه به این که نزدیک به سه دهه از فعالیت بنده در حوزه داروسازی می‌گذرد، ادعا می‌کنم که هر داروی جدیدی که در دنیا وارد شود همکاران داروساز ما می‌توانند ظرف دو سال آنها را تولید کند.
شانه ساز در ادامه سخنان خود با اشاره به این که ۳ درصد از داروهای مصرفی کشور وارداتی است، گفت: البته این به آن معنا نیست که این ۳ درصد همواره داروهای ثابتی بودند؛ فهرست دارویی کشور به روز رسانی می‌شود و براساس نیاز پزشک و بیمار تغییر می کند. اکنون بسیاری از داروها وجود دارد که در گذشته وارد می‌شد، اما اکنون توانستیم آنها را تولید کنیم.
افتتاح دو کارخانه داروسازی در هفته آینده
وی با اشاره به این که متوسط سن جوانان شاغل در شرکتهای دانش بنیان دارویی کمتر از ۳۵ سال است، تصریح کرد: این موضوع نویدبخش نسل رو به رشد در زمینه تولیدات دارویی است. به دلیل همین توانمندی‌ها یک ماه پیش ضابطه‌ای ابلاغ شد که ابلاغ آن برای اولین بار در دنیا صورت می‌گرفت که توانمندی‌های داروسازان کشور را نشان می دهد؛ در حالی که در سال ۱۳۵۷ چهار یا پنج دانشکده داروسازی داشتیم، امروز حدود ۲۵ دانشکده داروسازی در کشور فعال هستند. خوشبختانه در زمینه مقالات نیز کشورمان نقش مهمی در انتشار مقالات معتبر در نشریات دنیا دارد که سبب ارتقای رتبه علمی در این زمینه در دنیا شده است. خوشبختانه امروز در زمینه تولید مواد اولیه دارویی می‌توانیم ۶۵ درصد نیاز کشور را تولید کنیم. همچنین بیش از هزار قلم داروی گیاهی در کشور تولید کرده‌ایم و آینده بسیار رو به رشدی در زمینه داروسازی خواهیم داشت. این در حالی است که تحریم‌های ظالمانه روبه روی ما قرار دارد و بخشی از توانمندی‌های امروزمان به دلیل همین تحریمها بود. مفتخرم اعلام کنم ظرف هفته آینده دو کارخانه سازی داروسازی افتتاح می‌شود که یکی از آنها در زمینه تولید پن آنسولین و دومی در زمینه فرآورده‌های پلاسمایی فعالیت خواهند کرد.
افزایش چند برابری واردات واکسن آنفلوآنزا در سال جاری
وی در پاسخ به سوال ایسنا درباره شرایط و تمهیدات واردات واکسن آنفلوآنزا در سال جاری گفت: سال قبل کمتر از دو میلیون دوز واردات واکسن آنفلوآنزا داشتیم؛ این رقم امسال ۱۱ تا ۱۲ میلیون افزایش خواهد یافت. همکاران ما در حوزه بهداشت سال قبل ۲۵۰ هزار دوز واکسن دریافت کردند که امسال با دریافت دو میلیون و ۵۰۰ هزار دوز واکسن در زمینه واکسیناسیون خانم‌های باردار و بیماران خاص می‌توانند فعالیت کنند که این افراد بدون پرداخت وجه واکسینه خواهند شد. همچنین برای سایر افراد نیز بالغ بر ۸.۵ میلیون دوز واکسن آنلفوآنزا در نظر گرفته‌ایم. این که اعلام می‌شود باید برای دریافت واکسن، ثبت نام در داروخانه‌ها صورت گیرد صحت ندارد و هدف خیرخواهانه ندارد و به نظر من این یک کلاهبرداری است.
شانه ساز ادامه داد: مشکلات ارزی ما همانگونه که اطلاع دارید زیاد است. بنابراین نباید برای تامین واکسن آنفلوآنزا هزینه بیجا کنیم. از مردم می‌خواهم تنها با توصیه و تجویز از واکسن آنفلوآنزا استفاده کنند. برآورد ما این است که امسال نسبت به سال گذشته در مورد آنفلوآنزا مشکلات کمتری داشته باشیم؛ زیرا مردم نکات بهداشتی را بیشتر رعایت می‌کنند، کمتر در مکان‌های عمومی و پر تجمع حاضر می‌شوند، از ماسک استفاده می‌کنند و غیره. خوشبختانه امسال تامین واکسن آنفلوآنزا برای بیماران خاص ۱۰ برابر سال قبل است در حالی که تامین واکسن برای مردم عادی ۵ یا ۶ برابر سال گذشته است. واکسن آنفلوآنزا را از منابع معتبر و اروپایی که مورد تایید سازمان بهداشت جهانی هستند، تهیه می‌کنیم و دقت نظر کافی برای تهیه آن صورت گرفته است.
واکسن مننژیت تامین شد
وی در پاسخ به سوال درباره تامین واکسن مننژیت اظهار کرد: ۳۱ مرداد ماه اولین محموله این واکسن وارد کشور شد و تا ۱۵ شهریور نیز کل محموله مورد استفاده و در دسترس خواهد بود.
شانه ساز در باره فرآیند نسخه پیچی الکترونیک داروها نیز گفت: نسخه نویسی الکترونیک زمانی معنا پیدا می‌کند که از ابتدا از طریق سامانه نوشته شود نه این که قرار باشد نسخه کاغذی توسط داروساز ابتدا وارد سیستم شده و سپس نسخه پیچی شود. شرایط منطقی این است که نسخه نویسی از ابتدا به شکل الکترونیک صورت گیرد آن هم در شرایطی که بحث واردات دارویی با ارز ۴۲۰۰ تومانی وجود دارد و ممکن است با شکل گیری نسخ سوری اقلام دارویی از داروخانه‌ها خارج شود.
درآمد داروخانه تا حد زیادی کاهش یافته است
معاون وزیر بهداشت ادامه داد: علیرغم این که داروخانه‌ها در ایام تعطیل نیز فعالیت خود را ادامه می دهند آن هم در شرایطی که مراجعه به آنها کاهش یافته است، اما متاسفانه از هیچ گونه مساعدتی برخوردار نشدند؛ در حالی که درآمد آنها تا حد زیادی کاهش یافته و این موضوع یکی از مشکلات فعلی همکاران ما در داروخانه‌ها هست.
اغلب داروهای مرتبط با کرونا، بیمارستانی هستند
رمدسیویر تقلبی در بازار مخوف ناصرخسرو
وی در ادامه سخنان خود با اشاره به این که تبلیغات و اطلاع رسانی درباره داروها تنها باید توسط سازمان غذا و دارو صورت گیرد، اظهار کرد: در مورد داروهای کرونا نیز این موضوع توسط ما و نهایتا ستاد کرونا باید اطلاع رسانی شود. از مردم می‌خواهیم هر اطلاعاتی که خارج از این دو مجموعه ارائه می‌شود را جدی نگیرند و به آن اعتماد نکنند. داروهای کرونا عموما بیمارستانی هستند؛ یعنی اگر خارج از شبکه بیمارستانی تهیه شوند، قابلیت رصد دارند. به عنوان مثال گزارش هایی داشتیم از تامین داروی رمدسیویر در بازار مخوف ناصرخسرو که با بررسی‌های بیشتری که انجام دادیم متوجه شدیم این دارو که با قیمت‌های میلیونی فروخته می‌شود اصلا رمدسیویر نیست.
تحریمها و نگرانی شرکتهای خارجی فروش دارو
شانه ساز با تاکید بر این که حساسیت سازمان غذا و دارو بر روی تامین داروی بیماران خاص بالاست، افزود: اولین تلاش ما در گام اول این است که بتوانیم به تولید داخل برسیم؛ زیرا اطمینان خاطر ما به این شکل افزایش پیدا کرده و ارزبری نیز کاهش پیدا می‌کند. از پزشکان می‌خواهیم زمانی که داروی داخلی که بیش از ۱۰ سال از تولید آن می‌گذرد و امتحانش را پس داده و وجود دارد، اقدام به تجویز نمونه خارجی و برند آن نکنند. این داروها ارزبری بالایی دارند و ما در زمینه تامین داروهای بیماران خاص با تکیه بر تولید داخل در حال تلاش برای تامین آنها هستیم. در خصوص داروهای وارداتی نیز اگر در تامین ارز دچار مشکل نشویم، علیرغم تمام تحریم‌های ظالمانه واردات دارو را انجام می‌دهیم، اما می‌دانیم که تحریمها راه تامین دارو وتجهیزات را سخت کرده است. شرکتهای خارجی نگرانی نسبت به عرضه دارویشان به ما ندارند بلکه نگرانی آنها این است که نتوانند وجه داروی خود را دریافت کنند؛ این که شعار می‌دهند دارو و درمان تحریم نیست یک دروغ بزرگ است. همین دروغ باعث شده انگیزه ما برای تولید داخل افزایش پیدا کند.
اثربخشی داروی گیاهی جدید ترک اعتیاد
معاون وزیر بهداشت در پاسخ به سوالی درباره صحت داروی ترک اعتیاد گیاهی که اخیرا رونمایی شده است، گفت: این داروی گیاهی توسط جهاد دانشگاهی تولید و رونمایی شده و اثربخشی آن به اثبات رسیده است.
ارز قابل توجه ایران در کره جنوبی و فشار آمریکا
وی درباره بدهی کره جنوبی به ایران نیز گفت: ما ارز قابل توجهی در این کشور داریم. اما آنها حتی در حوزه تجهیزات پزشکی آنقدر تحت فشار آمریکا هستند که تا الان نتوانسته‌اند به جای این مبلغ تجهیزات به ما ارائه دهند. حتی قرار بود دو میلیون واکسن آنفلوآنزا به ما ارائه دهند که این عدد به ۲۰۰ هزار تقلیل یافته است. با توجه به این که اقلامی که کره جنوبی می خواهد در ازای بدهی ما بدهد در کشور تولید می‌شود، منطقی نیست که بخواهیم به واردات آن فکر کنیم. از کره جنوبی انتظار بیش از اینها می‌رود که حق مسلم ما را بدهد.
اظهار نظر درباره واکسن کرونای روسی بعد از مشخص شدن نتایج اثربخشی
شانه ساز درباره واکسن کرونای روسی نیز اظهار کرد: روسیه به دلیل زیرساخت‌های خوبی که در تولید واکسن دارد همواره در این زمینه پیشرو بوده است. در موردواکسن کرونای روسی نیز منتظر آن هستیم که نتایج اثربخشی آن پس از تزریق به جامعه آماری اعلام شده مشخص شود تا بتوانیم اظهارنظر قطعی کنیم.
پزشکان داروهای داخلی تجویز کنند
وی در پاسخ به سوالی درباره کمبود داروهای بیماران پیوندی بیان کرد: برخی از این داروها اقلام مشابه داخلی نیز دارند ما به دلیل مشکلات تامین ارز و نقل و انتقال آن برای تامین نمونه خارجی با مشکل مواجه می‌شویم و مجددا از همکاران پزشکمان می خواهیم در صورت وجود نمونه داخلی آن را تجویز کنند.
رئیس سازمان غذا و دارو با اشاره به این که ایران اولین کشوری بود که داروی کورتون را وارد رژیم درمانی مبتلایان کرونا کرد، گفت: آن اویل برخی کشورها با این موضوع به شکل سیاسی برخورد کردند اما دیدیم که پس از مدتی منابع معتبر بین المللی به این مسئله و تاثیر کورتون در درمان مبتلایان به کرونا رسیدند. خوشبختانه این دارو به وفور در داخل کشور قابل تامین است.
وزارت بهداشت پیگیر حق فنی داروسازان
وی با اشاره به این که در مورد حق فنی داروسازان دفاعیات وزارت بهداشت مورد قبول واقع نشد، افزود: دانشجویان داروسازی در این زمینه گله مند هستند. البته وزارت بهداشت در حال پیگیری و احقاق حقوق آنها است؛ این در حالی است که رای دیوان اجرا می‌شود و این موضوع سبب ایجاد شرایطی چالش برانگیز در شرایط فعلی کرونا شده است.
وی ادامه داد: حدود ۹۵ درصد داروسازان در زمینه ارائه خدمت و داروخانه‌ها فعال هستند و حدود ۱۰ الی ۱۲ درصد نیز در سایر بخش ها فعال هستند. این که این رقم بیش از ۱۰۰ درصد می‌شود به آن علت است که برخی از این افراد مشترکا در دو محل فعالیت می‌کنند. اگر ما بتوانیم تعداد شرکتهای دانش بنیان دارویی را افزایش دهیم، درآمد داروسازان افزایش خواهد یافت و شاید دیگر نیازی نباشد برای شرایط اقتصادی در دو شیفت کار کرده و سراغ داروخانه‌ها بروند.
قیمت داروهای مرتبط با کرونا
شانه ساز درباره قیمت داروهای مرتبط با کرونا اظهار کرد: معمولا داروهای وارداتی گران تر از داروهای داخلی هستند در مورد داروی رمدسیویر نمونه وارداتی آن ۱.۵ تا ۲ میلیون تومان است که تولید داخل آن حدود ۶۰۰ هزار تومان هزینه دارد. این در حالی است که در ماه‌های قبل می‌دیدم رمدسیویر در بازار سیاه به قیمت‌های چند ده میلیونی به فروش می‌رسید. در خصوص سایر داروها نیز مانند فاویپیراویر و غیره نیز تولید داخل هزینه بسیار کمتری نسبت به نمونه وارداتی دارد.
وی با تاکید بر این که تزریق واکسن آنفلوآنزا به هیچ عنوان ربطی به عدم ابتلا به کرونا ندارد، گفت: این که با تزریق واکسن آنفلوآنزا از کرونا در امان هستیم، یک باور غلط است؛ از مردم می‌خواهیم اولویت تزریق واکسن آنفلوآنزا با گروه‌های پرخطر باشد.
رییس سازمان غذا و دارو در پاسخ به سوالی در خصوص تاثیر داروی رسیژن در درمان کرونا گفت: این دارو تولیدات داخلی دارد و به میزان مورد نیاز تامین می‌شود. اگر چه بحث اثربخشی آن در مورد کرونا زیر سوال است به طور کلی در زمینه درمان کرونا برخی داروها با توصیه‌های سینه به سینه توسط پزشکان نوشته می‌شود و هنوز منبع علمی دقیق برای آن وجود ندارد.
وضعیت تامین پانسمان بیماران پروانه ای
وی با اشاره به این که یکی از بدترین رفتارهای موجود پس از تحریمها تامین پانسمان بیماران پروانه‌ای بود تصریح کرد: با تمام سختی‌های که در این زمینه وجود دارد اما منابع ما برای تامین این اقلام بررسی شده و بازرگانان در حال واردات آن هستند؛ در صورتی که ارز مورد نیازمان تامین شود مشکلی در تامین این پانسمان‌ها نخواهیم داشت.
اعتراض وزارت بهداشت به مصوبه شورای رقابت درباره قانون تاسیس داروخانه ها
وی درباره قانون تاسیس داروخانه‌ها و حواشی که با شورای رقابت وجود داشت گفت: مصوبات شورای رقابت به زعم وزارت بهداشت دخالت در بخش سلامت است که نسبت به آن اعترض جدی صورت گرفت. یکی از عوامل توفیق ما در حوزه سلامت به دلیل سطح بندی‌های موجود در ارائه خدمات بود که بدون یک ریال سرمایه بخش دولتی می توانستیم دارو و تجهیزات را در بخش خصوصی تامین کنیم. این اعتراضات در حال پیگیری هستند.
شانه ساز با تاکید بر این که تمامی داروهای پیش بینی شده برای بیماران خاص ثبت سفارش شده است، گفت: تعدادی هستند که تنها تمایل به مصرف برند خارجی دارند. از پزشکان می خواهیم در صورتی که عوراضی در داروی ایرانی می‌بینند آن را به ما گزارش بدهند. در حالی که تاکنون گزارشی در این مورد نداشتیم. در خصوص بیماران اعصاب و روان نیز بیماران جدیدی وجود دارند که هنوز هیچ دارویی دریافت نکرده اند که بخواهند تاثیر نمونه داخلی یا خارجی را مقایسه کنند، اما باز هم پزشکان تمایل به تجویز نمونه خارجی دارند که امیدواریم این موضوع در نسخه نویسی آنها اصلاح شود. در خصوص غذای کودکان نیز فعلا مشکل خاصی نداریم؛ البته به شکل مقطعی مشکلاتی وجود داشت که از آن گذر کردیم، اما موضوع تاسیس پالایشگاه لبنیات در کشور یک موضوع جدی است که باید بر روی آن کار شود.
وی با اشاره به این که فهرست دارویی کشور تغییر می‌کند، گفت: اما باید به شرایط خاص کشور توجه کنیم و اعتباراتمان را به شکل هدفمند هزینه کنیم. هر دارویی اجازه ورود به فهرست دارویی کشور را ندارد. برخی از داروها در کشور تولید می‌شود و ورادات آن از نظر اقتصادی درست نیست.
شانه ساز در خاتمه درباره تامین فاکتور هشت نیز گفت: دو نوع دارو در این زمینه وجود دارد که یکی خونی و پلاسمایی و دیگری تراریخته است؛ نوع دوم آن در کشور تولید می‌شود. اما نوع پلاسمایی در ایران تولید نمی‌شود و چاره‌ای جز واردات آن نیست. طی سال های گذشته واردات نوع پلاسمایی آن انجام شد و به میزان کافی وجود دارد. اکنون در حال مدیریت مصرف آن هستیم که به تولید کننده داخلی فشاری وارد نشود.
