تحقیقات در خصوص دلایل و عوامل انفجار عصر سه شنبه بیروت در ابتدای مسیر خود قرار دارد و طبق گزارش رسانه‌های لبنانی، سؤالات و ابهامات بسیاری در این خصوص بر جا مانده است.
روزنامه الاخبار چاپ لبنان، در گزارشی به داستان وجود حجم وسیعی از مواد «نیترات آمونیوم» در ساحل بیروت که تا کنون عامل اصلی انفجار معرفی شده، پرداخته و نوشته است که مسئولان مربوطه به هشدارهای امنیتی بی توجهی کرده بودند.
بیشتر بخوانید:
الاخبار نوشت: هرچند فرضیه خرابکاری و عامدانه بودن انفجار بعید نیست و جزء فرضیات تحقیقات به شمار می‌رود، اما روایت رسمی امنیتی از اهمال‌کاری و بی توجهی به عنوان عامل حادثه سخن می‌گوید.
تا کنون افرادی چون «جاد ملحم المعلوف» به عنوان قاضی پرونده، «بدری ضاهر» مدیر کل امور گمرک، رئیس اطلاعات لبنان، رئیس هیأت مدیریت بندر، وزیر دارایی و نخست‌وزیر در مظن اتهام به علت اهمال‌کاری و عدم توجه به خطرات این حجم از مواد «نیترات آمونیوم» هستند.
تا بدین جا همه این افراد تلاش کرده‌اند به نوعی از گردن خود احاله مسئولیت کنند. «بدری ضاهر» به الاخبار گفته است که بارها نامه نگاری کرده و از قاضی پرونده خواسته تا هرچه سریع‌تر تکلیف این مواد شیمیایی را مشخص کند.
کشتی حامل پرچم مولداوی که حامل نیترات آمونیوم بوده در اکتبر ۲۰۱۳ در بندر بیروت پهلو گرفت و پس از اینکه محموله آن در بندر تخلیه شد، سه سال بعد این کشتی در ساحل غرق شد.
به نوشته الاخبار سازمان امنیت لبنان در دسامبر ۲۰۱۹ در گزارشی در خصوص خطرناک بودن این مواد هشدار داده و گزارش را برای نهاد قضایی، نخست‌وزیر، مدریت سازمان امنیت و مدیریت گمرک ارسال کرده بود؛ اما هیچ اقدامی صورت نگرفت.
در این میان سازمان امنیت لبنان در گزارش خود توصیه کرده بود یک شکاف موجود در انبار شماره ۱۲ جهت ممانعت از سرقت نیترات آمونیوم باید تعمیر شود. طبق این بخش از گزارش، قاضی دادگاه نیز از مدیریت بندرگاه خواسته بود تا انبار شماره ۱۲ را تعمیر کند. از این رو مدیریت بندر نیز کارگران را برای جوش دادن شکاف موجود در انبار به کار می‌گیرد. پس از پایان کار کارگران بود که آتش‌سوزی آغاز شد و احتمال اینکه بر اثر پرتاب جرقه‌های جوش کاری آتش‌سوزی شکل گرفته باشد، وجود دارد.
الاخبار همچنین نوشت که آیا کسی به کارگران در خصوص حجم خطرناک بودن مواد «نیترات آمونیوم» چیزی نگفته بود؟
اما بیانیه «حسن قریطم» مدیر کل سابق سرمایه‌گذاری بندر بیروت، ابهامات دیگری به ماجرا می‌افزاید. او در بیانیه خود گفته است که کار کارگران بعد از ظهر سه شنبه پایان یافته بود و آتش‌سوزی چند ساعت پس از آن شکل گرفت.
«حسن قریطم» در بیانیه خود نوشته است: «از مدیریت بندر خواسته شده بود تا شکاف موجود در یکی از در‌های انبار را تعمیر کند. ما هم انجام دادیم. کار جوشکاری ظهر سه شنبه تمام شد و اینکه بعداز ظهر آن روز چه اتفاقی افتاد، اطلاعی ندارم.» او همچنین وجود مواد آتش‌بازی و محترقه در انبار را هم تکذیب کرد.
اما تحقیقات امنیتی اظهارات «حسن طریقم» را رد می‌کند. طبق این تحقیقات، جوش‌کارها کارشان را در ساعت پنج بعداز ظهر تمام کردند و در ساعت ۵:۴۰ دقیقه دود از انبار بلند شد. پس از ده دقیقه نیروهای آتش‌نشانی رسیدند اما آتش‌همچنان گسترش می‌یافت تا اینکه انفجار بزرگ در ساعت ۶:۰۸ دقیقه رخ داد.
نهاد قضایی و سازمان امنیت لبنان احتمال اقدام خرابکارانه را بعید نمی‌داند، اما کارشناسان تحقیقات، احتمال می‌دهند که حرارت جوشکاری موجب آتش‌سوزی شده و در نهایت انفجار شده است. به گفته آن‌ها آتش‌سوزی ۵۰ دقیقه به صورت مخفی وجود داشته تا اینکه دود حاصل از آن رؤیت شده است.
در پی انفجار مهیب عصر روز سه‌شنبه در بیروت تا کنون مرگ بیش از ۱۳۷ تایید شده و بیش از ۵۰۰۰ نفر نیز مجروح شده‌اند.
