در سال های اخیر اقدامات گسترده ای برای درمان بسیاری از بیماری ها با استفاده از سلول های بنیادی انجام شده است.
اخیرا افزایش تقاضای مردمی نسبت به این روش درمانی و محصولات سلولی باعث شده تا عده ای سودجو با روش های غیر اصولی و غیر علمی به این حوزه ورود پیدا کنند. متاسفانه ورود غیر علمی این افراد سبب بدبینی مردم و پزشکان نسبت به روش سلول درمانی شده است.
البته بی اطلاعی مردم نسبت به این علم باعث شده تا بازار سودجویان بیشتر گرم شود. به عنوان مثال این ناآگاهی باعث شده تا برخی از مردم تصور کنند، پی.آر.پی (PRP) نوعی درمان با سلول های بنیادی است، در صورتی که اساس عملکرد این روش در مقایسه با سلول درمانی(cell therapy) کاملا متفاوت است.
دکتر نرگس لبیب زاده، مسوول کلینیک بازتوانی و فیزیوتراپی پژوهشگاه رویان در این خصوص به سیناپرس گفت: متاسفانه در حال حاضر برخی از پزشکان در مطب های شخصی شان به اسم سلول درمانی، با تزریق PRP اقدام به معالجه بیماران می کنند. در صورتی که PRP، سلول درمانی نیست و پلاکت سلول بنیادی محسوب نمی شود. گاهی نیز برخی از پزشکان بافت چربی بیمار را بر می دارند و به اسم سلول درمانی به بدن بیمار تزریق می کنند.
این مشاور سلول درمانی بخش ارتوپدی و سلول درمانی پژوهشگاه رویان افزود: سلول های بنیادی جایگاه خاصی در بدن دارند. یک نوع از آنها در بافت مغز استخوان است و به روش پیچیده استخراج و تزریق می شود بنابراین پزشکان نمی توانند در مطب شخصی شان سلول بنیادی استخراج و در همان جلسه اول به بیمار تزریق کنند.
به گفته وی، مسلما انجام چنین اقداماتی از سوی برخی از سودجویان، تابلوی سلول درمانی را خراب می کند. به طبع این مساله باعث می شود مخالفت های زیادی برای استفاده از این شیوه درمانی به بار آید.
وی ادامه داد: اگر بیمار به درستی انتخاب شده باشد و سلول به درستی استخراج شود و در جایگاه مناسب این کار به صورت علمی و دقیق توسط متخصصان این حوزه صورت گیرد، نه تنها مخالفتی با این روش درمانی ایجاد نمی شود بلکه پزشکان و بیماران نیز مشتاق به انجام این کار خواهند شد.
وی اظهارداشت: مردم هم باید بدانند که سلول بنیادی چه ویژگی هایی دارد و کدام مراکز مناسب سلولی درمانی است؛ هر مرکزی به صورت اصولی این کار را انجام نمی دهد.
محصولات غیر استانداردی که سلامت مردم را نشانه می گیرند
جدا از این مساله، امروزه برخی از سودجویان بدون در نظر گرفتن استانداردهای معتبر بین المللی، اقدام به عرضه برخی محصولات حوزه سلول درمانی می کنند؛ محصولات غیر استانداردی که می تواند سلامت مردم را به مخاطره بیندازد.
دکتر انسیه حاجی زاده، مسوول مرکز توسعه فناوری محصولات پیشرفته سلولی پژوهشگاه رویان نیز در این خصوص به سیناپرس گفت: هرچند اکنون سلول درمانی دارای قوانین سختگیرانه است و مراکز تولید کننده سلول باید سعی کنند استانداردهایشان را رعایت کنند اما در مقابل برخی از سودجویان بدون اجرای این قوانین به دلیل تقاضای مردمی، این محصولات را به دست مردم می رسانند.
این پژوهشگر و درمانگر سلول درمانی پژوهشگاه رویان افزود: نباید از استانداردها چشم پوشی کرد اما قوانین باید کمک کننده شرکت ها باشد تا افرادی که واقعا توانایی علمی و زیر ساختی دارند، بتوانند وارد این عرصه شوند و به فعالیت شان ادامه دهند. در مقابل باید به طور جدی از فعالیت برخی مراکز پیشگیری شود؛ اکنون برخی از مراکز در کشور آزادانه مشغول به انجام کارهای غیر علمی مرتبط با سلول درمانی هستند.
به گفته وی، نتایج کار غیر علمی این مراکز علاوه بر اینکه برای بیمار ضرر دارد و عوارض جانبی ناخواسته ای برای مردم ایجاد می کند، می تواند به صنعت سلول درمانی کشور نیز صدمه وارد کند.
این پزشک متخصص رشته بیوتکنولوژی اظهارداشت: مردم باید نسبت به این موضوع اطلاعات کافی داشته باشند و بدانند که سازمان غذا و دارو، آیین نامه ویژه ای پیرامون سلول درمانی دارد و صرفا سلول و محصولات زیستی که دارایGMP یا Good Manufacturing Practice هستند، باید تهیه شود.
وی ادامه داد: اکنون با وجود فعالیت مراکز غیر قانونی در بازار باید به مردم و جامعه پزشکان کشور اطلاع رسانی شود تا آنها بدانند که مانند استفاده دارو باید نسبت به این محصولات نیز حساس باشند و این محصولات را از شرکت هایی تهیه کنند که پروانه ثبت دارند و مورد تایید سازمان غذا و دارو هستند.
وی خاطرنشان کرد: مردم و جامعه پزشکی باید نسبت به محصولات سلولی و بیولوژی یا مواردی که اکنون در سلول های بنیادی مطرح است مانند PRP، پلاکت و انواع عصاره های زیستی حساس باشند و سراغ تاییدیه ها و گواهینامه های سازمان غذا و دارو را بگیرند.
سیناپرس
