آگاهی از فواید دانههای مغذی شاید باعث شود که بیش از پیش به مصرف آنها روی آورید. انواع مختلف دانهها سرشار از پروتئین، فیبر، آهن، ویتامین ها و اسیدهای چرب امگا ۳ هستند.
در این مطلب سعی شده است فواید چند دانه خوراکی را بهتر است آنها را در رژیم غذایی خود بگنجانید، مطرح کنیم.
دانه چیا
«دانه چیا» یا «تخم چیا» (Chia Seeds) یکی از مفیدترین خوراکیهای روی زمین است. این دانههای گیاهی مواد مغذی فراوانی دارند که برای عملکرد مغز و بدن بسیار مفید و حتی ضروریاند.
امروزه این دانه ها به عنوان یک فراغذا (سوپر فود) شناخته می شوند. فراغذاها به خوراکی هایی گفته می شود که سرشار از مواد مغذی هستند.تنها یک اونس دانه چیا که معادل دو قاشق غذاخوری می شود حدود ۱۰ گرم فیبر دارد. برای مصرف دانه های چیا می توان آن ها را با ماست و یا سبزیجات مخلوط و یا به صورت شربت در آب میوه و یا شیر مصرف کرد.
برنج وحشی
برنج وحشی برخلاف نام آن اصلا به خانواده برنج ها تعلق ندارد بلکه در واقع دانه نوعی گیاه است. برنج وحشی نسبت به سایر غلات کامل پروتیین بیشتری دارد و حاوی آنتی اکسیدان های بیشتری نسبت به برنج سفید است. برنج وحشی همچنین حاوی فولات ، منیزیم ، فسفر ، روی ، ویتامین B۶ و نیاسین است. برنج وحشی را می توان به برنج معمولی اضافه کرد و پخت و یا به صورت یک افزودنی دلچسب به سالادهای سبز افزود و مصرف کرد.
دانه کدو تنبل
دانه کدو تنبل سرشار از منیزیم است؛ منیزیم یک ماده معدنی مهم که سلامت قلب را تقویت کرده ، به بدن در تامین انرژی کمک میکند و به عضلات قدرت میدهد. دانه های کدو تنبل را میشود در تمام طول سال به صورت سوپ یا سالاد سبزیجات، همراه با غلات یا در ترکیب با میوههای خشک و آجیل مصرف کرد.
دانه انار
دانههای انار در واقع همان دانههای شیرین و جواهر مانندی هستند که داخل میوی انار قرار دارند. دانههای انار مملو از ویتامین C و آنتی اکسیدانها هستند. یک فنجان کامل دانه انار تنها ۱۳۰ کالری دارد که یک میان وعده سبک محسوب میشود. دانههای انار را میتوان به تنهایی و یا به صورت مخلوط با سالاد و غلات کامل مصرف کرد؛ افزودن دانههای انار به سالاد و یا بشقاب غلات علاوه بر فوایدی که برای سلامتی دارد، طعم و رنگ بشقاب غذای شما را نیز تغییر میدهد.
دانه کینوا یا خاویار گیاهی
کینوا گیاهی است که به خاطر دانههای خوراکیاش معروف است. البته جزو غلات نیست اما خواصی مشابه و حتی بیشتر دارد.محصول اصلی این گیاه، دانه آن است که دارای ارزش غذایی بالایی است.ارزش غذایی بسیار بالای دانه یا بذر آن موجب مقایسه ی آن توسط سازمان خاروبار جهانی (FAO) با شیر خشک گردیده است. دانه های این گیاه مقدار سدیم کمتر ولی میزان کلسیم، فسفر، منیزیم، پتاسیم، آهن، مس، منگنز و روی بیشتری از گندم، جو و ذرت دارند. دانه های کینوا را میتوان به صورت برنج پخت و مصرف کرد. همچنین می توان از آن به صورت نان بدون گلوتن برای مصرف در کنار غذاهایی مانند مرغ چینی استفاده کرد.
دانه کتان
انسان ها از ۹ هزار سال قبل از میلاد تا کنون دانه های کتان را به دلیل فواید آنها برای سلامتی مصرف کرده اند.
اگر ماهی به اندازه کافی مصرف نمی کنید می توانید با افزودن دانه های کتان به رژیم غذایی خود اسیدهای چرب امگا ۳ مورد نیاز بدن خود را تامین کنید؛ امگا ۳ چربی های سالمی هستند که برای سلامت قلب مفید هستند.
دانه های کتان منبع گیاهی خوبی برای تامین امگا ۳ هستند و در عین حال دوز مناسبی از فیبر بدن را تامین می کنند. دانه های کتان دارای طعم و رایحه خوبی هستند . افزودن دانه های کتان به خوراکی ها به پایین آوردن فشار خون بالا نیز کمک می کند.
دانه کنف
دانههای کنف، دانههایی هستند که حاوی مقدار قابل توجهی ازپروتئین ۹ ، اسید آمینه ضروری، اسیدهای چرب سالم ، فیبر، ویتامین E ، ویتامین B ، ویتامین B۶ ، منیزیم ، فسفر ، پتاسیم ، آهن ، روی ، نیاسین ، ریبوفلاوین ، تیامین و فولات است. دو قاشق غذاخوری دانه کنف تقریبا حاوی ۷ گرم پروتیین است که این میزان پروتیین از پروتیین های دانه های کتان یا چیا بیشتر است. می توان از دانه های کنف در سالاد، بشقاب مخلوط غلات کامل و یا به صورت مخلوط در شیر استفاده کرد.
دانه آفتاب گردان
دانه های آفتابگردان مواد منحصر به فردی هستند و مواد مغذی فراوانی در خود دارند. در حقیقت دانه های آفتابگردان یکی از ۱۰ ماده برتر غنی از ویتامین E، مس، ویتامین های B ای همچون تیامین، فسفر ، سلنیم و سایر موارد هستند.
دانه آفتابگردان همانند سایر آجیلها و دانهها، منبع خوب و سالمی از اسیدهای چرب ضروری است. یکی از اسیدهای چربی که در این دانه ها وجود دارد لینولئیک اسید نام دارد. علاوه بر این، دانه های آفتابگردان منبع خوبی از فیبر، اسیدهای آمینه(به خصوص تریپتوفان) ، ویتامین ، فیتوسترول ها و مواد دیگر است.
دانه آفتابگردان مانند دانه های دیگر و آجیل، یک منبع عالی از پروتئینهای حاوی آمینو اسیدهای با کیفیت خوب مانند تریپتوفان هستند که برای رشد ضروری هستند، به ویژه در کودکان. فقط ۱۰۰ گرم بذر حدود ۲۱ گرم پروتئین (۳۷٪ از مقادیر توصیه شده روزانه) را فراهم می کند.
دانه کنجد
دانه کنجد یکی از غنی ترین دانههای روغنی به لحاظ ارزش غذایی و دارویی محسوب می شود؛ دانههای ریز، پهن و بیضی شکل کنجد، طعم مطبوع و خوشایندی به بیشتر غذاهای آسیایی میبخشد و از اجزای اصلی تاهینی (Tahini) و شیرینی خوشمزه خاورمیانه یعنی حلوا(Halva) است. تاهینی، خمیری تهیه شده از دانه های آسیاب شده کنجد است.
کنجد منبع غذایی بسیار با ارزشی است. علاوه بر این که منبع خیلی خوبی از منگنز و مس است. از نظر کلسیم، منیزیم، آهن، فسفر، ویتامین B۱ ، روی و فیبرهای غذایی نیز منبع ارزشمندی به شمار میرود.کنجد منبع بسیار خوبی از مس، کلسیم، منیزیم و روی است. تنها یک چهارم لیوان از آن، قابلیت تامین ۴/۷۰ درصد مس، ۶/۳۱ درصد منیزیم و ۱/۳۵ درصد از کلسیم مورد نیاز روزانه را دارد.
از مدتها قبل از تخم بذر کتان به عنوان نیروگاهی تغذیهای یاد میشد. این ماده در درجه اول برای ایجاد پارچه مورد استفاده قرار میگرفت؛ و گرچه هنوز هم در بعضی از مناطق جهان برای ساخت منسوجات استفاده میشود، اما امروزه فواید تغذیهای این ماده نیز مورد توجه قرار دارد.