طاعون سیاه یا مرگ سیاه یک اپیدمی طاعون از نوع طاعون ویرانگر است که شرایط فعلی شیوع کرونا در جهان را تا حدودی تداعی میکند. گرچه در آن دوران شرایط بهداشتی و درمانی نسبت به اکنون بسیار محدودتر بود. این بیماری دوره اوج خود را بین سالهای ۱۳۴۷ تا ۱۳۵۱ میلادی اروپا طی کرد. نرخ مرگومیر این بیماری کاملاً مشخص نیست، اما برآورد آن حدود ۳۰ تا ۶۰ درصد جمعیت اوراسیا و بین ۷۵ تا ۲۰۰ میلیون نفر در این منطقه است.
به گزارش سرویس خواندنیهای انتخاب، منابع تاریخی زیادی دربارهٔ اپیدمی طاعون سیاه در آسیا وجود ندارد. اما تخمین زده میشود که یک سوم جمعیت ایران در آن زمان کشته شدند. در ادامه به بررسی برخی از اطلاعات جالب درباره دوره طاعون سیاه میپردازیم:
تقریباً هیچ کس گمان نمیکرد که موشها و ککهای همیشه حاضر طاعون سیاه را گسترش میدهند. در قرون وسطی، مردم برای درمان طاعون روشهای مختلفی را امتحان کردند، از جمله سحر و جادو و خرافات عجیب و غریب. برخی رفتارها مثل پرهیز از خوردن میوه، قرار دادن گیاهان معطر در نوشیدنیها، جلوگیری از مصرف شیرینی و مواردی مشابه نیز رواج یافت
سربازان انگلیسی این بیماری را از فرانسه به انگلیس حمل کردند و یک دوره ویرانگر طاعون در انگلیس را آغاز کردند که براساس برخی تخمینها ادعا میشود که در بسیاری از مناطق ۷۵ درصد جمعیت را کشته است
ارائه آمار دقیق مرگ و میر ناشی از مرگ سیاه دشوار است چرا که از منابع قرون وسطایی به دست میآید. درواقع تعداد مرگ و میرها بسته به منابع مختلف تا حدودی متفاوت است، اما برآوردهای فعلی حاکی از آن است که بین ۷۵ تا ۲۰۰ میلیون نفر در اثر طاعون جان باخته اند
پزشکان قرون وسطایی معتقد بودند که طاعون حداقل چند علت اصلی دارد. بسیاری تصور میکردند که این مجازاتی از جانب خدا برای گناهان مردم است
یهودیان غالباً متهم به ایجاد طاعون برای از بین بردن مسیحیان بودند، پس از شکنجه، برخی از یهودیان به اجبار اعتراف کردند که منابع آب را مسموم میکنند و طاعون را به وجود میآورند. در نتیجه، هزاران نفر از یهودیان اخراج یا کشته شدند. در نتیجه اعترافات اجباری در زمینه گسترش طاعون سیاه، به کلیه جمعیت یهودیان استراسبورگ، آلمان، این انتخاب داده شد که به مسیحیت روی آورند یا روی سکویی در محل دفن شهر سوزانده شوند. در این جریان حدود ۲۰۰۰ کشته شدند.
استحمام هنگام طاعون به دو دلیل به ندرت رخ میداد. اول به دلیل یک اعتقاد خرافی که میگفت: تغییر لباس، نشانه غرور است و موجب خشم خدا و مجازات به علت گناهان میشود و دوم، اعتقاد بر این بود که حمام کردن منافذ بدن را باز میکند و ورود بیماری به بدن را آسانتر میکند و باعث گسترش بیماری میشود. باور دوم در قرن نوزدهم در سراسر اروپا رایج بود. ادوکلن و سایر عطرها برای اولین بار در زمان طاعون به دلیل عدم حمام کردن به اوج مصرف رسید
در برخی مناطق اجساد در داخل و خارج از دیوارهای شهرها انباشته میشدند. البته تا جایی که میشد، قبرهای دسته جمعی حفر میکردند. اما تلنبار احساد اغلب به هوای مسموم و بیماری زا منجر میشد
جوامع بسته، مانند صومعهها و راهبهها، در برابر ویرانیهای مرگ سیاه آسیب پذیر بودند. اگر یک نفر آلوده میشد، ممکن بود کل جامعه بمیرند
پیش از مرگ سیاه، موسیقی در جامعه فراوان و به سبک شاد بود. در هنگام طاعون، موسیقی کمیاب و غمگین بود. سایر اشکال هنری، از جمله هنرهای تجسمی و ادبیات، نیز بیانگر بدبختی زمان است
از آنجا که مرگ سیاه میلیونها نفر را کشت و کلیه جوامع را نابود کرد، قوانین قدیمی نادیده گرفته شد. کلیسای کاتولیک نفوذ خود را از دست داد و شرایطی را ایجاد کرد که منجر به پروتستانتیسم شد
حضور موش غول پیکر در خیابانها و معابر نیویورک به یک موضوع جالب تبدیل شده است، این موش غول پیکر درواقع یک هنرمند است که در پوشش یک موش بزرگ در شهر تردد میکند.