خاطرات مرحوم آیت الله هاشمی رفسنجانی را از سال ۱۳۷۱ تا ۱۳۷۵، هر شب منتشر میکند. پیشتر، خاطرات «آیت الله» از سال ۵۸ تا ۷۱ در «انتخاب» منتشر شده بود
به گزارش «انتخاب»؛ متن خاطرات آیت الله هاشمی در روز ۷ بهمن 1371 تا 1375 در زیر آمده است
سال ۱۳۷۱
سفیر روسیه برای خداحافظی آمد. آقای محبی، مسئول [شرکت] میادین میوه و ترهبار [شهرداری] تهران آمد. گزارش تأسیس ۳۸ میدان میوه و ترهبار فروشی در مناطق تهران و وضع میدان بزرگ جدید و میدانهای قدیمی و مشکلات آنها را گفت. از [آقای غلامحسین کرباسچی]، شهردار تعریف کرد و از زحمات من تشکر داشت و خواست که وزارت بازرگانی هم از این میادین، برای توزیع مناسب کالا استفاده کند.
آقای [محمد] سعیدیکیا، [وزیر راه و ترابری] آمد. گزارش طرحها و برنامههای بخش راه را داد و برای همکاری سازمان برنامه و بودجه در شروع مطالعه راه چالوس ـ تهران استمداد کرد. ایده ایجاد بزرگراه در ساحل دریای خزر، با پیشروی در دریا و استحصال سیصد متر زمین مطمئن ساحلی و فروش آن را مطرح کرد که میتواند کل هزینه طرح را تأمین کند و ساحل را هم سامان خواهد داد. افرادی برای دیدن اقدام مشابه به کشور هلند اعزام شدهاند.
شورای عالی اداری جلسه داشت. در مورد اصلاحات در کشاورزی و بهداشت و درمان و جهادسازندگی تصمیم گرفتیم. عصر در جلسه هیأت دولت، بحث حل مشکلات واگذاری کارخانجات دولتی و سرمایهگذاری خارجی را داشتیم. شام در خانه بودم. عفت از مکه برگشته بود. در مدت سفر او معمولاً به خانه نمیآمدم. هم برای صرفهجویی در وقت و هم به خاطر برف.
سال ۱۳۷۲
تا ساعت نُه صبح کارها را انجام دادم. [آقای رشید عالماوف]، وزیر امورخارجه تاجیکستان آمد. نامه [آقای رحماناوف]، رئیس جمهور را آورد که با خط فارسی نستعلیق نوشته بود. علاوه بر متن دوستی، خبر داده که بنا دارند در سال آینده آشتی ملی برقرار کنند و انتخابات انجام دهند و کمک ما را خواستهاند. عقیده دارند که ما به مخالفان دولت کمک میکنیم. قول مساعد دادم و تأکید بر ضرورت وفاق ملی کردم.
آقای [محسن] دعاگو، [امامجمعه شمیرانات] آمد. نظراتی دربارة مسائل صنعتی و بازرگانی کشور ایراد کرد. برای اقدامات عمرانی که از سوی بعضی از ائمهجمعه در خرمشهر دارند، کمک خواست؛ قبول کردم، به همان اندازه که کمک جمع کنند، من هم کمک کنم. گفت تاکنون بیست و شش میلیون تومان جمع کردهاند.
مجمع تشخیص مصلحت جلسه داشت. قرار شد تعزیرات آرد و نان، همچنان در اختیار دولت بماند. مشکل اراضی متصرفی وزارت نیرو که برای دانشگاه گرفته و دادگاه به نفع مالکان قبلی رأی داده است، حل شد. تا ساعت چهار بعد از ظهر در دفترم کار کردم. از استخر استفاده کردم و با اخوی محمد، [رئیس سازمان صدا وسیما] و آقای [علی] لاریجانی، [وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی]، دربارة صداوسیما و وزارت ارشاد مذاکره تلفنی داشتم.
عصر به خانه آمدم. تا آخر شب، وقت به تماشای تلویزیون و مطالعه گزارشها گذشت. فائزه و بچههایش آمدند و شام خوردیم. از یاسر هم دربارة وضع تحصیلاش پرسیدم؛ گفت دو ترم دیگر باقی مانده است.
امروز مهدی هم آمد و گزارش سفر به ترکمنستان را داد. اطلاعات باارزشی از وضع صنایع و منابع نفت و گازشان آورده است. آقای نیازُف او را عضو کمیسیون احداث خط لوله کرده که در پذیرفتن آن مُردّدیم.
سال ۱۳۷۳
امروز در خانه بودم. روز خلوتی داشتیم. فاطی در آلمان است و از آنجا تلفنی صحبت کرد و گفت [خانم دانیل میتران]، همسر رییسجمهور فرانسه، دعوتی از بیست نفر از همسران سران و دولتها کرده و او را هم دعوت کردهاند.
محسن و بچههایش که برای اسکی رفته بودند، شب آمدند و از پیست شمشک تعریف میکردند. برای شام ساندویج آورده بودند؛ خوردیم و رفتند. دیگران هم نیامدند. ناهار با عفت تنها بودیم. تمام وقتم به مطالعه گزارشها و تفسیر و تاریخ و شب به تماشای تلویزیون گذشت.
سال ۱۳۷۴
آقای [حسین] محلوجی، [وزیر معادن و فلزات] آمد. در مورد وضع فولاد و مس و آلومینیوم و طرحهای جدید، گزارش داد و راجع به انتخابات و مخالفتها صحبت شد. دکتر [محمدعلی] نجفی، [وزیر آموزش و پرورش] آمد. برای بهبود معیشت فرهنگیان استمداد کرد و برای ادامه کار انتخابات صحبت نمود.
دکتر نوربخش، [رئیس کل بانک مرکزی] و معاونان بانک مرکزی آمدند. گزارش وضع ارزی و ریالی دادند؛ وضع ارز خوب است. امسال بیش از شش میلیارد دلار بازار تجاری داشتهایم و تقریباً تکلیف تمام معوقهها روشن شده است، بعضی با زمانبندی سه ساله و فقط حدود سیزده میلیارد دلار پرداخت نشده مانده که با تعهدات جدید بالقوه، مجموع بدهیها ۲۳ میلیارد دلار است؛ در حالی که دولت ترکیه، ۱۷۰ میلیارد دلار بدهی دارد. نیازهای ریالی بودجه هم بدون کسری تأمین میشود، ولی نقدینگی زیاد است. آقای [علیمحمد] بشارتی، [وزیر کشور] آمد؛ اظهار تعجب کرد از اظهارات آیتالله خامنهای در ملاقات با دولت که گفتم ناراحتی ندارد.
اخوی محمد برای مراسم شب چهلم والده مرحومه و مسایل انتخابات آمد. آقای [ابراهیم] امینی از قم تلفن کرد و خواست، در صورت سفر به قم، وقتی برای مذاکره با جامعه مدرسین در نظر بگیرم.
عصر آقای [احمد] جلالی از لندن آمد. گزارش برگزاری کنفرانس دیالوگ پیروان مذاهب زیرنظر یونسکو را داد و تأثیرات خوب آن را گفت و برای ادامهکار کسبنظر کرد. آقای [محمد شریف] مهدوی، سفیرمان در آفریقای جنوبی آمد. گزارشی دربارة اهمیت آنجا و امکانات زیاد و نفوذ جدی اسراییل و انواع همکاریها و علاقه زیاد آنها برای سفر من داد که قرار شد وقت معین شود.
دکتر [حسن]روحانی، [دبیر شورای عالی امنیت ملی و نایب رییس مجلس] آمد. گزارش جلسه جامعه روحانیت مبارز و ناراحتی آنها از بروز رقیب جدید و اعتراض به آقای ناطقنوری را داد که بدون مشورت با جامعه روحانیت، برنامه بیانیه اعتراض مجلسیان علیه بیانیه کارگزاران را اجرا کرده و از تصمیم جامعه روحانیت مبارز، برای تشکیل جلسهای در حضور من برای حل مشکل گفت.
افطاردر باشگاه نهاد [ریاستجمهوری]، آقایان معاونین وزرا میهمانم بودند. با نمازجماعت و افطار و خیرمقدم دکترحبیبی و صحبت مفصل من دربارة انتخابات و اوضاع کشور[۱] و نصایح گذشت. به خانه آمدم. آقای [حسین] مرعشی، اطلاع داد که رهبری جواب سئوال گروه خدمتگزاران [=کارگزاران] را دادهاند و گفتند که در بیانیه، اهانتی به مجلس نشده است؛ برخلاف اظهار بیانیه ۱۵۰ نفری مجلس که آن را اهانت دانستهاند[۲]. آقای ناطق نوری، [رییس مجلس] آمد. از وضع پیش آمده ناراحت است. گفتم تقصیر خودتان است. برای حل مشکل استمداد کرد. از تعرض هفتهنامه بهمن[۳] از سوی آقای [عطاءالله] مهاجرانی ناراحت است.
سال ۱۳۷۵
[آقایان هلموت ورنر ارلیش و ویاچسلاو گیزاتف]، سفیران جدید اتریش و قزاقستان برای تقدیم استوارنامه آمدند. مذاکرات تشریفاتی بود. سفیر اتریش، کمی فارسی بلد بود؛ به خاطر اینکه افراد زیادی از فامیل او، در رابطه با ایران مأموریت داشتهاند. دکتر [عباس] شیبانی، [نماینده تهران] آمد. گفتم اگر یادش است، ترتیب [چگونگی] تشکیل شورای انقلاب و اعضا را برایم تهیه کند.
[آقای محمد کریمیان]، نماینده سردشت و پیرانشهر آمد و برای تکمیل طرحهای عمرانی استمداد کرد. [آقای غلامحسین نوذری]، نماینده کازرون، همراه [آقای اسدالله ایمانی]، امام جمعه و فرماندار آمدند و برای امور عمرانی، منجمله راه، کمک گرفتند. آقای [سیدحسین] هاشمی، نماینده میانه آمد. برای اصلاح مسیر اتوبان میانه ـ تبریز که از نزدیک میانه میرود و موارد دیگر عمرانی شهر، استمداد کرد.
عصر در شورای عالی مناطق آزاد، بحث منطقه آزاد شدن سرخس بود که ناتمام ماند و بحث زمین و بانکهای داخلی و خارجی در مناطق آزاد که ناتمام ماند. افطار، کارکنان نهاد [ریاستجمهوری] میهمانم بودند. پس از افطار، تا ساعت هشت شب، کارها را تکمیل کردم.
به خانه آمدم. عفت میهمان داشت: خانم آیتالله خامنهای، دختر امام و نیز مادر شهید لبافینژاد. در گزارشها، بحران در روسیه، به خاطر ادامه کسالت آقای یلتسین، مورد توجه است که طرح عزل او در مجلس مطرح است؛ با یک ماه مهلت. دیشب کمی برف در تهران آمده، ولی در جنوب کشور، بارندگی خوبی است.