مطالعات اخیر حاکی از افزایش سریع میزان بروز اضافه وزن و چاقی در همه گروه‌های سنی به خصوص کودکان و نوجوانان است و در این راستا اضافه وزن و چاقی به عنوان یک مشکل اپیدمیک در دنیا مطرح بوده و در افزایش شیوع بسیاری از بیماری‌های غیر واگیر نقش دارد.
دهمین بسیج ملی تغذیه سالم با شعار ترویج تغذیه سالم با تاکید بر جایگزین‌های غذایی در مناطق تحت پوشش دانشگاه علوم پزشکی شهیدبهشتی برگزار می‌شود. این طرح ملی که هر ساله با هدف ارتقای سطح آگاهی عموم جامعه در سطح کشور برگزار می شود، از اواسط دی ماه همزمان با سایر دانشگاه‌ها در دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی آغاز شده و تا پایان دی ماه ادامه دارد.
مطالعات اخیر حاکی از افزایش سریع میزان بروز اضافه وزن و چاقی در همه گروه‌های سنی به خصوص کودکان و نوجوانان است و در این راستا اضافه وزن و چاقی به عنوان یک مشکل اپیدمیک در دنیا مطرح بوده و در افزایش شیوع بسیاری از بیماری‌های غیر واگیر نقش دارد. در حال حاضر ترکیبی از رژیم‌های غذایی ناسالم و سبک زندگی بی‌تحرک باعث افزایش چاقی و اضافه وزن در جهان شده است.
متاسفانه امروزه مشکل چاقی فقط در گروه‌های پر درآمد دیده نمی‌شود، بلکه اقشار کم درآمد نیز با بودجه محدودی که دارند، به درستی مواد غذایی را استفاده نمی‌کنند؛ در حالیکه پیروی از الگوی غذایی سالم شرط اصلی سلامتی و رعایت تغذیه صحیح یکی از ارکان خودمراقبتی است.
خودمراقبتی تغذیه‌ای به معنای رعایت سه اصل تعادل، تنوع و تناسب در برنامه غذایی روزانه است و با روش‌های جایگزینی مواد غذایی و استفاده از منابع غذایی موجود و در دسترس می‌توان نیازهای تغذیه‌ای را تامین کرد.
در واقع به جای مصرف بی‌رویه مواد غذایی مضر که عامل خطر مهم ابتلا به بیماری‌های غیر واگیر، انواع سوء تغذیه (چاقی، لاغری، کم وزنی و کوتاه قدی) و کمبود ریزمغذی‌ها هستند، از غذاهای سلامت محور با توجه به وضعیت اقتصادی خانواده می‌توان بیشتر استفاده کرد.
بنابراعلام معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، دهمین بسیج اطلاع رسانی تغذیه با هدف ارتقای آگاهی، نگرش و عملکرد خانواده‌ها در خصوص جایگزین‌های مواد غذایی طبق هرم غذایی سالم برگزار می‌شود.
در این بسیج ملی اقدامات متعددی در راستای ترویج تغذیه سالم انجام شد که از آن جمله می‌توان به برگزاری جلسات آموزشی در مراکز و پایگاه‌های سلامت، مدارس، فرهنگسراها و خانه‌های سلامت، ادارات، مهد کودک‌ها، آموزش به سفیران سلامت و اجرای برنامه‌های نمادین زنگ صبحانه و میان وعده سالم در مدارس و ایجاد غرفه اطلاع رسانی و مشاوره تغذیه در سطح شهر اشاره کرد.
برگزاری جشنواره‌های غذایی با تاکید بر غذاهای گیاهی و حبوبات، برگزاری جلسات آموزشی در خصوص ویژگی‌های الگوی غذای سالم، استفاده از پتانسیل‌های آموزشی ادارات مختلف برای اطلاع‌رسانی عمومی و آموزش تغذیه سالم، آموزش‌های هرم غذایی و تغذیه سالم در مدارس از دیگر فعالیت‌های انجام شده در این زمینه است.
همچنین با هدف پیشگیری از اضافه وزن و کنترل چاقی دانش آموزان، برنامه‌های آموزشی و فرهنگ‌سازی در راستای مدیریت مصرف غذا و کاهش ضایعات غذا طراحی شد که از آن جمله می‌توان به برگزاری جلسات آموزشی و جشنواره‌های غذای سالم، آموزش هرم غذایی ایران و جایگزین‌های موادغذایی، ضرورت کاهش مصرف قند، نمک و چربی، افزایش مصرف میوه، سبزی و لبنیات کم چرب، رعایت تغذیه صحیح برای پیشگیری از چاقی و بیماری های غیر واگیر اشاره کرد.
معاونت امور بهداشتی دانشگاه درصدد است که با آموزش و اطلاع رسانی الگوی تغذیه سالم به جامعه به پیشگیری از بروز اضافه وزن و بیماری‌های غیرواگیر در کشور کمک کند.
برخی توصیه‌های مهم تغذیه‌ای
- ازکودکی با اضافه کردن سبزی‌ها به غذای کودک، او را با انواع سبزی‌ها آشنا کنید تا به مصرف آنها عادت کنند.
- فرزندتان را باطعم میوه های مختلف آشنا کنید تا مصرف روزانه میوه به یک عادت تبدیل شود.
- ذائقه کودکان را از اوایل زندگی به غذای کم نمک، کم چرب و کم شیرین عادت دهید.
- برای تامین پروتئین موردنیاز ازحبوبات استفاده کنید. حبوبات منبع پروتئین و جایگزین مناسب گوشت هستند.
- ترکیب غلات (نان و برنج) همراه با حبوبات پروتئین مورد نیاز بدن را تامین می‌کند.
- تخم مرغ منبع غنی از پروتئین و جایگزین مناسب گوشت است.
- سلامت قلب را با کاهش مصرف نمک تضمین کنید.
- چاقی دوران کودکی مساوی است با ابتلا به فشار خون بالا و دیابت در بزرگسالی
- مصرف روغن جامد طعم سلامتی را از شما می‌گیرد.
- با افزایش مصرف حبوبات، سبزی و میوه از سرطان و دیابت پیشگیری کنیم.
- مصرف نوشابه‌های گازدار و نوشیدنی‌های شیرین را محدود کنید.
- با کاهش مصرف قند، شکر و شیرینی؛ طعم سلامتی را بچشید.
- مصرف سبزی‌های متنوع را در وعده‌های غذایی روزانه فراموش نکنید.
- نصف بشقاب غذای خود را همیشه به سبزی و سالاد اختصاص دهید.
- ادویه‌ها را جایگزین نمک کنید.
- همه مواد غذایی دارای سدیم (نمک پنهان) هستند، مراقب نمک پنهان باشید.
- یادتان باشد هر چه در مصرف روغن بیشتر مراعات کنید، سلامت شما بیشتر تضمین می‌شود.
- سعی کنید کمتر از غذاهای سرخ کرده استفاده کنید.
- به جای نان‌های سفید از انواع نان‌های سبوس‌دار استفاده کنید.
