یگلیوبلاستوما یا GBM، رایج‌ترین تومور بدخیم مغزی در افراد بزرگسال است و در بین انواع سرطان‌ها نسبت به شیمی‌درمانی و پرتودرمانی مقاوم‌تر است. محققان کشورمان برای غلبه بر این تومور سخت‌جان، دست به دامان زنجبیل به‌عنوان یک گیاه دارویی مؤثر شده‌اند.
درمان گلیوما به میزان زیادی به علت بدخیمی، سرعت پیشرفت و مقاومت بالا نسبت به داروهای ضد سرطانی مشکل است. همچنین به علت وجود سد خونی– مغزی که دسترسی دارو را به محل تومور محدود می‌کند و سمیت عصبی ایجادشده توسط عوامل درمانی که دوزهای مصرفی داروها را محدود می‌سازد، درمان گلیوما اغلب توسط داروهای ضد سرطانی رایج با مشکل روبرو می‌شود، به‌طوری‌که نرخ بقای این بیماران بین دوازده تا پانزده ماه بعد از تشخیص اولیه است.
متخصصان می‌گویند سرطان مغز، معمولی‌ترین علت مرگ به دلیل سرطان در افراد ۴۰ سال به بالا است. درواقع، تومورهای مغزی همراه با سرطان پانکراس از مشکل‌ترین سرطان‌های انسانی محسوب می‌شوند. لذا با توجه به مقاومت بالای تومور گلیوبالستوم به شیمی‌درمانی و رادیوتراپی و عملی نبودن برداشت کامل تومور توسط جراحی به دلیل ماهیت تهاجمی آن، امروزه توجه و نگرش جدیدی برای کمک به درمان این بیماری با استفاده از گیاهان دارویی که طبعاً دارای عوارض کمتری هستند، ایجاد شده است و در این راستا، یکی از گیاهانی که اخیراً به‌عنوان یک گزینه درمانی مورد توجه واقع شده است، گیاه زنجبیل است.
در همین رابطه، محققانی از دانشگاه آزاد اسلامی دامغان با همکاری دانشگاه علوم پزشکی لرستان، یک مطالعه تحقیقاتی را انجام داده‌اند که در آن اثر ضد توموری عصاره زنجبیل بر روی رده سلول‌های گلیومای C6 مورد بررسی واقع شده است.
در این پژوهش، محققان عصاره هیدروالکلی زنجبیل را تهیه کرده و پس از کشت و تکثیر سلول‌های گلیومای C6، آن‌ها را در معرض غلظت‌های ۱۰۰ تا ۱۰۰۰ میکروگرم در میلی‌لیتر از این عصاره بـه مـدت ۲۴، ۴۸ و ۷۲ ساعت قرار دادند و سپس نتایج را به‌صورت آماری تجزیه‌وتحلیل کردند.
نتایج این بررسی‌ها نشان داد که عصاره هیدروالکلی زنجبیل می‌تواند به‌صورت وابسته به دوز و زمان، موجب مهار رشد سلول‌های سرطانی مغز شود و به همین دلیل، می‌توان احتمال مؤثر بودن آن را در درمان تومورهای مغزی مطرح کرد.
در این خصوص، عبدالحسین شیروی، محقق گروه زیست‌شناسی دانشگاه آزاد اسلامی دامغان و سایر همکارانش در این تحقیق می‌گویند: «زنجبیل گیاهی با نام علمی Zingiber officinale است و در سال ۱۹۴۵ برای اولین بار ساختار شیمیایی مواد تشکیل‌دهنده آن شناسایی شد. بر اساس تحقیقات انجام‌شده، این مواد دارای اثرات آنتی‌اکسیدانی و حفاظت عصبی هستند».
آن‌ها می‌افزایند: «بیش از ۵۰ نوع آنتی‌اکسیدان از ریزوم یا ساقه زیرزمینی زنجبیل جدا شده است و ماده‌ای به نام gingerol-6 عمده‌ترین آن‌ها است که دارای مزه‌ای تند و خاصیت آنتی‌اکسیدانی قابل‌توجه است. این ترکیب و به‌طورکلی تمام ترکیباتی که دارای خواص ضدالتهابی یـا آنتی‌اکسیدانی هستند، می‌توانند به‌عنوان عامل ضد سرطانی در نظر گرفته شوند».
در این مطالعه مشخص شد که عصاره هیدرو الکلی تهیه‌شده از ریزوم زنجبیل اثر کشندگی بـر سلول‌های گلیومای C6 داشــته است.
شیروی و همکارانش که یافته‌های فنی این کار پژوهشی را در نشریه علمی پژوهشی «یافته» به چاپ رسانده‌اند، اعتقاد دارند: «این نتیجه در یک راستا با نتایج قبلی است که نشان داده‌اند عصاره الکی زنجبیل می‌تواند موجب اثرات نابودگرانه علیه رده سلول‌های سرطان کبدی باشد. به همین دلیل، استفاده از زنجبیل می‌تواند برای درمان تومورهای مغزی پیشنهاد داده شود، هرچند مطالعات بیشتری برای اثبات قوی‌تر این موضوع و همچنین شناخت نحوه تأثیر این ماده بر سلول‌های توموری لازم اسـت».
شایان ذکر است نشریه علمی پژوهشی «یافته» که به‌صورت فصل‌نامه و چهار شماره در سال منتشر می‌شود، متعلق به دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی لرستان است.
