صادق حقیقی پور شامگاه یکشنبه در نشست تخصصی بررسی موضوع رواناب ها در استان خوزستان با حضور جمعی از مدیران اجرایی، کارشناسان و اساتید دانشگاه شهید چمران اهواز بیان کرد: در طول سال حدود ۶۰۰ میلیون متر مکعب فاضلاب وارد پیکره آبی استان از جمله منابع آب زیرزمینی، رودخانه و تالاب‌ها می شود به همین دلیل خوزستان به عنوان یکی از فقیرترین استان‌های کشور به لحاظ تعداد تصفیه خانه های فاضلاب است.
وی افزود: تنها در کلانشهر اهواز ۱۵۰ هزار مترمکعب فاضلاب از ۲۵ نقطه وارد کارون می شود و همچنین ۹۰ هزار مترمکعب فاضلاب نیز از طریق نهر مالح وارد می شود.
وی با اشاره به اینکه در شهر اهواز ۳۰۰ هزارمتر مکعب فاضلاب شبانه روز تولید می‌شود گفت: از این مقدار ۲۵۰ هزار مترمکعب به طور مستقیم وارد منابع آبی می شود ۳۰هزار متر مکعب در تصفیه‌خانه فاضلاب چنیبه در غرب و ۲۰هزار مترمکعب فاضلاب به تصفیه خانه شرق اهواز می ریزد.
حقیقی پور گفت: تصفیه خانه شرق اهواز یک تصفیه خانه مدرن با سرمایه‌گذاری ۱۵ میلیون یورویی است اما به دلیل عدم اجرای کلکتور های اصلی به طور کامل وارد مدار نشده اما از اوایل امسال طرحی را آغاز کردیم که بر مبنای آن بدون نیاز به وارد مدارشدن کلکتورهای اصلی امکان بهره برداری از آن وجود دارد.
مدیرعامل آبفای خوزستان یادآور شد: از گذشته تاکنون فاضلاب تولید شده در کوتاه ترین مسیر وارد رودخانه ها می شود با این تفاوت که سال‌ها پیش به دلیل بالا بودن دبی رودخانه، امکان خودپالایی رودخانه ها وجود داشت اما با افزایش حجم فاضلاب در حال حاضر این مکان فراهم نیست.
حقیقی پور یکی دیگر از دلایل بروز مشکل در دفع آبهای سطحی را عدم توجه به توپوگرافی شهر اهواز دانست.
وی یکی دیگر از مشکلات این شهر را تراکم فروشی بدون توجه به ظرفیت شبکه فاضلاب عنوان کرد و اظهار داشت: به طور نمونه در مناطق مختلف از جمله شهرک دانشگاه، کیانپارس و گلستان منازل ویلایی تبدیل به ساختمان‌های بلندمرتبه شده‌اند در حالی که شبکه فاضلاب متناسب با آن توسعه نیافته است.
حقیقی پور ادامه داد: مطابق توپوگرافی اهواز ، زمین این شهر باتلاقی است و به همین دلیل دفع فاضلاب نیاز به کلکتورهایی با خطوط طولانی و استفاده از تکنولوژی هایی مانند سپرکوبی دارد که پرهزینه هستند.
وی در بخشی دیگر تصریح کرد: در استان خوزستان ۱۳ هزار کیلومتر شبکه توزیع آب وجود دارد این در حالی است تنها ۶ هزار کیلومتر شبکه فاضلاب داریم این بدان معنا است که در بسیاری نقاط که فاضلاب بالا می زند اصلا شبکه ای برای دفع فاضلاب وجود ندارد.
وی افزود: شرکت های آب و فاضلاب در نقاطی که هزینه دفع فاضلاب را از مشترکان می گیرند باید پاسخگوی مشکلات باشند اما در بسیاری مناطق که شاهد مشکلات فاضلاب هستیم اصلاً هزینه دفع فاضلاب گرفته نمی‌شود که مسجدسلیمان نمونه ای از این دست است یا در شهر دزفول تنها ۴۰ درصد از مشترکان هزینه دفع فاضلاب را پرداخت می کنند.
وی افزود: اهواز دارای ۲ هزار و ۳۰۰ هزار کیلومتر شبکه دفع فاضلاب است که یک هزار و ۱۰۰ کیلومتر از این شبکه با عمر بالای ۵۰ سال دارای لوله هایی از جنس آزبست یا بتن هستند که پوشش داخلی ندارند و گازهای فاضلاب به مرور زمان باعث خوردگی این لوله ها شده به همین دلیل امکان لایروبی آنها وجود ندارد و هر لحظه ممکن است ریزش کنند.
مدیرعامل آبفای خوزستان توضیح داد: کلانشهری مانند اصفهان با ۵۱۰ هزار مشترک آب تنها ۴۰۰ مشترک غیر مجاز دارد اما اهواز با تعداد مشترکان کمتر دارای ۵۰ هزار مشترک غیر مجاز است، رقم مشترکان غیرمجاز در سایر شهرهای خوزستان ۲۰۰ هزار مشترک می باشد.
وی افزود: حدود یک میلیون نفر از جمعیت استان خوزستان در سکونتگاه‌های غیررسمی زندگی می کنند که امکان ارائه خدمات توسط شرکت آب و فاضلاب به آنها وجود ندارد زیرا در این صورت سازمان بازرسی اجازه ورود به این مساله را دارد.
حقیقی پور گفت: اهواز پس از کلانشهر مشهد در رتبه دوم حاشیه‌نشینی قرار دارد اما شرایط اهواز به طور کامل با سایر کلانشهرها متفاوت است زیرا در اهواز مناطقی در مرکز شهر وجود دارند که رفتارهای حاشیه‌نشینی از خود بروز می دهند.
وی افزود: پس از مصوبه فروردین سال ۹۶ هیات دولت، یکهزار و ۵۰۰ کیلومتر قرارداد اصلاح شبکه آب بسته شد که ۸۶۲ کیلومتر آن به اتمام رسیده و تا پایان سال به یک هزار کیلومتر می‌رسد این در حالی است که تنها اعتبار سال اول پرداخت شده و بودجه سال دوم و سوم پرداخت نشده باقی مانده است.
مدیرعامل آب و فاضلاب خوزستان عنوان کرد: همچنین در حوزه فاضلاب نیز قرارداد اصلاح یک هزار و ۳۰۰ کیلومتر شبکه بسته شده که تاکنون ۴۰۰ کیلومتر خط انتقال را اجرا کردیم ،تصفیه خانه های فاضلاب شهرهای خرمشهر، ماهشهر، شادگان و بندر امام پیشرفتی حدود ۸۰ درصدی دارند و تصفیه خانه فاضلاب شادگان تا پایان امسال وارد مدار می‌شود.
وی ادامه داد: درصد پرشدگی خطوط فاضلاب در بیشترین حالت ۷۰ درصد است و مابقی باید برای تخلیه گازها خالی باشد در حالی که به دلیل ورود روان آب ها به شبکه فاضلاب ناگزیر به باز کردن درب منهول ها شده‌ایم که امکان ورود زباله و نخاله و در نهایت پس زدگی فاضلاب وجود دارد.
وی افزود: قانون به طور مشخص و مستقیم شهرداری‌ها را مسئول دفع آبهای سطحی کرده است، شرکت آب و فاضلاب نیز باید در زمان بارندگی نسبت به تقویت ایستگاه های پمپاژ، لایروبی شبکه و اصلاح نقاط ریزشی اقدام کنند.
حقیقی پور یادآور شد: از اواسط تابستان امسال هشدارهای لازم توسط وزارت نیرو، هواشناسی و ستاد مدیریت بحران در خصوص پاییز فوق نرمال خوزستان داده شده بود.
لزوم حل مشکل به صورت اساسی
دبیر شبکه ملی جامعه و دانشگاه-واحد استان خوزستان نیز گفت: شبکه ملی جامعه و دانشگاه در واقع یک اتاق فکر در استان ها است که از طرف مرکز بررسیهای استراتژیک ریاست جمهوری تشکیل شد. هم اکنون اعضای این شبکه عبارتند از رییس مرکز مطالعات استراتژیک ریاست جمهوری، وزیر علوم، تحقیقات و فناوری، وزیر کشور، و رییس سازمان برنامه و بودجه کشور . در استان‌ها رییس دانشگاه مادر به عنوان رییس شبکه ملی جامعه و دانشگاه ، معاون فرهنگی دانشگاه مادر نیز به عنوان معاون شبکه و یک عضو هیئت علمی دانشگاه دبیر شبکه است.
مسعود صفایی مقدم افزود: در شبکه ملی جامعه و دانشگاه مسائل استراتژیک استان توسط کارشناسان به صورت تخصصی مورد بررسی قرار می گیرد. پیرامون موضوعات پیش آمده در استان‌ها گزارشی توسط این شبکه تهیه و به دفتر ریاست جمهوری ارسال می‌شود این نوع گزارش ها باید به صورت منصفانه و بی طرفانه تهیه شوند.
وی یادآور شد: این نشست به منظور تهیه گزارش در خصوص بارندگی های اخیردر اهواز و مشکلات پیش آمده ناشی از آن است. گزارش در دو بخش تهیه خواهد شد، اول توصیف بی طرفانه واقعه و مشکلات زیادی که پس از آن برای مردم پیش آمد، و دوم ارائه پیشنهادهایی برای رفع مشکل به طور اساسی.
یک عضو هیئت علمی دانشگاه شهید چمران اهواز نیز در این نشست بیان کرد: در تمام استان‌ها مشکلاتی نظیر چالش های اقلیمی، زیرساختی، مالی فرهنگی و اجتماعی وجود دارد ولی مهم تشخیص مسائل استراتژیک و تمرکز همه نهادهای تصمیم ساز اصلی استان برای حل این مسائل است.
یدالله مهرعلیزاده افزود: شورای برنامه ریزی، شورای تامین و مجمع نمایندگان استان خوزستان باید با هم‌افزایی و هماهنگی درصدد حل مشکلات استان خوزستان بربیایند همچنین باید از ظرفیت شورای برنامه ریزی استان خوزستان نهایت استفاده را کرد و دستور کارهای این شورا در راستای رفع مشکلات اساسی استان باشد.
مهدی قمشی رییس دانشکده مهندسی علوم آب دانشگاه شهید چمران اهواز نیز در این نشست یادآور شد: درحال حاضر اولویت یافتن راه حلی برای هدایت آب های سطحی است تا این مشکل حل نشود مشکل مردم اهواز در خصوص آبگرفتگی ها و دفع بهینه فاضلاب هم حل نمی‌شود، و این درحالی است که به نظر نمی رسد شهرداری اهواز اعتبار و توانایی اجرای این طرح را داشته باشد.
