«انتخاب» اسناد ویکی لیکس در رابطه با ایران را که متعلق به سال های ۱۹۷۲ تا ۲۰۰۹ است، را به صورت روزانه و به منظور آگاهی مخاطبان نسبت به تحولات و اتفاقات گذشته، منتشرمی کند.
سرویس تاریخ «انتخاب»: سفارت آمریکا در مسکو در گزارشی به تاریخ ۱۶ تیر ۱۳۶۸، واکنش شوروی درگذشت [امام] خمینی را بررسی کرده است.
به گزارش «انتخاب»؛ متن این سند که ویکی لیکس آن را منتشر کرده، در زیر آمده است:
موضوع سند: واکنش شوروی به درگذشت [امام] خمینی
طبقه بندی: محرمانه
چهارشنبه ۱۵:۰۲ دقیقه هفتم ژوئن ۱۹۸۹
از: سفارت آمریکا در روسیه
به: سفارتخانه‌های منطقه و وزیر امورخارجه
بخش اول این سند را از اینجا بخوانید
سفر رفسنجانی
۱۳. نظراف می‌گوید شوروی هیچ خبری مبنی بر تعویق یا لغو سفر رفسنجانی به این کشور در روز ۲۱ ژوئن دریافت نکرده است. با توجه به اینکه انتظار می‌رود پیرو وفادار [امام] خمینی در دوره ۴۰ روزه عزاداری برای او در ایران بماند، احتمال زیادی وجود دارد که این دیدار حداقل به تعویق بیفتد.
همکاری دفاعی
۱۴. سفیر عراق (نام افشا نشود) در مکالمه اخیر خود با سفیر ما اعلام کرده است که سفر ورونتسوف به ایران در روز ۲۱ می‌این ظن را بوجود آورده است که یک توافقنامه دفاعی دوجانبه بین ایران و شوروی امضا شده است. اما چنین اتفاقی موجب نگرانی شدید عراق خواهد بود، این سفیر قرار بود ساعت ۴ بعدازظهر روز ۶ ژوئن با پلیاکوف رییس بخش کشور‌های شمال آفریقا و خاورنزدیک در وزارت امورخارجه شوروی دیدار کرده و درباره این موضوع با او گفتگو کند.
۱۵. نظراف درباره توافقنامه دفاعی ایران و شوروی گفت: گزارش خبرگزاری رسمی ایران درباره سفر ورونتسوف با واقعیت فاصله داشت. واقعیت این بود که شوروی آماده همکاری با ایران در چند حوزه است که مسلما شامل همکاری نظامی هم میشود. این مسئله به هیچ وجه شامل توافقنامه دفاعی دوجانبه نمی‌شود ایران هنوز شوروی را نوعی تهدید برای خود میبیند.
۱۶. البته فروش تسلیحات موضوع دیگری است و او دوباره موضوعات مطرح در تلگراف (A) را در حمایت از فروش این تسلیحات تکرار کرد. نظراف میان تسلیحاتی مانند موشک که می‌تواند تحریک آمیز باشد، و سلاحهای میدانی پیاده نظام که به گفته او «کاربرد محدود» دارند تمایز قایل است. او اطلاعات بیشتری درباره زمانبندی این فروشها ارایه کرده، اما گفت: به دلیل آنکه ملاحظات برنامهریزی تولید توسط شوروی نیز مطرح است، سفر رفسنجانی «زودهنگام» خواهد بود.
ایران-عراق
۱۷. نظراف هیچ تغییر آتی را در سیاست‌های ایران درباره درگیری با عراق پیش بینی نمی‌کند.
...
افغانستان
۱۸. در یک لحظه خاص، نظراف تایید کرد که ایران در زمینه سیاست افغانستان دو پهلو صحبت می‌کند. ایران به شوروی می‌گوید که هر راهکار سیاسی برای افغانستان باید همه نیرو‌های سیاسی داخل این کشور را شامل شود و در سوی دیگر به مقاومت افغان اعلام می‌کنند پیش از رسیدن به هر توافقی باید نجیب برود. دیدگاه شوروی همچنان این است که نجیب قصد دارد تا پایان بجنگد و تنها تصمیم به دربرگرفتن او در مذاکرات میتوان امید به رسیدن به توافق را زنده نگه دارد. هرچند اتحاد هشت نفره همچنان بر رفتن نجیب اصرار دارد.
سیاستگذاری شوروی درباره ایران
۱۹. اوستالسکی تاکید دارد که برخی مقامات شوروی از جمله برخی معاونین کنگره خلق در مسکو، با این دیدگاه رسمی موافق نیستند که باید روابط با ایران کاملا عادی سازی شود، در حالی که این کشور هنوز روی روند انقلابی گری خود است. ...
۲۰. اوستالسکی می‌گوید او یکی از کسانی است که می‌گوید شوروی باید رویکرد خود در قبال ایران را با آمریکا هماهنگ کند. او می‌گوید وخیم بودن روابط آمریکا-ایران به نفع شوروی نیست و شوروی تصمیم برای بهره برداری از موقعیت کنونی ندارد. اوستالسکی توضیح نداد که چه کسانی در این «گروه مسکو» با دیدگاه او موافق هستند. هرچند در حال حاضر مسلما چنین دیدگاهی در میان مسئولان سیاسی شوروی در اقلیت است، اما اوستالسکی معتقد است به زودی نمایندگان مجلس شوروی درباره این موضوع و دیگر مسایل سیاسی بحث خواهند کرد.
نکته
۲۱. ... رویکرد رسمی شوروی همچنان به دنبال رسیدن به روابط عادی با ایران با این امید است که هرکسی در راس ساختار سیاسی در ایران قرار بگیرد، یک «عملگرا» خواهد بود. هرچند مسئولان شوروی قبول دارند که در مورد ایران این مفهوم کاملا نسبی است.
مت لاک
وزیر دفاع از بن زاید درباره نفوذ ایران در عراق پرسید. بن زاید پاسخ داد که ایران همه را نگران می‌کند. ایران با پیش بینی سقوط صدام از فرصت استفاده کرد تا اعتماد و وفاداری نیرو‌های شیعه را به دست آورد. هرچند اماراتی‌ها با انتخاب یک رییس جمهور شیعه مخالف نیستند، اما نگران ظهور یک شخصیت شیعه قدرتمند هستند.
