سرویس سیاسی «انتخاب» / رضا متین: اظهارات یکی از اعضای کمیسیون قضایی و حقوقی مجلس مبنی بر ارائه طرحی برای شکایت از هالیوود در رسانههای کشور با واکنش قابل توجهی همراه شده اما ابعاد و چگونگی پیگیری چنین طرحی با ابهامات و انتقاداتی جدی همراه است. طرح شکایت از هالیود را میتوان نماد عدم شناخت و ناآگاهی بخشی از نمایندگان از صنعت سینمای آمریکا و همچون یکی از عجیب ترین طرح مسائل در مجلس ارزیابی کرد.
محمدعلی پورمختار در گفتوگو با خبرگزاری خانه ملت، کلیات این طرح را اینگونه ارائه میکند: «این طرح در 27 مرداد سال جاری به مجلس آورده شده است و در روز های آینده در صحن علنی مجلس مورد بررسی قرار میگیرد؛ در کلیات موضوعی این طرح عنوان شده است «دولت جمهوری اسلامی ایران موظف است در دادگاههای بینالمللی ضمن شکایت از صنعت سینما و تلویزیون آمریکا (هالیوود) به دلیل توهین به ملت و تاریخ ایران در تولیدات سینمایی، موضوع را تا حصول نتیجه پیگیری نماید.»
نماینده مردم بهار و کبودرآهنگ در مجلس شورای اسلامی، در بخشی دیگر از اظهارات خود تصریح کرد: مجلس با پرداختن به این موضوع میخواهد دولت را ملکف کند که به لحاظ فرهنگی وهنری آنچه در مورد تخریب شخصیت ایرانی و فرهنگ ایرانی است را پیگیری کند.
همچنین، پور مختار در مورد موضوعیت شکایت از هالیوود عنوان میکند: هالیوود یک موسسه رسمی سینمایی است که راستای اهداف کلی آمریکا در حرکت است، میتواند در دادگاههای آمریکا و حتی دادگاههای کشورهای که این فیلمها پخش میشود مورد بررسی قرار بگیرد، متاسفانه این فیلم ها با اهداف مشخصی ساخته شده اند... در کشور خودمان هم فیلمی که با هدف تخریب گروهی بر علیه گروه دیگر یا یا حزبی بر علیه حزب دیگر باشد از ساخته شدن و اکران آن جلوگیری می شود، یک فیلم از فیلترهای مختلف می گذرد برای پخش؛ این تنها در کشور ما صادق نیست بلکه در تمام کشورها اجرا می شود اگر بخواهیم از عوامل فیلم شکایت کنیم کاری شاید بیهوده باشد چرا که اجازه اکران این فیلم ها توسط موسسه ای (هالیوود) صادر شده است.
شکایت از هالیود با کدام رویه و مکانیزم
ایراد کلیات طرح شکایت از هالیود توسط این عضو کمیسیون قضایی و حقوقی مجلس با نگاهی احساسی مشروع بهنظر میرسد. در این نکته که فیلمهای هالیودی روایتی مجعول از واقعیات تاریخی ایران ارائه میکنند، بحثی نیست؛ این موضوع نسبت به سایر ملل نیز موضوعیت دارد. برای نمونه ارائه چهرهای منفی از روسها و دولتمردان روس در سینمای هالیود رویهای معمول است اما اکنون این مساله مطرح میشود که تا چه اندازه طرح چنین شکایتی در دادگاههای بینالمللی با واقعیات انطباق دارد؟ همچنین، نمایندگان مجلس آیا نسبت به این امر آگاهی دارند که میخواهند کدام نهاد، جریان یا ارگان را مورد شکایت قرار دهند؟
در ابتدای امر، موضوع طرح شده به اندازه ای سادهانگارانه و به شوخی نزدیک است که میتوان گفت باید برای محمد علی پورمختار و سایر نمایندگان توضیح داد که هالیود چه هست و چهها نیست و چه کارکردی دارد و اساسا میتوان علیه آن اعلام شکایت و جرم کرد یا خیر.
جهت اطلاع؛ هالیود، موسسه، شرکت، کمپانی تجاری، بخشی از وزارتخانهای در حکومت فدرال آمریکا، بخشی از یک نهاد دولت ایالتی، شخص یا موسسه فیلمبرداری نیست. هالیود ناحیهای از شهر لس آنجلس در ایالت کالیفرنیای آمریکا با حدود 200 هزار جمعیت است که در سالهای بعد از 1910 در مقام مرکزی برای استودیوهای فیلمسازی و بازیگران بوده و به صورت استعاری صنعت سینمایی آمریکا با نام همین ناحیه شناخته میشود. حال باید پرسید نمایندگان مجلس میخواهند از این ناحیه شکایت کنند که البته نه حاکمی دارد و نهادی اداری و رسمی و فقط با شهرداری افتخاری اداره میشود.
حال نمایندگان مجلس از دولت میخواهند در کدام محفل بینالمللی یا در کدام نظام قضایی از صنعت سینما و تلویزیون آمریکا شکایت کند؟ اگر در آمریکا چنین شکایتی طرح شود، بهطور حتم با شکست مواجه خواهد و اگر در کشورهای پخش کننده فیلمهای هالیودی مرتبط با تاریخ ایران، همانند فیلم سینمایی «300» طرح شود، احتمالا طرح شکایت نیز پذیرفته نمیشود؛ زیرا توجه به این مساله ضروری است که پشت هالیود نظارت یا فیلتر دولتی یا کمپانیای وجود ندارد که بر محتوا و مصادیق فیلمها نظارت داشته باشد. از اساس هالیود حضوری سازمانی و فیزیکی ندارد که بتوان از آن شکایت کرد. در چنین شرایطی ناآگاهی نمایندگان مجلس از موضوع به وضوح نمایان میشود و مشخص است که چنین شکایتی از اساس خطا و مغالطه کاری است.
گویا نمایندگان مجلس نمیدانند که در صنعت سینمای آمریکا شرکتها خصوصی بر روی فیلمها با ژانرهای متفاوت سرمایهگذاری میکنند و اساسا دولت در امر تولید، اکران و محتوا نظارتی ندارد. در چنین شرایطی شکایت از هالیود که خود متشکل از چند کمپانی خصوصی است بیشتر همانند یک طنز به نظر میرسد که احساسات بیشتر از منطق عقلانی بر آن حکم میراند. حتی اگر مراد نمایندگان مجلس که تعداد آنها حدود 180 نفر نیز تخمین زده میشود، شکایت در محافل بینالمللی است به دلیل دخیل نبودن، دولت در طرف مقابل مسئول نیست، اساسا طرح چنین شکایتی با شکست مواجه خواهد شد.
نمایش را فراموش کنید و در فکر تقویت خود باشیم
مجددا تاکید بر این مساله ضروری است که اساس گفتههای محمد علی پورمختار، در انتقاد از هالیوود به دلیل تحریف و جعل واقعیات تاریخی ایران درست بوده و بحثی در این ارتباط وجود ندارد اما واقعیت این است که چنین طرحی را میتوان بیشتر اتلاف وقت و نمایشی بیهوده پیش از انتخابات ارزیابی کرد. بدین معنا که هیچگونه ابزار و منبع قانونی محکمی پشت ارائه چنین طرحی نیست و نمیتوان در نگاهی واقعبینانه آن را همراه با دستاورد ارزیابی کرد.
بهتر است نمایندگان مجلس به جای گلایه از تحریف واقعیات ایران، در فکر ارائه طرحهایی برای تقویت سینما و هنر ایرانی بر آیند و آن را همچون کشورهای مطرح در قالب صنعتی جذاب به دیگر کشورهای جهان صادر نمایند. در چنین شرایطی، از یک سو میتوانیم خود تاریخ ایران را بازگو کنیم و واقعیات را به جهان نشان دهیم و از سوی دیگر، تاثیرات تحریف واقعیات کشورمان در هالیود را بیاثر کنیم.
تنها زمانی که امثال عباس کیا رستمی و اصغر فرهادی بتوانند در بزرگترین جشنوارههای فیلم سینمایی جهان در قله افتخارات قرار بگیرند و متعاقبا فیلمهای ایرانی در آمریکا و دیگر کشورهای جهان بر روی پرده سینما برود، میتوانیم بگوییم کاری انجام دادهایم؛ نه اینکه با ارائه طرحی بینتیجه و فاقد کارایی هزینهای گزاف و بیهوده بر دولت و مجلس تحمیل شود. بهتر است به جای ارائه چنین طرحهایی، رسیدگی به مشکلات شهروندان ایرانی و حل مسائل کشور در دستور کار مجلس قرار گیرد.
شهروندان ایرانی نیز به خوبی نسبت به این مساله آگاه هستند که اتلاف هزینه و زمان خانه ملت، به منظور شکایت از یک ناحیه در کشور آمریکا که از آن به عنوان قلب تولید و تدوین فیلمهای سینمایی یاد میشود، از اساس نمیتواند با نتیجه همراه باشد. حال برخی نمایندگان مجلس، در پی چه هستند و چه میخواهند، علامت سوال بزرگی است که شاید به انتخابات و تاکتیک های کهنه مربوط باشد.
حاشیههای قاچاق فیلمهای سینمایی و انتشار آن در فضای مجازی، به شکایت از یک تهیهکننده و کارگردان و واکنش آنها رسید.